Toegankelijke wiskunde

Maar er zijn ook uitzonderingen.

Mathematics Magazine is een goede poging het beter te doen, maar de absolute top op het gebied van aansprekende wiskunde is The Mathematical Intelligencer. Waar de collega-bladen de neiging hebben om de inhoudsopgave op de omslag te zetten, houdt de Intelligencer het steevast op een kleurige plaat, in het laatste nummer van vorig jaar een van Escher. Binnenin wordt Eschers werk vervolgens aan een wiskundige analyse onderworpen. Dat is meteen het sterke punt van het blad: een voorkeur voor onderwerpen die dicht bij de menselijke belevingswereld liggen.

In hetzelfde nummer ook een artikel over schoenveters. Mensen kiezen intuïtief de snelste manier om een veter door de gaatjes te rijgen. Maar kun je, gegeven een stel gaatjes en een veter, ook daadwerkelijk bewijzen dat dit de kortste weg is? Zonder een blad als de Intelligencer zouden we het nooit weten. Natuurlijk kun je dezelfde stellingen helemaal abstract bewijzen, maar met de tastbare toepassing erbij gaat het artikel er stukken op vooruit.

Naast pittige wiskunde bevat de Intelligencer ook altijd minstens één historische bijdrage, ditmaal ter gelegenheid van de 105-de verjaardag van de Oostenrijker Leopold Vietoris, een van de grondleggers van de algebraïsche topologie en voormalige assistent van Albert Einstein. Zijn doktoren hebben hem enkele jaren geleden verboden nog langer te skiën, maar binnenkort verschijnt nog wel een nieuwe wiskundige verhandeling van zijn hand. Bij een foto van een man die eruit ziet als een jaar of tachtig staat het bijschrift: ‘Five years ago, Leopold Vietoris celebrated his hundredth birthday. He still looks the same.‘ Heerlijk.

Een ander vast onderdeel is de wiskundige toerist, met vakantiekiekjes van wiskundige verschijnselen. Het laatste nummer geeft er een aantal van Penrose-betegelingen, een a-symmetrische vorm van betegelen met leuke wiskundige connotaties, bedacht door de Brit Roger Penrose. Ze zijn onder meer in Miami en Helsinki te vinden.

Speels maar niet oppervlakkig, toegankelijk maar daar waar nodig de formules niet schuwend, met The Mathematical Intelligencer beschikt de wiskunde over een blad dat even degelijk maar spannender is dan het veelgeprezen Nature. Jammer dat de reputatie niet evenredig is.
(C.J.)

Wiskundige vakbladen genieten geen reputatie van grote leesbaarheid. Een blik in bijvoorbeeld de International Journal of Mathematics and Mathematical Sciences voldoet om te weten dat dat terecht is. Maar er zijn ook uitzonderingen.

Mathematics Magazine is een goede poging het beter te doen, maar de absolute top op het gebied van aansprekende wiskunde is The Mathematical Intelligencer. Waar de collega-bladen de neiging hebben om de inhoudsopgave op de omslag te zetten, houdt de Intelligencer het steevast op een kleurige plaat, in het laatste nummer van vorig jaar een van Escher. Binnenin wordt Eschers werk vervolgens aan een wiskundige analyse onderworpen. Dat is meteen het sterke punt van het blad: een voorkeur voor onderwerpen die dicht bij de menselijke belevingswereld liggen.

In hetzelfde nummer ook een artikel over schoenveters. Mensen kiezen intuïtief de snelste manier om een veter door de gaatjes te rijgen. Maar kun je, gegeven een stel gaatjes en een veter, ook daadwerkelijk bewijzen dat dit de kortste weg is? Zonder een blad als de Intelligencer zouden we het nooit weten. Natuurlijk kun je dezelfde stellingen helemaal abstract bewijzen, maar met de tastbare toepassing erbij gaat het artikel er stukken op vooruit.

Naast pittige wiskunde bevat de Intelligencer ook altijd minstens één historische bijdrage, ditmaal ter gelegenheid van de 105-de verjaardag van de Oostenrijker Leopold Vietoris, een van de grondleggers van de algebraïsche topologie en voormalige assistent van Albert Einstein. Zijn doktoren hebben hem enkele jaren geleden verboden nog langer te skiën, maar binnenkort verschijnt nog wel een nieuwe wiskundige verhandeling van zijn hand. Bij een foto van een man die eruit ziet als een jaar of tachtig staat het bijschrift: ‘Five years ago, Leopold Vietoris celebrated his hundredth birthday. He still looks the same.‘ Heerlijk.

Een ander vast onderdeel is de wiskundige toerist, met vakantiekiekjes van wiskundige verschijnselen. Het laatste nummer geeft er een aantal van Penrose-betegelingen, een a-symmetrische vorm van betegelen met leuke wiskundige connotaties, bedacht door de Brit Roger Penrose. Ze zijn onder meer in Miami en Helsinki te vinden.

Speels maar niet oppervlakkig, toegankelijk maar daar waar nodig de formules niet schuwend, met The Mathematical Intelligencer beschikt de wiskunde over een blad dat even degelijk maar spannender is dan het veelgeprezen Nature. Jammer dat de reputatie niet evenredig is.
(C.J.)