Studeren met een functiebeperking in crisistijd: ‘Durf hulp te vragen’

Negen procent van alle studenten heeft een chronische of blijvende aandoening die hen belemmert in het volgen van onderwijs. Denk aan dyslexie, rsi-klachten, chronische vermoeidheid en depressie of gehoor-, zichtverlies of een lichamelijke handicap. Op de TU Delft hebben ruim twintig studenten zich verenigd in het Studentenplatform voor studenten met een beperking en/of chronische ziekte. Eleana Vallianatos en Lotte van Kerkhoven vertellen over studeren met een functiebeperking in crisistijd.

Aanpassen in crisistijd
Vallianatos studeert maritieme techniek en had vooral tijdens de eerste weken afstandsonderwijs moeite om een goed ritme te vinden. “Ik heb ADHD en verloor door de coronacrisis mijn vaste structuur. De eerste weken had ik daarom weinig discipline om zelf aan de slag te gaan.” Inmiddels gaat het een stuk beter. Vallianatos volgde een tutorial en leerde hoe ze structuur kon aanbrengen. Ook had ze goed contact met twee study buddies. “Met hen kon ik ervaringen uitwisselen en leerde ik dat ik vooral niet te hard voor mezelf moest zijn. Bovenal moest ik voor mezelf accepteren dat het oké is om vertraging op te lopen. Dat gaf de meeste rust. Gelukkig gaat de universiteit erg coulant met de situatie om, ook dat vermindert stress.”
Ook Van Kerkhoven (technische aardwetenschappen) moest in het beginnen wennen, maar merkte al snel voordelen van thuis studeren. “Ik heb een visuele beperking en ben lichtschuw. Op de TU zijn de ruimtes daar niet op aangepast, dus dat studeert niet prettig. Op mijn eigen kamer kan ik de lichtintensiteit reguleren zodat ik meer ontspannen en langer kan werken. Ook heb ik op de universiteit alleen beschikking over een laptop terwijl ik thuis twee grote beeldschermen heb.”

‘De verantwoordelijkheid ligt bij de studenten, zij moeten de eerste stap zetten’

Stephanie Meulemans, een van de drie studentdecanen op de TU, herkent wat Vallianatos en Van Kerkhoven zeggen. “Er komt veel op de studenten af, aan ons de taak hen zo goed mogelijk te ondersteunen. Er wordt gelukkig al veel proactief opgepakt. Zo hebben we het study buddy-programma opengesteld voor alle TU-studenten. Via dit programma brengen we studenten die moeite hebben met alleen studeren met elkaar in contact.”
Ook studieadviseurs zijn actief, weet Meulemans. Zij versturen preventief mails met tips en roepen studenten op om vooral contact op te nemen als studeren op afstand niet lukt.”
Daar schuilt een probleem. De verantwoordelijkheid ligt bij de studenten, zij moeten de eerste stap zetten en om hulp vragen. “Dat is iets dat weinig studenten durven. Je moet echt een drempel over”, spreekt Vallianatos uit ervaring.

Studentenplatform
Om die reden zijn beide studenten actief op het studentenplatform voor studenten met een beperking en/of chronische ziekte. Het platform biedt studenten de kans om elkaar te leren kennen en om studeren met een beperking zichtbaar te maken.
Van Kerkhoven: “Het is geen oplossing voor alles, maar ik vind het fijn om met mensen te praten die hetzelfde doormaken als ik.” Donderdag 4 juni organiseert het platform een open gespreksavond. “Een safe space met als uiteindelijke doel een community te vormen. Want hoewel volgens de statistieken negen procent van de studenten een functiebeperking heeft, heeft ons platform maar twintig leden.”

‘Ik heb geaccepteerd dat ik langer over mijn studie ga doen’

Ondanks dat studeren in tijden van corona hen energie kost, zijn Vallianatos en Van Kerkhoven niet bang voor studievertraging. “Of nou ja, niet meer”, aldus Van Kerkhoven. “Ik heb wel stress gehad, maar dat kwam omdat vlak voor mijn afstuderen het laatste vak werd gecancelled. Uiteindelijk is er een oplossing bedacht waardoor ik nu toch mijn bachelor kan afronden, maar dat heeft best lang geduurd en was stressvol. Ik was bang dat ik een jaar uitloop zou hebben.”
Vallianatos maakte eenzelfde periode door. “Vorig studiejaar stopte ik voor 1 februari met mijn bachelor. Ik was toen net gediagnosticeerd met ADHD en ondervond veel moeite met studeren. Toen ik dit studiejaar voor de tweede keer aan de bachelor maritieme techniek begon lag ik net lekker op koers om mijn bindend studieadvies te halen. Maar toen kwam het coronavirus. Gelukkig kon ik het snel loslaten. Ik weet nu: het hoeft niet per se in vijf jaar tijd. Hierdoor geef ik mezelf ook ruimte om extracurriculaire activiteiten te ondernemen, zoals me inzetten voor het platform.”
Van Kerkhoven: “Het scheelt ook wel dat iedereen binnen de TU zich coulant opstelt. Zo zijn docenten deze periode een stuk soepeler, er is wat meer mogelijk.”

Zoomen met een visuele beperking
Om op korte termijn online onderwijs te kunnen geven, werd veel gebruikgemaakt van platformen als Collegerama en programma’s als Zoom. Software die niet voor alle studenten even toegankelijk blijkt, vertelt Van Kerkhoven. “Normaal vergroot ik alles op mijn scherm zodat ik het kan lezen, maar als iemand via Zoom een scherm deelt, is de kwaliteit daarvoor te slecht .” Ze merkt dat het volgen van online onderwijs soms veel energie kost. Studentendecaan Meulemans: “Weet dat je daarover kunt praten met je studieadviseur en je studieprogramma qua tempo kunt aanpassen.”

Vallianatos wil nog een lans breken voor doven- en slechthorenden, “want voor hen zijn die programma’s al helemaal niet te doen. In een collegezaal kan de docent nog een apparaat dragen waardoor geluid direct naar een gehoorapparaat gaat of via liplezen volgen wat de docent zegt, maar die opties zijn er nu niet.”

Recht op extra tijd
Naast het inclusiever maken van afstandsonderwijs, moet volgens de studentes ook gekeken worden naar de online tentaminering. Van Kerkhoven: “Normaal heb ik recht op vijftig procent extra tijd, maar nu gaan alle vragen op tijd en maken alle studenten ze tegelijk en één voor één. Is de tijd om, dan ga je naar de volgende vraag. Ik weet nog niet hoe dat voor mij gaat werken.” Een betere optie is om vooraf een pdf te ontvangen met vragen en pas aan het einde van het tentamen alle antwoorden in te sturen. “Zo wordt mijn eerstvolgende tentamen tenminste afgenomen”, weet Van Kerkhoven. “Dat zie ik nog wel zitten.”

Toch heeft de coronacrisis ook een positieve invloed, vindt Meulemans. “Er wordt nu een flinke boost aan de ontwikkeling van online tentaminering gegeven. Deze periode willen we veel feedback verzamelen om ervoor te zorgen dat online tentaminering in de toekomst zo laagdrempelig mogelijk is. We kunnen juist nu voor een structurele verandering zorgen.”

• Meer informatie over studeren met een functiebeperking vind je hier. Weet dat je met zorgen over je studievoortgang altijd terecht kunt bij je studieadviseur.
• Wil je deelnemen aan de open sessie van het studentenplatform op 4 juni? Houd dan de website in de gaten of neem contact op met Cas van der Lee, trainee studentenwelzijn.
• Voor alle TU-studenten is in deze tijd extra ondersteuning beschikbaar.