Twee ERC advanced grants naar Delftse onderzoekers

De Europese onderzoeksraad ERC heeft 27 advanced grants van maximaal 2,5 miljoen euro toegekend aan toponderzoekers van Nederlandse kennisinstellingen. Daarmee kunnen ze de komende vijf jaar aan baanbrekend onderzoek werken. Twee ervan gaan naar Delft. De universiteiten in Leiden en Groningen gaan aan top met ieder drie ERC grants.

Prof.dr. Frank Hollmann (Technische Natuurwetenschappen, TNW) werkt aan de vergroening van de chemische industrie, die naanzienlijke hoeveelheden energie en grondstoffen verbruikt. “Dit is een wereldwijd probleem van de meeste, zo niet alle chemische stoffen die fabrieken nu produceren”, aldus Hollmann. Met de ERC Advanced Grant van 2,5 miljoen euro van de Europese Unie gaat hij dit probleem aanpakken door enzymen als katalysator voor chemische reacties te ontwikkelen.

Hollmann wil ‘PeroxyZymes’ ontwikkelen, die in staat zijn chemische reacties te katalyseren die momenteel te complex zijn en daarmee niet haalbaar voor de chemische industrie. “We willen enzymen leveren die bedrijven kunnen gebruiken om bulkchemicaliën op een rendabele manier te produceren, terwijl de ecologische voetafdruk aanzienlijk wordt verkleind”, zegt hij. “We hebben het over een breed scala aan chemische stoffen voor producten die erg belangrijk zijn voor ons dagelijks leven, van de coating van een tafel tot textiel, geur- en smaakstoffen en geneesmiddelen.”

Prof.dr. Sjoerd Stallinga (TNW) wil met een speciale lichtmicroscoop gedetailleerde 3D-opnames maken van eiwitten in levende cellen, zonder die cellen te beschadigen. Daarvoor gaat hij de beurs van 2,3 miljoen euro aanwenden. De techniek vereist om samples nanometer voor nanometer te scannen met een uitgekiend 3D-lichtpatroon. Dat vraagt om samenwerking tussen verschillende disciplines zoals optica, informatica, biochemie en biologie.

Toepassingen ziet Stallinga vooral in de medische sector, bijvoorbeeld bij het zoeken naar aangrijpingspunten voor medicijnen. Denk aan neuro-imaging waarbij met lichtmicroscopie naar de interactie van neuronen wordt gekeken en naar afwijkingen wordt gezocht bij mensen met ziektes zoals Alzheimer. Ook pathologen kunnen ermee naar afwijkingen in weefsels speuren.

Derde plaats
De Europese onderzoeksbeurzen zijn populair. De European Research Council ontving 1.735 aanvragen waarvan er 253 gehonoreerd werden. In totaal is daar 625 miljoen euro mee gemoeid. Nederland stond met 27 toekenningen op de derde plaats. Alleen Duitsland (61) en het Verenigd Koninkrijk (45) ontvingen er meer. De beurzen voor het Verenigd Koninkrijk (VK) zijn overigens nog niet zeker. Het land is immers uit de Europese Unie gestapt. Er ligt een verdrag dat deelname van het VK aan het Europese onderzoeksprogramma mogelijk maakt, maar dat moet nog nader uitgewerkt worden.

• Lees hier meer over het onderzoek van Hollmann en Stallinga.

Bas Belleman (HOP) en Jos Wassink (Delta)