Terroristen getraind op vliegsimulator

r.ir. Bob Mulder, hoogleraar besturing en simulatie bij Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek, als reactie op de terroristische aanslagen in de Verenigde Staten. De afgelopen dagen fungeerde hij voor de media als een belangrijk aanspreekpunt over de besturing van een Boeing. ,,Als je de besturing wilt overnemen, moet je goed thuis zijn in de cockpit, weten hoe je de automatische piloot kunt afkoppelen bijvoorbeeld.”

Omdat het uiterst waarschijnlijk is dat terroristen dat toch gedaan hebben, ziet hij maar één verklaring: ,,Ze hebben zichzelf getraind in vluchtsimulatoren”, broertjes van de Delftse simulator Simona. Mulder: ,,Er bestaan tientallen simulatoren over de hele wereld. Ze zijn in het bezit van luchtvaartmaatschappijen, maar ook van onafhankelijke trainingscentra, waar je gewoon tijd kunt huren op die simulatoren. In principe kan iedereen dat doen.”

Grote vliegtuigen vliegen over het algemeen op de automatische piloot. Maar die kun je uitzetten. In de toekomst is dat niet meer mogelijk, verwacht Mulder. ,,Er zijn nu al gedachten om de vrijheid van piloten elektronisch af te grenzen.” Ook al zou een piloot het dan willen, het vliegtuig weigert eenvoudig tegen een gebouw aan te vliegen. Of tegen een berg, want dat soort ongelukken komen volgens Mulder nog steeds regelmatig voor. ,,Maar dit zou een revolutie betekenen in de vliegwereld. Ik denk dat het nog wel tien jaar duurt, al zou het technisch nu al moeten kunnen.”

,,Een vliegtuig dat dwars in een gebouw vliegt, daar is niets tegen bestand”, zegt veiligheidskundige prof.dr. Andrew Hale van de faculteit TBM. ,,De grote vraag voor mij is: verwachtten ze in New York dat die gebouwen in zouden storten na de inslagen? Zou de ontruiming sneller verlopen zijn, zouden de reddingwerkers naar binnen zijn gegaan, als ze het inderdaad wisten?” Omdat het WTC niet in aanvliegroutes ligt, vermoedt hij dat in rampenplannen geen rekening is gehouden met deze ramp.

Ook in Nederland bestaan er voor grote gebouwen volgens Hale geen zogenaamde safety cases: expliciete scenario’s voor alles wat er mis kan gaan. ,,Dat geldt wel voor spoorwegen en bijvoorbeeld Schiphol.”

De verdiepingen van het solide World Trade Center in New York stortten als dominostenen in. Niet alleen miljoenen leken verbaasden zich erover. Dat gold ook voor prof.ir. Jacques Berenbak, hoogleraar ontwerpen van draagconstructies bij Bouwkunde. Berenbak was dinsdag en woensdag dé vraagbaak van de Nederlandse media.

,,Over het algemeen blijven verdiepingen wel hangen als ze zijn uitgebrand”, zegt Berenbak. ,,Het was ook een verrassing voor mij dat het gebouw op een gegeven moment helemaal instortte. Achterafgezien was het wel logisch. Maar we hebben er geen ervaring mee, zoiets is nog nooit eerder in de geschiedenis gebeurd.”

Eigenlijk was Berenbak verbaasd dat de twee torens het WTC niet direct na de inslagen ineenzakten. ,,Het WTC had blijkbaar een enorme redundancy. Welk ander gebouw overleeft die klap.” De keiharde, brandveilige betonnen kern binnen in het gebouw is volgens hem waarschijnlijk de oorzaak van het niet onmiddellijk ineenstorten. Ieder Nederlands gebouw zou volgens hem onmiddellijk zijn bezweken. ,,Omdat wij werken met dragende gevels.”

Volgens Berenbak is het onmogelijk in de toekomst gebouwen te ontwerpen die bestand zijn tegen de inslag van een Boeing. ,,Kernreactoren zijn er wel op ontworpen. En sinds kort ook nieuwe Amerikaanse overheidsgebouwen.” Maar volgens de bouwkundige is het ondoenlijk er rekening mee te houden bij de bouw van alle civiele gebouwen. Eenvoudig te duur.

Overigens krijgt de TU over enkele maanden een echte hoogleraar rampenbestrijding. ,,We zijn nu bezig met de aanstelling”, vertelt Hale van TBM. Aanleiding voor de leerstoel is volgens Hale de ramp in Enschede. ,,Het wordt de eerste hoogleraar rampenbestrijding in Nederland.”

Over tien jaar weigert een vliegtuig simpelweg tegen berg of gebouw te vliegen, voorspelt prof.dr.ir. Bob Mulder.

,,Het is absoluut onmogelijk voor een ongetraind iemand om de besturing over te nemen”, meldt prof.dr.ir. Bob Mulder, hoogleraar besturing en simulatie bij Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek, als reactie op de terroristische aanslagen in de Verenigde Staten. De afgelopen dagen fungeerde hij voor de media als een belangrijk aanspreekpunt over de besturing van een Boeing. ,,Als je de besturing wilt overnemen, moet je goed thuis zijn in de cockpit, weten hoe je de automatische piloot kunt afkoppelen bijvoorbeeld.”

Omdat het uiterst waarschijnlijk is dat terroristen dat toch gedaan hebben, ziet hij maar één verklaring: ,,Ze hebben zichzelf getraind in vluchtsimulatoren”, broertjes van de Delftse simulator Simona. Mulder: ,,Er bestaan tientallen simulatoren over de hele wereld. Ze zijn in het bezit van luchtvaartmaatschappijen, maar ook van onafhankelijke trainingscentra, waar je gewoon tijd kunt huren op die simulatoren. In principe kan iedereen dat doen.”

Grote vliegtuigen vliegen over het algemeen op de automatische piloot. Maar die kun je uitzetten. In de toekomst is dat niet meer mogelijk, verwacht Mulder. ,,Er zijn nu al gedachten om de vrijheid van piloten elektronisch af te grenzen.” Ook al zou een piloot het dan willen, het vliegtuig weigert eenvoudig tegen een gebouw aan te vliegen. Of tegen een berg, want dat soort ongelukken komen volgens Mulder nog steeds regelmatig voor. ,,Maar dit zou een revolutie betekenen in de vliegwereld. Ik denk dat het nog wel tien jaar duurt, al zou het technisch nu al moeten kunnen.”

,,Een vliegtuig dat dwars in een gebouw vliegt, daar is niets tegen bestand”, zegt veiligheidskundige prof.dr. Andrew Hale van de faculteit TBM. ,,De grote vraag voor mij is: verwachtten ze in New York dat die gebouwen in zouden storten na de inslagen? Zou de ontruiming sneller verlopen zijn, zouden de reddingwerkers naar binnen zijn gegaan, als ze het inderdaad wisten?” Omdat het WTC niet in aanvliegroutes ligt, vermoedt hij dat in rampenplannen geen rekening is gehouden met deze ramp.

Ook in Nederland bestaan er voor grote gebouwen volgens Hale geen zogenaamde safety cases: expliciete scenario’s voor alles wat er mis kan gaan. ,,Dat geldt wel voor spoorwegen en bijvoorbeeld Schiphol.”

De verdiepingen van het solide World Trade Center in New York stortten als dominostenen in. Niet alleen miljoenen leken verbaasden zich erover. Dat gold ook voor prof.ir. Jacques Berenbak, hoogleraar ontwerpen van draagconstructies bij Bouwkunde. Berenbak was dinsdag en woensdag dé vraagbaak van de Nederlandse media.

,,Over het algemeen blijven verdiepingen wel hangen als ze zijn uitgebrand”, zegt Berenbak. ,,Het was ook een verrassing voor mij dat het gebouw op een gegeven moment helemaal instortte. Achterafgezien was het wel logisch. Maar we hebben er geen ervaring mee, zoiets is nog nooit eerder in de geschiedenis gebeurd.”

Eigenlijk was Berenbak verbaasd dat de twee torens het WTC niet direct na de inslagen ineenzakten. ,,Het WTC had blijkbaar een enorme redundancy. Welk ander gebouw overleeft die klap.” De keiharde, brandveilige betonnen kern binnen in het gebouw is volgens hem waarschijnlijk de oorzaak van het niet onmiddellijk ineenstorten. Ieder Nederlands gebouw zou volgens hem onmiddellijk zijn bezweken. ,,Omdat wij werken met dragende gevels.”

Volgens Berenbak is het onmogelijk in de toekomst gebouwen te ontwerpen die bestand zijn tegen de inslag van een Boeing. ,,Kernreactoren zijn er wel op ontworpen. En sinds kort ook nieuwe Amerikaanse overheidsgebouwen.” Maar volgens de bouwkundige is het ondoenlijk er rekening mee te houden bij de bouw van alle civiele gebouwen. Eenvoudig te duur.

Overigens krijgt de TU over enkele maanden een echte hoogleraar rampenbestrijding. ,,We zijn nu bezig met de aanstelling”, vertelt Hale van TBM. Aanleiding voor de leerstoel is volgens Hale de ramp in Enschede. ,,Het wordt de eerste hoogleraar rampenbestrijding in Nederland.”