Het schort nogal aan de maatschappelijke waardering voor technologie. Daarom moeten ingenieurs het voortouw nemen in het publieke debat.Rector Wakker boog zich in zijn diesrede ‘De rijkdommen van Salomons huis’ over de waardering voor technologie door de eeuwen heen.
Delen
Zijn conclusie luidde dat de rol van technologie in de maatschappij steeds belangrijker is geworden, maar dat de waardering daarmee geen gelijke tred heeft gehouden. Ingenieurs hebben dat vaak in hun zelfbeeld verwerkt. Ze beschouwen zich niet als ‘cultuurdragers’, terwijl ze dat volgens Wakker wel zijn.
Om die ontwikkeling te illustreren greep de rector naar enkele historische visies. In ‘Het nieuwe Atlantis’ (1626) schetst Francis Bacon een utopische samenleving. Die kent een ‘Huis van Salomon’ waar wetenschappers hun proefnemingen doen. Een speciale groep beoordeelt die proefnemingen op hun praktische nut. In het boek heten die ingenieurs ‘schenkers’ en ‘weldoeners’. ,,Voor elke uitvinding van waarde richten wij een standbeeld van de uitvinder op en wij geven hem een ruime en eervolle beloning”, aldus Bacon.
Vernuftig
Bacons ideeën waren invloedrijk in de daarop volgende eeuwen. Volgens Wakker speelden ze op de achtergrond mee bij de oprichting van de Koninklijke Academie in Delft. Tegelijkertijd was er echter een tegenstroom gaande, waarin een duidelijk onderscheid tussen ‘denkwerk’ en ‘doewerk’ werd gemaakt. Denkwerk wordt daarbij beduidend hoger aangeslagen. Dit beeld leeft nog steeds, meent Wakker. Het verklaart bijvoorbeeld waarom Delftse ingenieurs zeggen niet aan cultuur te doen, maar alleen ‘harde’ techniek beoefenen.
Volgens Wakker is dat onjuist. Hij verwees naar het recente advies van de Adviesraad voor het Technologiebeleid ARTD, ‘Het ontwerpen van de toekomst’. De ARTD karakteriseert het ontwerpen, de ingenieursactiviteit in optima forma, als een samenspel van denken en doen. Het is een activiteit die rechtstreeks verbonden is met het doelmatig vervullen van eerste levensbehoeftes als voeding, wonen, gezondheid, communicatie, veiligheid en mobiliteit. ,,Daarom zouden ingenieurs zichzelf juist als cultuurdragers bij uitstek moeten beschouwen. Zonder hun technische kennis en hun vernuftige inventies zou onze huidige, zeer zwaar op technologie leunende cultuur geen lang leven beschoren zijn.”
Opstoken
De techniek brengt niet alleen maar zegeningen, erkent Wakker. Maar in de publieke opinie wordt er vaak voetstoots van uitgegaan dat ‘de’ technologie zich autonoom ontwikkelt, zonder mogelijkheid van menselijke controle. Illustratief daarvoor noemde Wakker Harry Mulisch’ ‘De ontdekking van de hemel’. De technologie is in die roman de kwade genius in onzecultuur, die onze beschaving te gronde richt. ,,De mensen zullen zichzelf uiteindelijk nucleair opstoken, verbranden via het gat dat zij in de ozonlaag hebben geslagen, oplossen in de zure regen, braden in het broeikaseffect, elkaar dooddrukken door hun aantal, zichzelf ophangen aan de dubbele helix van het DNA, stikken in hun eigen afval…”, aldus ‘De ontdekking van de hemel’. Zulke geluiden kunnen volgens Wakker leiden tot een roep om stopzetting van technologische ontwikkelingen. Verstandiger is het ,,betere vormen van technologie te bedenken, waar zo weinig mogelijk bezwaren aan kleven.” In het maatschappelijk debat over die nieuwe vormen van technologie bezitten ingenieurs een sleutelrol. Wakker: ,,Ze dienen niet alleen op een zichtbare en goed-gearticuleerde wijze aan dit debat deel te nemen, maar daartoe ook, veel meer dan nu het geval is, zelf het initiatief te nemen.”
Maken
Eredoctor dr. C. le Pair hield in zijn dankwoord eveneens een pleidooi voor het belang van technologie. De waardering voor techniek is aan golfbewegingen onderhevig, zo meende hij. Op dit moment staat tot zijn verdriet in het bedrijfsleven het geld verdienen voorop, in plaats van het verhogen van de levenskwaliteit door goede producten te fabriceren. Tekenend voor die houding is het verplaatsen van de productie naar lagelonenlanden. Hij riep TU-studenten daarom op een eigen bedrijf te beginnen. Het financieel management moest daarbinnen een dienende, en geen leidende rol spelen. ,,Het maken moet centraal staan”, aldus Le Pair. Zijn Delftse eredoctoraat noemde hij overigens ‘het hoogtepunt van mijn loopbaan’.
Het schort nogal aan de maatschappelijke waardering voor technologie. Daarom moeten ingenieurs het voortouw nemen in het publieke debat.
Rector Wakker boog zich in zijn diesrede ‘De rijkdommen van Salomons huis’ over de waardering voor technologie door de eeuwen heen. Zijn conclusie luidde dat de rol van technologie in de maatschappij steeds belangrijker is geworden, maar dat de waardering daarmee geen gelijke tred heeft gehouden. Ingenieurs hebben dat vaak in hun zelfbeeld verwerkt. Ze beschouwen zich niet als ‘cultuurdragers’, terwijl ze dat volgens Wakker wel zijn.
Om die ontwikkeling te illustreren greep de rector naar enkele historische visies. In ‘Het nieuwe Atlantis’ (1626) schetst Francis Bacon een utopische samenleving. Die kent een ‘Huis van Salomon’ waar wetenschappers hun proefnemingen doen. Een speciale groep beoordeelt die proefnemingen op hun praktische nut. In het boek heten die ingenieurs ‘schenkers’ en ‘weldoeners’. ,,Voor elke uitvinding van waarde richten wij een standbeeld van de uitvinder op en wij geven hem een ruime en eervolle beloning”, aldus Bacon.
Vernuftig
Bacons ideeën waren invloedrijk in de daarop volgende eeuwen. Volgens Wakker speelden ze op de achtergrond mee bij de oprichting van de Koninklijke Academie in Delft. Tegelijkertijd was er echter een tegenstroom gaande, waarin een duidelijk onderscheid tussen ‘denkwerk’ en ‘doewerk’ werd gemaakt. Denkwerk wordt daarbij beduidend hoger aangeslagen. Dit beeld leeft nog steeds, meent Wakker. Het verklaart bijvoorbeeld waarom Delftse ingenieurs zeggen niet aan cultuur te doen, maar alleen ‘harde’ techniek beoefenen.
Volgens Wakker is dat onjuist. Hij verwees naar het recente advies van de Adviesraad voor het Technologiebeleid ARTD, ‘Het ontwerpen van de toekomst’. De ARTD karakteriseert het ontwerpen, de ingenieursactiviteit in optima forma, als een samenspel van denken en doen. Het is een activiteit die rechtstreeks verbonden is met het doelmatig vervullen van eerste levensbehoeftes als voeding, wonen, gezondheid, communicatie, veiligheid en mobiliteit. ,,Daarom zouden ingenieurs zichzelf juist als cultuurdragers bij uitstek moeten beschouwen. Zonder hun technische kennis en hun vernuftige inventies zou onze huidige, zeer zwaar op technologie leunende cultuur geen lang leven beschoren zijn.”
Opstoken
De techniek brengt niet alleen maar zegeningen, erkent Wakker. Maar in de publieke opinie wordt er vaak voetstoots van uitgegaan dat ‘de’ technologie zich autonoom ontwikkelt, zonder mogelijkheid van menselijke controle. Illustratief daarvoor noemde Wakker Harry Mulisch’ ‘De ontdekking van de hemel’. De technologie is in die roman de kwade genius in onzecultuur, die onze beschaving te gronde richt. ,,De mensen zullen zichzelf uiteindelijk nucleair opstoken, verbranden via het gat dat zij in de ozonlaag hebben geslagen, oplossen in de zure regen, braden in het broeikaseffect, elkaar dooddrukken door hun aantal, zichzelf ophangen aan de dubbele helix van het DNA, stikken in hun eigen afval…”, aldus ‘De ontdekking van de hemel’. Zulke geluiden kunnen volgens Wakker leiden tot een roep om stopzetting van technologische ontwikkelingen. Verstandiger is het ,,betere vormen van technologie te bedenken, waar zo weinig mogelijk bezwaren aan kleven.” In het maatschappelijk debat over die nieuwe vormen van technologie bezitten ingenieurs een sleutelrol. Wakker: ,,Ze dienen niet alleen op een zichtbare en goed-gearticuleerde wijze aan dit debat deel te nemen, maar daartoe ook, veel meer dan nu het geval is, zelf het initiatief te nemen.”
Maken
Eredoctor dr. C. le Pair hield in zijn dankwoord eveneens een pleidooi voor het belang van technologie. De waardering voor techniek is aan golfbewegingen onderhevig, zo meende hij. Op dit moment staat tot zijn verdriet in het bedrijfsleven het geld verdienen voorop, in plaats van het verhogen van de levenskwaliteit door goede producten te fabriceren. Tekenend voor die houding is het verplaatsen van de productie naar lagelonenlanden. Hij riep TU-studenten daarom op een eigen bedrijf te beginnen. Het financieel management moest daarbinnen een dienende, en geen leidende rol spelen. ,,Het maken moet centraal staan”, aldus Le Pair. Zijn Delftse eredoctoraat noemde hij overigens ‘het hoogtepunt van mijn loopbaan’.
Comments are closed.