‘Verbijsterend dat NWO zo lang stil kan liggen’

Op 14 februari liet de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek NWO op haar website weten: ‘Geen van de applicaties die op het netwerk van NWO draaien is momenteel toegankelijk. Dat betekent onder meer dat mailadressen van NWO, Regieorgaan SIA en Regieorgaan NRO niet benaderbaar zijn. De website NWO.nl is niet aangetast door de hack.’

In principe communiceert NWO direct met onderzoekers die er een aanvraag hebben lopen. Maar na de hack waren NWO-medewerkers onbereikbaar en was de website de enige bron van informatie.

Het TU Delft valorisatiecentrum wordt, net als adviseurs van andere universiteiten, door NWO op de hoogte gehouden, vertelt Marion Stenneke van de eenheid research funding. Tijdens de hack fungeert het valorisatiecentrum meer dan anders als vraagbaak en aanspreekpunt voor onderzoekers. Het centrum bracht Delta in contact met drie van hen.

Bijna vader
Dr.ir. Emile Chappin is energieonderzoeker bij de faculteit TBM. Hij diende een aanvraag in voor een Vidi-beurs voor een andere manier van het inzetten van simulatiemodellen bij de energietransitie. Dat zou het mogelijk maken om de robuustheid van energiebeleid beter te beoordelen.

Wat betekent de vertraging voor jou?
“Vandaag zou ik mijn aanvraag verdedigen tegenover de commissie. Die afspraak staat met paars gemarkeerd in m’n agenda, want het was een van de belangrijkste afspraken over mijn onderzoek. Dat is heel zuur. Ik heb mijn weerwoord af – de schriftelijke verdediging op de reviews van de commissie – maar die kon ik door de hack niet insturen. Ik heb geen idee wat er zal gebeuren. Het lastige is dat ik binnenkort vader word. Ik vond het fijn dat de aanvraag achter de rug zou zijn voor de bevalling. Het zou jammer zijn als de afspraken verschuiven naar mijn eerste maand vaderschap.”

‘Inhoudelijk ben ik ook niet zo bang dat iemand er mijn voorstel vandoor zou gaan’

Levert dit extra stress op?
“Ik vind het niet zo stressvol, maar de onzekerheid blijft in de lucht hangen. Er wordt helemaal niet gecommuniceerd vanuit NWO. Misschien kunnen ze dat niet, maar dat had ik graag anders gezien. Op de website staat dat alles stilligt. Ik heb mijn weerwoord vóór de deadline gemaild, maar niks over gehoord. Het is verbijsterend dat zo’n belangrijke organisatie zo lang stil kan liggen.”

Data van NWO zijn gehackt en komen mogelijk in de openbaarheid. Maak je je daar zorgen over?
“Ik heb e-mailadres en naam op moeten geven, maar geen identiteitsbewijs. Identiteitsfraude is natuurlijk een belangrijk onderwerp, maar daar maak ik me in dit geval niet echt zorgen over. Inhoudelijk ben ik ook niet zo bang dat iemand er mijn voorstel vandoor zou gaan. Ik ben sowieso voorstander van open science.”

50 woorden
Dr. Eleonora Brembilla werkt bij de groep Building Physics and Services van de faculteit Bouwkunde. Ze heeft een Veni-aanvraag lopen voor het ontwerp van een systeem dat bijhoudt hoe mensen omgaan met elektrisch licht en zonnewering om de meest prettige lichtomgeving te maken. Metingen daarover komen doorgaans uit laboratoria, maar nog niet uit de dagelijkse praktijk.

Wat betekent de vertraging voor jou?
“Ik heb alleen de vooraanvraag in kunnen dienen. De reactie daarop zou nu ongeveer binnenkomen. Er zijn momenteel zoveel onzekerheden dat dit er ook nog wel bij kan. Ik ben inmiddels gewend om flexibel te plannen. Het is geen kwestie van leven of dood, maar het zou leuk zijn om te weten of ik ermee door kan gaan.”

‘Mailadres en telefoonnummer, die geef je bij iedere webshop ook op’

Levert dit extra stress op?
“Ik ben in het algemeen niet zo gestrest. Ik maak me wel een beetje zorgen over de volgende deadline, als mijn voorstel geaccepteerd wordt. Het volledige voorstel zou ik dan in mei moeten indienen. Dus hoe langer de uitslag op zich laat wachten, hoe minder tijd ik heb om de aanvraag te schrijven.”

Ben je bezorgd over privacy van eventuele gelekte gegevens?
“Nee. Als je een uitgebreide aanvraag hebt ingediend met gevoelige informatie kan ik me voorstellen dat een informatielek vervelend en zorgelijk is. Mijn vooraanvraag was maar 50 woorden lang – daar kun je niet veel uithalen. De informatie op mijn CV is grotendeels toch al bekend. En mailadres en telefoonnummer, die geef je bij iedere webshop ook op.”

Veiligheid publieke diensten
Dr.ir. Gonçalo Correia (CiTG) heeft een aanvraag klaar staan voor de Open Technology Call van NWO. Onder de naam E-power gaat het om een onderzoeksplan voor gedeeld elektrisch vervoer tussen de grote steden in de randstad. Dankzij hun flexibiliteit zijn deelauto’s beter geschikt om een groei van het aantal aan te kunnen ondanks de beperkingen van het elektriciteitsnet. Gonçalo wilde namens een aantal collega’s de aanvraag insturen, maar liep tegen een geblokkeerde NWO-website aan.

Wat betekent de vertraging voor jullie?
“Ik heb het document opgestuurd en alle vragen ingevuld, dus ik hoop dat ze die informatie nog hebben. Ik heb nog twee ondersteuningsbrieven die ik wil toevoegen, maar ik kom er niet bij. Dat geeft wel een beetje stress, ja. Op de website zegt NWO dat de activiteiten vanaf 22 maart hervat worden, maar wat betekent dat voor het beoordelingsproces?”

‘Misschien moet ik voorzichtiger worden’

Hoe is de informatievoorziening van NWO?
“Ik kreeg een e-mail van NWO over de hack. Dat leek vervelend, maar niet heel ernstig. Ik hoorde pas vorige week van collega’s dat de hack een criminele gijzelingsactie was. Als dit met NWO kan gebeuren, wat betekent dat voor de veiligheid van de publieke diensten in Nederland? Ik ben van nature niet paranoïde en ik sla dingen op in cloud servers. Maar misschien moet ik voorzichtiger worden.”

Ben je bezorgd over privacy van eventuele gelekte gegevens?
“Ik wil niet dat mijn e-mailadres en telefoonnummer verspreid raken. Anderzijds staat de inbox toch al permanent onder vuur. Mijn telefoonnummer is niet zo interessant. Over het voorstel zelf maak ik me niet veel zorgen. Dat is zo specifiek dat eigenlijk alleen de betrokken onderzoekers het kunnen uitvoeren.”

Hervatting in zicht
In haar meest recente bericht laat NWO weten dat vanaf maandag 22 maart het subsidieproces hervat wordt. De onderzoekfinancier komt dan met een nieuwe planning voor aanvragen, en heropent het aanvraagsysteem ISAAC. De deadlines verschuiven in principe vijf weken vanaf het moment dat ze ingepland stonden. NWO sluit het bericht af met: ‘NWO betreurt de situatie die de criminelen hebben veroorzaakt bij aanvragers, commissieleden, referenten en andere betrokkenen, maar is verheugd dat het subsidieproces binnenkort hervat kan worden.’