Uitblijvende hulp voor beurspromovendus ‘niet verrassend, wel teleurstellend’

Nederlandse universiteiten tellen zo’n 3.800 internationale promovendi met een beurs uit eigen land. Deze zogenoemde beurspromovendi lopen in Nederland tegen allerlei problemen aan doordat ze officieel niet in dienst zijn bij hun universiteit, bleek eerder uit onderzoek van Delta. Ze vallen niet onder een cao, hebben recht op minder faciliteiten dan vakgenoten die wél in dienst zijn en lopen mogelijk allerlei landelijke voorzieningen mis, zoals kinderopvangtoeslag. Daar komt bij dat hun beurs vaak te laag is om van rond te komen. Hun inkomsten liggen doorgaans onder het minimumloon.

Woensdag 20 maart staat het onderwerp op de agenda van de Tweede Kamer. In een commissiedebat gaat het dan over een brief die demissionair minister Dijkgraaf eind februari naar de Kamer stuurde. Hij liet daarin – net als in december 2023 – weten dat hij het te duur vindt om universiteiten beurspromovendi in dienst te laten nemen. Met zijn brief reageerde hij op een onderzoek van belangenbehartiger Promovendi Netwerk Nederland (PNN). Zij spraken honderden beurspromovendi over hun zwakke financiële- en rechtspositie.

Niet de eerste keer

Een dienstverband zou al deze problemen oplossen, meent PNN. Maar dat gaat dus niet gebeuren. “We balen dat er opnieuw geen stappen worden gezet om die financiële positie van internationale beurspromovendi te verbeteren”, zegt PNN-voorzitter Benthe Wanrooij.

Dijkgraaf is niet de eerste minister die beurspromovendi weigert te helpen. In 2019 kwam toenmalig onderwijsminister Ingrid van Engelshoven tot eenzelfde conclusie. De Delftse beurspromovendus Rama noemt de uitblijvende hulp daarom ‘niet verrassend, maar wel teleurstellend.’ Hij vervolgt: “Deze discussie speelt al een hele tijd, maar er zit weinig vooruitgang in.”

Bijdrage aan wetenschap

En dat is zonde, zegt hij, want beurspromovendi leveren een belangrijke bijdrage aan de Nederlandse wetenschap. “In termen van onderzoeksbevindingen, in termen van wetenschappelijke publicaties en in termen van kennis. We voegen waarde toe aan Nederland.” Ook PNN benadrukt hoe belangrijk deze groep is voor Nederlandse universiteiten.

Rama komt uit Indonesië en ontvangt een beurs van LPDP (Indonesia Endowment Fund for Education). Die beurs is in juli 2023 opgehoogd. Hij ontvangt nu 1.500 euro per maand, met de maximale gezinstoeslag van 750 euro omdat zijn gezin mee gekomen is naar Delft. “Dat maakt het iets makkelijker om rond te komen, maar anderen hebben er waarschijnlijk nog steeds moeite mee.” Volgens het PNN-onderzoek ligt het gemiddelde maandinkomen van beurspromovendi op 1402 euro. De laagste beurs ligt rond de 700 euro.

Delft

Momenteel vullen vijf Nederlandse universiteiten het inkomen van beurspromovendi aan. Ze hebben hiervoor ieder afspraken gemaakt met de belasting. De TU Delft vulde de beurzen vanaf 2009 aan, maar is hiermee gestopt. De ondernemingsraad (or) van de TU Delft vroeg in juli vorig jaar, na publicatie van een onderzoeksverhaal van Delta, aandacht voor de positie van deze groep in Delft. Rector magnificus Tim van der Hagen beloofde ‘dit signaal mee te nemen’. Or-leden van de HR-commissie buigen zich momenteel over de vraag of ze deze reactie afdoende vinden.

PNN hoopt dat Tweede Kamerleden tijdens het commissiedebat de minister wijzen op de gevolgen van zijn handelen. “We kunnen deze promovendi niet door het ijs laten zakken. Voor hun welzijn en de kwaliteit van hun onderzoek.”