De Delftse vakbonden kijken met argusogen naar de gedwongen ontslagen aan de Universiteit Twente. Er vallen daar bij één faculteit tientallen ontslagen om 6,2 miljoen euro te besparen. De TU Delft moet 79 miljoen bezuinigen. Kost dat dan honderden banen? De bonden missen visie en willen dat een nieuw college van bestuur die eerst ontwikkelt.
(Foto: Justyna Botor)
Share
De financiële problemen aan de Universiteit Twente worden voor een belangrijk deel veroorzaakt door de faculteit Technische Natuurwetenschappen. Die maakt al jaren verlies en daarom werd in september al een reorganisatie aangekondigd.
Nu blijkt dat de faculteit drastische maatregelen treft. Niet alleen moeten er 63 medewerkers weg (van wie 46 gedwongen), ook schrapt de faculteit acht vakgroepen. Dat moet een bezuiniging van 6,2 miljoen euro opleveren.
Oorzaken
Twente kreeg in 2022 plots te maken een kwart minder instroom, en dat zorgt voor minder inkomsten. Ook in Delft staat de begroting onder druk. Dat komt volgens het college van bestuur (cvb) vooral door gestegen onderhoudskosten, inflatie, energieprijzen en personeelskosten. Dat betekent dat de TU Delft de komende jaren 79 miljoen euro moet bezuinigen.
Om dat te bereiken heeft het cvb alle faculteiten en diensten gevraagd te bedenken hoe ze 10 procent minder kunnen uitgeven (zie kader). Ontslagen hebben ‘niet de voorkeur’ van de bestuurders, maar ze sluiten het ook niet uit.
De voorzitter van de vakbonden in het Lokaal Overleg, Fred Veer, zegt er allerminst gerust op te zijn. Hij rekent voor dat er in Twente 63 mensen uit moeten om 6,2 miljoen euro te besparen. “Vertaal je dat naar de TU Delft, dan kom ik op zo’n 800 mensen die eruit moeten.” Veer vertelt veel collega’s tegen te komen die tot soortgelijke conclusies komen. “Mensen kunnen heel goed rekenen.”
‘Het hoger onderwijs loopt groot gevaar door al die lokale en ondoordachte ingrepen’
Zijn de UTwente en de TU Delft dan zo gemakkelijk te vergelijken? Veer zou niet weten waarom niet, vertelt hij. “Het overgrote merendeel van onze uitgaven gaat naar personeel en ik kan me niet voorstellen dat ons HR-beleid nou zoveel efficiënter is.”
Demotiverende onzekerheid
Of de bezuinigingen daadwerkelijk tot (zoveel) gedwongen ontslagen zullen leiden, zal moeten blijken. Alle faculteiten en diensten moeten in juni met bezuinigingsplannen komen (zie ook het kader), in het najaar hakt het cvb knopen door en het geheel van maatregelen moet eind 2027 effect krijgen.
De bonden hebben kritiek op die werkwijze. Veer signaleert een ‘demotiverende onzekerheid’ bij personeel en een gebrek aan visie bij hoger onderwijsbestuurders over dat hoger onderwijs in het algemeen en de TU Delft in het bijzonder. “De universiteiten moeten een gezamenlijke visie ontwikkelen op efficiëntie en samenwerking, maar daar nemen ze geen tijd voor. Het hoger onderwijs loopt groot gevaar door al die lokale en ondoordachte ingrepen.”
Lange termijnvisie
Daarbij mist Veer in Delft de bestuurlijke continuïteit. Het college van bestuur is momenteel niet compleet en de twee overgebleven leden zullen binnen afzienbare tijd afzwaaien. “Tegelijk zetten zij bezuinigingen in gang voor de komende tien jaar en verder. De bonden denken dat het beter zou zijn als er op korte termijn een nieuw cvb komt dat een gezonde lange termijnvisie kan opzetten.”
Een wisseling van de wacht is volgens de bonden ook urgent gezien keuzes uit het verleden, met de inhuur van derden als voorbeeld. Zo moet de universiteitsdienst (UD) 22 miljoen euro bezuinigen op die post. Veer: “De UD geeft in feite teveel geld uit aan externe inhuur. Dit had nooit mogen gebeuren, ook omdat dit al jarenlang wordt aangekaart door de ondernemingsraad. Je kunt je afvragen of we nu hadden moeten bezuinigen als dit eerder was aangepakt.”
‘Per direct’
Veer zegt met zorg naar Twente te kijken. Daar voerde het bestuur de afgelopen dagen gesprekken met de getroffen medewerkers. Een ontslagen onderzoeker vertelt aan RTV Oost dat de sfeer op de faculteit ‘om te snijden’ is. Hij is universitair hoofddocent en verliest na twintig jaar zijn baan aan de universiteit. Eigenlijk zou hij nog college geven de komende weken, maar dat stopt ‘per direct’.
Een woordvoerder van de Twentse universiteit zegt dat ‘niemand van de ene op de andere dag zijn pasje hoeft in te leveren’, maar dat de ontslagen medewerkers in principe zijn ‘vrijgesteld van werkzaamheden’. Ze mogen nog studenten begeleiden als ze willen, maar ze kunnen dus ook per direct stoppen met werken.
De acht vakgroepen passen volgens het bestuur niet bij het profiel van de Universiteit Twente, halen te weinig geld binnen of zijn te weinig bij het onderwijs betrokken. Wat er met de promovendi van deze vakgroepen gebeurt is ook nog niet bekend. Zij zijn niet altijd in dienst van de universiteit, maar worden wel begeleid door hoogleraren of universitair docenten van de vakgroep waaraan ze verbonden zijn.
HOP, Olmo Linthorst/Delta, Saskia Bonger en Marjolein van der Veldt
De vakbonden vergaderen op maandag 17 februari met het college van bestuur.
- Locatie: Mekelzaal, twaalfde verdieping, faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica.
- Tijd: 13.30 uur tot 15.00 uur.
- De bijeenkomst is openbaar.
Lokale plannen
Hoeveel moeten de faculteiten van de TU Delft bezuinigen en hoe willen ze tot een plan komen? Dit zeggen ze erover op intranet:
- Bouwkunde (BK): 5,1 miljoen euro. De faculteit stelt een ‘contourenschets’ op, en er komt een bijeenkomst in maart om studenten en medewerkers te informeren. Er geldt per direct een vacaturestop, met uitzondering van functies die met zogenoemde sectorgelden (een speciale overheidspot voor bepaalde wetenschapsgebieden) zijn gefinancierd en tijdelijke onderzoeksfuncties met externe financiering.
- Civiele Techniek en Geowetenschappen (CiTG): moet 5,4 miljoen euro bezuinigen. De faculteit anticipeerde al op financiële problemen en organiseert townhall meetings om de plannen te bespreken. Vacatures mogen alleen intern worden vervuld.
- Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica (EWI): 7,5 miljoen euro. De faculteit werkt aan drie pijlers: kostenreductie, externe financiering en verhogen van de lumpsum, het vaste bedrag dat de faculteit jaarlijks vanuit TU-centraal krijgt toebedeeld. EWI staat onder financiële druk door meerdere factoren: onvolledige compensatie voor inflatie en cao-stijgingen, sterke groei in studenten en staf, effecten van het TU-budgetsysteem, en bekostigingsproblemen van TU-brede infrastructuur (cleanroom en supercomputer). Er geldt een gedeeltelijke vacature- en investeringsstop tot eind 2025. Het managementteam organiseert op 20 februari een bijeenkomst (voor medewerkers) om vragen en zorgen te bespreken.
- Industrieel Ontwerpen (IO): 3 miljoen euro. Het managementteam komt op maandag 17 februari bijeen met leidinggevenden en de voorzitters van de lokale ondernemingsraad, de facultaire studentenraad en de studievereniging ‘om volgende stappen te bespreken’. Op 6 en 20 maart zijn er town halls voor alle IO’ers.
- Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek (LR): 3,6 miljoen euro. De faculteit was al begonnen met structurele bezuinigingen en het verbeteren van het verdienvermogen na de begroting van 2025. Het managementteam onderzoekt nu welke aanvullende maatregelen nodig zijn.
- Mechanical Engineering (ME): 5,8 miljoen euro. In 2024 nam de faculteit maatregelen zoals een stop op vacatures vanuit de eerste geldstroom, het niet invullen van posities na pensionering, en het verminderen van externe inhuur. Hoewel deze maatregelen helpen, zijn aanvullende stappen nodig. Tijdens een lunchbijeenkomst op 13 februari heeft de decaan het proces verder toegelicht.
- Techniek, Bestuur en Magagement (TBM): 3,3 miljoen euro. De faculteit laat weten in 2024 al aanzienlijke besparingen te hebben gedaan. Ook in de meerjarenbegroting zijn bezuinigingen doorgevoerd, onder andere door vacatures niet in te vullen en zeer terughoudend te zijn in de uitgaven. Momenteel zet de faculteit stappen om te komen tot een verdere reductie van de kosten en wordt een contourenschets opgesteld. Op 28 januari vond een medewerkersbijeenkomst plaats waarin meer informatie is gedeeld. Eind maart zal opnieuw zo’n bijeenkomst plaatsvinden.
- Technische Natuurwetenschappen (TNW): 6,9 miljoen euro. De faculteit onderzoekt sinds vorige zomer waar er eventueel bezuinigd kan worden. Voorlopige voorstellen zijn onder andere een strategische herbezinning op vacatures, het uitstellen of bijstellen van aanschaf van apparatuur, het versoberen van onderhoudscontracten, of het verminderen van uitgaven op allerlei gebied zoals catering, reizen en algemene kosten.
Comments are closed.