Tentoonstelling toont vele gezichten van kernenergie

Een werkende kernreactor waar je lekker warm met je rug tegenaan kon zitten was in 1957 een spectaculair hoogtepunt van de tentoonstelling ‘Het Atoom’. 750 duizend mensen zagen die zomer in een speciaal gebouwde hal bij Schiphol het blauwe licht van de Tsjerenkov-straling. Na afloop verhuisde de kleine reactor naar Delft en kreeg onder de naam Hoge Onderwijs Reactor (HOR) een tweede leven. Enkele jaren later kreeg de reactor een upgrade van 10 kilowatt naar 2 megawatt.

Die herkomst van de ‘Delftse’ kernreactor, de recente renovatie, en de hernieuwde belangstelling voor kernenergie als CO₂-vrije energiebron waren aanleiding voor Studium Generale, Academisch Erfgoed en de TU Delft Library aanleiding voor het programma Atomic Reactions – een tentoonstelling en een cultureel programma als terugblik op de bewogen geschiedenis van kernenergie in Nederland.

“De perceptie van kernenergie is een rommelige knoop”, zegt Vincent Cellucci, één van de makers van de tentoonstelling. “Neem de scheiding tussen kernenergie en kernwapens die door onderzoekers altijd als rode lijn is gezien. In de recente oorlog in Oekraïne zie je dat centrales in een slagveld zorgen opleveren over nucleaire veiligheid.”

De tentoonstellingsmakers van Atomic Reactions hebben orde in de chaos gebracht door aan de binnenkant van de drie eilanden het verhaal van de Delftse reactor HOR te vertellen en het geavanceerde materiaalonderzoek dat er plaatsvindt.

Aan de buitenkant is de veranderende publieke perceptie van kernenergie verbeeld in de vorm van krantencartoons. “Het is leuk voor internationale studenten om te zien hoe de Nederlandse politiek omging met kernenergie”, zegt Cellucci – zelf Amerikaan.

De wisselvalligheid van de Nederlandse publieke opinie komt ook terug in de ondertitel van de tentoonstelling: ‘Van ongetemd optimisme naar publieke scepsis en weer terug.’ Zo snel zich een incident voordoet gaat de slinger weer de andere kant op.

^{In de kern van de opstelling staat een reactor die draait op meningen in plaats van neutronen. Door een QR-code te scannen en vragen te beantwoorden zie je in hoeverre jouw standpunt over kernenergie wordt bepaald door de vier perspectieven: ethiek, politiek, ecologie of apocalyptische mythes. (Foto: Jos Wassink)}

In de komende maanden kun je deelnemen aan een politieke-cartoonworkshop (28 april), een spoedcursus schrijven van creatieve non-fictie (31 mei), en een vertoning van de indrukwekkende documentaire Into Eternity (2 juni) over de aanleg van een bergplaats voor radioactief afval die twee keer langer mee moet gaan dan de historie van de mensheid tot nu toe.

• Alle activiteiten op een rijtje bij Atomic Reactions