TU gaat het geld anders verdelen

/strong>

De begroting van 2004 moet al volgens het nieuwe financiële model ingericht worden. Collegevoorzitter Hans van Luijk verwacht met het geldmodel een instrument te hebben dat de TU zal stimuleren meer externe geldmiddelen aan te trekken. ,,Maar”, zo waarschuwt hij, ,,op zichzelf schept het nieuwe model geen geld. Het geeft wel beloningen waar inspanningen gedaan zijn.”

Het college van bestuur heeft onlangs een aantal principes achter dit zogenaamde ‘allocatiemodel’ vastgesteld. Nu begint een fase van scenario’s doorrekenen, criteria uitwerken en verdere discussies met faculteitsdecanen en inspraakorganen. Dat moet in april tot een definitief besluit leiden.

De nieuwe principes achter het potverdelen betreffen vooral de financiering van onderzoek. Dat wordt op dit moment vooral op productie, zeg maar aantallen wetenschappelijke publicaties, gefinancierd. Deze vorm van financiering wordt verkleind, ten gunste van een basisfinanciering van het onderzoek en ten gunste van financiële ruimte om het onderzoek in specifieke richtingen te kunnen stimuleren.

De andere verandering in de onderzoeksfinanciering betreft het feit dat niet alle faculteiten en vakgroepen over één kam worden geschoren. ,,We behandelen nu de nanotechnologie op dezelfde manier als technische bestuurskunde, en dat gaat niet”, aldus Van Luijk. ,,Het oude model is een afspiegeling van de harde wetenschappelijke wereld, de science. Maar we moeten erkennen dat opleidingen als bouwkunde, industrieel ontwerpen en bestuurskunde hun eigen criteria moeten kunnen ontwikkelen.”

Het college heeft nu twee commissies aan het werk gezet om nieuwe prestatiecriteria te ontwikkelen, voor het onderzoek, maar ook voor het onderwijs. Want het is de bedoeling dat de onderwijspoot van de faculteiten eveneens met deze financieringsmethoden te maken krijgt.

Het terugdringen van het productie-element in de financiering van onderzoek is voor collegevoorzitter Van Luijk echter een deel van het verhaal: ,,De hele mindset bij de faculteiten moet veranderen. Sturen op de huidige output is sturen op de achteruitkijkspiegel. De keuzes uit het verleden bepalen waar we mee bezig zijn. We verschuiven nu wat geld naar ruimte om strategische keuzes voor de toekomst te kunnen maken. En op de uitvoering van die keuzes kunnen we de faculteiten afrekenen.”

Tegelijkertijd legt deze beleidskeuze minder druk op de wetenschappers om de publicatiemachine maar draaiend te houden. Als alle faculteiten onder het huidige model steeds meer publicaties produceren, verdienen ze er toch niet meer aan, omdat de waarde per publicatie afneemt. Het huidige model van de TU laat haar onderzoek dus aan interne inflatie onderhevig zijn.

In het nieuwe model wordt het onderzoek in drie ‘boxen’ verdeeld: een voor science, een voor technology/engineering, en een voor design. Daarbij is nog niet duidelijk of hele faculteiten in die boxen verdwijnen, dan wel vakgroepen of onderzoeksgroepen. Per box komen er financiële prestatiecriteria, die meer zaken zullen belonen dan alleen het aantal wetenschappelijkepublicaties. Het is nadrukkelijk de bedoeling dat er prikkels worden ingebouwd om als faculteit of vakgroep ook op andere ‘markten’ actief te zijn.

Genoemd worden onder andere innovaties voor de industrie en zakelijke dienstverlening, de oriëntatie op de Nederlandse samenleving, het aantrekken van extra onderzoeksgeld bij Nederlandse of Europese overheden of bij onderzoeksfinanciers als NWO en Knaw.

Van Luijk: ,,Het oude model werd gedreven door onze eigen interne criteria. Er was echter geen band met de externe financieringsbronnen. En die zullen actiever aangeboord moeten worden. Iedereen een steeds kleiner stukje taart geven is een slechte optie. We zullen met zijn allen moeten proberen de taart groter te maken. En wie daarin slaagt binnen onze universiteit zal merken dat hij daarvoor beloond wordt. Met die mindset moeten we onze verslechterende financiële situatie zien aan te pakken.”

Terwijl de TU nog zwoegt om de begroting voor 2003 ongeveer sluitend te krijgen, wordt er gewerkt aan een nieuw intern financieel model. Doel is meer strategische richting te kunnen geven.

De begroting van 2004 moet al volgens het nieuwe financiële model ingericht worden. Collegevoorzitter Hans van Luijk verwacht met het geldmodel een instrument te hebben dat de TU zal stimuleren meer externe geldmiddelen aan te trekken. ,,Maar”, zo waarschuwt hij, ,,op zichzelf schept het nieuwe model geen geld. Het geeft wel beloningen waar inspanningen gedaan zijn.”

Het college van bestuur heeft onlangs een aantal principes achter dit zogenaamde ‘allocatiemodel’ vastgesteld. Nu begint een fase van scenario’s doorrekenen, criteria uitwerken en verdere discussies met faculteitsdecanen en inspraakorganen. Dat moet in april tot een definitief besluit leiden.

De nieuwe principes achter het potverdelen betreffen vooral de financiering van onderzoek. Dat wordt op dit moment vooral op productie, zeg maar aantallen wetenschappelijke publicaties, gefinancierd. Deze vorm van financiering wordt verkleind, ten gunste van een basisfinanciering van het onderzoek en ten gunste van financiële ruimte om het onderzoek in specifieke richtingen te kunnen stimuleren.

De andere verandering in de onderzoeksfinanciering betreft het feit dat niet alle faculteiten en vakgroepen over één kam worden geschoren. ,,We behandelen nu de nanotechnologie op dezelfde manier als technische bestuurskunde, en dat gaat niet”, aldus Van Luijk. ,,Het oude model is een afspiegeling van de harde wetenschappelijke wereld, de science. Maar we moeten erkennen dat opleidingen als bouwkunde, industrieel ontwerpen en bestuurskunde hun eigen criteria moeten kunnen ontwikkelen.”

Het college heeft nu twee commissies aan het werk gezet om nieuwe prestatiecriteria te ontwikkelen, voor het onderzoek, maar ook voor het onderwijs. Want het is de bedoeling dat de onderwijspoot van de faculteiten eveneens met deze financieringsmethoden te maken krijgt.

Het terugdringen van het productie-element in de financiering van onderzoek is voor collegevoorzitter Van Luijk echter een deel van het verhaal: ,,De hele mindset bij de faculteiten moet veranderen. Sturen op de huidige output is sturen op de achteruitkijkspiegel. De keuzes uit het verleden bepalen waar we mee bezig zijn. We verschuiven nu wat geld naar ruimte om strategische keuzes voor de toekomst te kunnen maken. En op de uitvoering van die keuzes kunnen we de faculteiten afrekenen.”

Tegelijkertijd legt deze beleidskeuze minder druk op de wetenschappers om de publicatiemachine maar draaiend te houden. Als alle faculteiten onder het huidige model steeds meer publicaties produceren, verdienen ze er toch niet meer aan, omdat de waarde per publicatie afneemt. Het huidige model van de TU laat haar onderzoek dus aan interne inflatie onderhevig zijn.

In het nieuwe model wordt het onderzoek in drie ‘boxen’ verdeeld: een voor science, een voor technology/engineering, en een voor design. Daarbij is nog niet duidelijk of hele faculteiten in die boxen verdwijnen, dan wel vakgroepen of onderzoeksgroepen. Per box komen er financiële prestatiecriteria, die meer zaken zullen belonen dan alleen het aantal wetenschappelijkepublicaties. Het is nadrukkelijk de bedoeling dat er prikkels worden ingebouwd om als faculteit of vakgroep ook op andere ‘markten’ actief te zijn.

Genoemd worden onder andere innovaties voor de industrie en zakelijke dienstverlening, de oriëntatie op de Nederlandse samenleving, het aantrekken van extra onderzoeksgeld bij Nederlandse of Europese overheden of bij onderzoeksfinanciers als NWO en Knaw.

Van Luijk: ,,Het oude model werd gedreven door onze eigen interne criteria. Er was echter geen band met de externe financieringsbronnen. En die zullen actiever aangeboord moeten worden. Iedereen een steeds kleiner stukje taart geven is een slechte optie. We zullen met zijn allen moeten proberen de taart groter te maken. En wie daarin slaagt binnen onze universiteit zal merken dat hij daarvoor beloond wordt. Met die mindset moeten we onze verslechterende financiële situatie zien aan te pakken.”