Vanuit het niets is de spelletjesindustrie in dertig jaar tijd uitgegroeid tot miljardenindustrie en maatschappelijk fenomeen. Terwijl in Tilburg een tentoonstelling loopt over videogames, wordt in Delft lesgegeven in het programmeren van de spelletjes en bouwt een enkele promovendus zijn bureaustoel om tot kick-ass office chair met force feedback.
/em>
Achter een paars geverfde buitengevel met afbeelding van Lara Croft biedt het Faxx in Tilburg een overzicht van de geschiedenis, cultuur en toekomst van videogames. ,,Vaak wordt ingezoomd op de big business, de geweldsaspecten en het vermeende niet-educatieve karakter van de spellen”, vertelt directeur Rob van Leeuwen. ,,Minstens zo interessant zijn echter de karakters in de games en de creativiteit van de makers. Als kunsthistoricus ben ik bovendien geïnteresseerd in de maatschappelijke aspecten.”
Naar schatting eenderde van de Nederlanders, inclusief bejaarden en zuigelingen, speelt computerspellen. Van Leeuwen: ,,Het is de snelst groeiende entertainmentindustrie, waarin jaarlijks vijfendertig miljard dollar omgaat.” Een imago van sociaal gemankeerde nerds die met vierkante ogen achter het beeldscherm zitten is volgens Van Leeuwen onterecht. ,,Gamers zelf hebben op veel terreinen een voorsprong. Ze leren problemen oplossen, ontwikkelen hun reflexen en oog-handcoördinatie. Sociaal doen ze ook vaardigheden op: als er één iemand speelt, staat de rest aanwijzingen te geven.”
De tentoonstelling ‘Game On’ trok in Londen en Edinburgh al 70 duizend en 50 duizend bezoekers. Van Leeuwen verwacht vergelijkbare bezoekersaantallen in Tilburg. Niet bang dat de Nederlandse bezoekers de tentoonstelling voornamelijk beschouwen als speelautomatenhal? ,,So what?”, vindt Van Leeuwen. ,,Spelenderwijs steken ze toch iets op en ik zie alleen maar lachende gezichten.” Na Tilburg verhuist Game On naar Lille, Helsinki en de VS.
Een van de onderwerpen die de tentoonstelling behandelt is het cultuurverschil tussen gamers in Angelsaksische landen en Japan. ,,In Japan wordt met een veel hogere kloksnelheid gespeeld en zijn de spellen mythischer met allerlei sprookjesachtige mangapersonages”, volgens Van Leeuwen. ,,Verder zijn Japanners dol op simulatiespellen die in Europa veelal floppen.”
Populair zijn ‘Dog Walker’, waarbij een hond uitgelaten moet worden, en ‘Tuna Fishing’, waarbij de speler een tonijn dient te vangen. Een groeimarkt vormen uitgaanssimulaties. Japanse jongens met weinig tijd voor vertier buitenshuis kunnen in ‘Tokimeki Memorial’ kennismaken met meisjes. Wie goede hobby’s en interesses toont en trouw zijn huiswerk maakt krijgt een date.
Aardig tentoonstellingsitem is een storyboard uit de conceptfase van ‘GTA3′, een spel waarin met gestolen auto’s criminele klussen moeten worden gedaan. Het bord toont de verhaallijnen van de diverse levels en hangt vol memo’s en schetsen van personages. Goed zichtbaar zijn veranderingen in de loop van het proces. Maffiabaas Salvatore Leone blijkt eerst Frankie te hebben geheten en kijkt naarmate hij verder wordt uitgewerkt steeds meer deadpan uit de ogen.
Tot slot wordt nog ingegaan op de techniek achter de spellen, zoals het geluid. Bij de eerste computerspellen bestond het geluid uit irritante bliepjes vanwege de beperking dat geluidschips alleen hoekige golven konden produceren (kanteelgolven). Inmiddels worden voor het spel ‘Wipeout’ van Sony bands ingehuurd als Orbital, Prodigy en The Chemical Brothers.
Explosie
Aan de TU Delft kunnen sinds dit jaar studiepunten worden verdiend met het maken van een game. ,,Vereist is het in teamverband maken van een 3d game met obstakels en minimaal twee special effects, zoals een explosie of stromend water”, vertelt docent Rafael Bidarra. Die algemene bewoordingen geven de studenten veel vrijheid in het ontwerpen. ,,Voor de beoordeling maakt het niet veel uit of twee autotootjes botsen of twee bolletjes”, vindt de docent media en kennistechnologie.
Voor het renderen van modellen werd een bestaand programma gebruikt: Ogre. ,,Het is niet de bedoeling dat opnieuw het wiel wordt uitgevonden”, vindt Bidarra. Ook software voor spelgeluiden mocht worden gedownloaded van internet. Behalve een spel bedenken en objectgeöriënteerd programmeren, leren de studenten zo ook afbeeldingstechnieken toe te passen.
Bidarra is in zijn nopjes met het enthousiasme van zijn studenten: ,,Ze hebben vrijwillig veel meer tijd gewerkt dande vier studiepunten die ervoor staan”, glundert de docent. Volgens student-assistent Jeffrey van den Hoeven is een game programmeren voor veel studenten een droomopdracht: ,,Wanneer ze de programmeertaal C++ direct kunnen toepassen in een project, is de motivatie veel groter dan wanneer ze hoofdstukken uit boeken moeten leren.”
Student-assistent Rogier van Dalen toont een paar spellen. In ‘OSP’, afkorting van Ons Schiet Spel, schiet een tank politieauto’s aan gort en krijgt te maken met telkens zwaardere tegenstanders. De politieauto’s ogen opvallend Nederlands. Van Dalen: ,,De print heeft het team gedownloaded van de website van de politie.” Het spel bevat een aantal mooie effecten. De zee beweegt, explosies ogen realistisch en collision detection voorkomt dat de tank bijvoorbeeld dwars door de tegenstanders heen schiet of de zee inrijdt.
Van Dalen toont spellen waarin vleermuisachtige vliegtuigen elkaar bestrijden en adventure games waarin de speler opdrachten moet uitvoeren. Grappig is ‘Potatoe Man’, waarin een aardappel een toverdrankje moet zien te krijgen. Van Dalen: ,,Daarmee kan hij de muur doorbreken waarachter mevrouw Potatoe al veel te lang wacht op haar man.”
Effecten
Hoe realistischer het spel, hoe leuker. Promovendus Paul de Bruin, werkend aan een onderzoek naar de herkenning van polsbotjes in CT-scans, bouwde een simpele zwarte stoel op wieltjes om tot kick-ass office chair met force feedback. Een equalizer zet de lage tonen in computerspellen om in trillingen die via vier subwoofers in de rugleuning zorgen voor de nodige effecten. ,,Je hebt maar een heel klein beetje trilling nodig voor een heel sterk effect”, vertelt De Bruin. De subwoofers zijn in stereo, dus wie ‘Quake’ speelt in de kick-ass chair voelt de schoten van rechts naar links door het lichaam trillen. Ideaal vindt De Bruin zijn ontwerp nog niet. ,,Sommige spellen hebben weinig lage tonen. Eigenlijk moet je een parametrische equalizer hebben, zodat je ook hogere frequenties naar beneden kunt halen.”
De stoel is niet zijn enige speeltje. In de computerkamer liggen meerdere stuurtjes en een versnellingspook. ,,Ach ja”, lacht De Bruin. ,,Er zijn bedrijven die zulk spul maken en er zijn idioten als ik die het kopen.” Ondanks zijn racespeeltjes beschouwt De Bruin zichzelf niet als racefreak. ,,Ik kijk bijvoorbeeld nauwelijks naar Formule 1 op tv. Ik ben van huis uit werktuigbouwer. Het in elkaar klussen en werkend maken vind ik het leukst.”
Zijn laatste klus resulteerde in pedalen met demping. ,,Pedalen voor spelletjes zijn meestal positiegestuurd”, schampert De Bruin. ,,Met een extra veer van een paar euro heb ik de pedalen drukgestuurd gemaakt. Je kunt bakken met geld uitgeven aan dit soort dingen, maar het leuke is juist om voor een paar euro iets te maken.”
Hoe het ingewikkelder – en vooral ook duurder – kan laat de promovendus zien op een aantal websites. Op zijn beeldscherm verschijnt een X-box-controlepaneel met twee bijzondere knopjes. ,,Dit paneel is aangesloten op twee trilmotoren zonder bedrading. Als je hierop ‘Mortal Combat’ speelt en je wordt geraakt, dan krijg je een schok in je linkerhand.” De schok blijkt maar liefst 20 duizend Volt te bedragen. ‘Keep the shock in one hand‘ staat er dan ook, want wie twee handen op het ding legt krijgt een hartstilstand.
,,Het mooiste dat ik ben tegengekomen is een platform vergelijkbaar met de Simona-vliegtuigsimulator”, vertelt De Bruin. ,,Dat ding vergelijkt de horizon met gas geven. Doordat het platform bij gas geven naar achteren kantelt, krijg je het gevoel van hard accelereren.”
Zijn muis klikt alweer een andere site aan: www.interactiveracing.com. Wie een flinke zak geld meebrengt kan daar een leuke accessoire kopen om op het platform te zetten en de realiteitsbenadering verder op te voeren: de romp van een Lotus 49-racewagen. De Bruin verbaast zich over het fanatisme: ,,Hoewel ik ook al eens mensen heb gezien die de computerspellen zo serieus nemen, dat ze voorafgaand aan het racen een pak aantrekken en een helm opdoen.”
Op 27 juni zijn de eindpresentaties van de 48 studenten die deelnamen aan Bidarra’s MKT project 4.
De tentoonstelling ‘Game On’ in Faxx in Tilburg loopt nog tot 24 augustus. Op 21 augustus is daar de internationale conferentie ‘Game Over’, waarin sprekers zich buigen over de vraag of videogames als kunstvorm kunnen worden beschouwd.
www.gameonweb.nl . .
www.cg.its.tudelft.nl/~paul/chair
Vanuit het niets is de spelletjesindustrie in dertig jaar tijd uitgegroeid tot miljardenindustrie en maatschappelijk fenomeen. Terwijl in Tilburg een tentoonstelling loopt over videogames, wordt in Delft lesgegeven in het programmeren van de spelletjes en bouwt een enkele promovendus zijn bureaustoel om tot kick-ass office chair met force feedback.
Achter een paars geverfde buitengevel met afbeelding van Lara Croft biedt het Faxx in Tilburg een overzicht van de geschiedenis, cultuur en toekomst van videogames. ,,Vaak wordt ingezoomd op de big business, de geweldsaspecten en het vermeende niet-educatieve karakter van de spellen”, vertelt directeur Rob van Leeuwen. ,,Minstens zo interessant zijn echter de karakters in de games en de creativiteit van de makers. Als kunsthistoricus ben ik bovendien geïnteresseerd in de maatschappelijke aspecten.”
Naar schatting eenderde van de Nederlanders, inclusief bejaarden en zuigelingen, speelt computerspellen. Van Leeuwen: ,,Het is de snelst groeiende entertainmentindustrie, waarin jaarlijks vijfendertig miljard dollar omgaat.” Een imago van sociaal gemankeerde nerds die met vierkante ogen achter het beeldscherm zitten is volgens Van Leeuwen onterecht. ,,Gamers zelf hebben op veel terreinen een voorsprong. Ze leren problemen oplossen, ontwikkelen hun reflexen en oog-handcoördinatie. Sociaal doen ze ook vaardigheden op: als er één iemand speelt, staat de rest aanwijzingen te geven.”
De tentoonstelling ‘Game On’ trok in Londen en Edinburgh al 70 duizend en 50 duizend bezoekers. Van Leeuwen verwacht vergelijkbare bezoekersaantallen in Tilburg. Niet bang dat de Nederlandse bezoekers de tentoonstelling voornamelijk beschouwen als speelautomatenhal? ,,So what?”, vindt Van Leeuwen. ,,Spelenderwijs steken ze toch iets op en ik zie alleen maar lachende gezichten.” Na Tilburg verhuist Game On naar Lille, Helsinki en de VS.
Een van de onderwerpen die de tentoonstelling behandelt is het cultuurverschil tussen gamers in Angelsaksische landen en Japan. ,,In Japan wordt met een veel hogere kloksnelheid gespeeld en zijn de spellen mythischer met allerlei sprookjesachtige mangapersonages”, volgens Van Leeuwen. ,,Verder zijn Japanners dol op simulatiespellen die in Europa veelal floppen.”
Populair zijn ‘Dog Walker’, waarbij een hond uitgelaten moet worden, en ‘Tuna Fishing’, waarbij de speler een tonijn dient te vangen. Een groeimarkt vormen uitgaanssimulaties. Japanse jongens met weinig tijd voor vertier buitenshuis kunnen in ‘Tokimeki Memorial’ kennismaken met meisjes. Wie goede hobby’s en interesses toont en trouw zijn huiswerk maakt krijgt een date.
Aardig tentoonstellingsitem is een storyboard uit de conceptfase van ‘GTA3′, een spel waarin met gestolen auto’s criminele klussen moeten worden gedaan. Het bord toont de verhaallijnen van de diverse levels en hangt vol memo’s en schetsen van personages. Goed zichtbaar zijn veranderingen in de loop van het proces. Maffiabaas Salvatore Leone blijkt eerst Frankie te hebben geheten en kijkt naarmate hij verder wordt uitgewerkt steeds meer deadpan uit de ogen.
Tot slot wordt nog ingegaan op de techniek achter de spellen, zoals het geluid. Bij de eerste computerspellen bestond het geluid uit irritante bliepjes vanwege de beperking dat geluidschips alleen hoekige golven konden produceren (kanteelgolven). Inmiddels worden voor het spel ‘Wipeout’ van Sony bands ingehuurd als Orbital, Prodigy en The Chemical Brothers.
Explosie
Aan de TU Delft kunnen sinds dit jaar studiepunten worden verdiend met het maken van een game. ,,Vereist is het in teamverband maken van een 3d game met obstakels en minimaal twee special effects, zoals een explosie of stromend water”, vertelt docent Rafael Bidarra. Die algemene bewoordingen geven de studenten veel vrijheid in het ontwerpen. ,,Voor de beoordeling maakt het niet veel uit of twee autotootjes botsen of twee bolletjes”, vindt de docent media en kennistechnologie.
Voor het renderen van modellen werd een bestaand programma gebruikt: Ogre. ,,Het is niet de bedoeling dat opnieuw het wiel wordt uitgevonden”, vindt Bidarra. Ook software voor spelgeluiden mocht worden gedownloaded van internet. Behalve een spel bedenken en objectgeöriënteerd programmeren, leren de studenten zo ook afbeeldingstechnieken toe te passen.
Bidarra is in zijn nopjes met het enthousiasme van zijn studenten: ,,Ze hebben vrijwillig veel meer tijd gewerkt dande vier studiepunten die ervoor staan”, glundert de docent. Volgens student-assistent Jeffrey van den Hoeven is een game programmeren voor veel studenten een droomopdracht: ,,Wanneer ze de programmeertaal C++ direct kunnen toepassen in een project, is de motivatie veel groter dan wanneer ze hoofdstukken uit boeken moeten leren.”
Student-assistent Rogier van Dalen toont een paar spellen. In ‘OSP’, afkorting van Ons Schiet Spel, schiet een tank politieauto’s aan gort en krijgt te maken met telkens zwaardere tegenstanders. De politieauto’s ogen opvallend Nederlands. Van Dalen: ,,De print heeft het team gedownloaded van de website van de politie.” Het spel bevat een aantal mooie effecten. De zee beweegt, explosies ogen realistisch en collision detection voorkomt dat de tank bijvoorbeeld dwars door de tegenstanders heen schiet of de zee inrijdt.
Van Dalen toont spellen waarin vleermuisachtige vliegtuigen elkaar bestrijden en adventure games waarin de speler opdrachten moet uitvoeren. Grappig is ‘Potatoe Man’, waarin een aardappel een toverdrankje moet zien te krijgen. Van Dalen: ,,Daarmee kan hij de muur doorbreken waarachter mevrouw Potatoe al veel te lang wacht op haar man.”
Effecten
Hoe realistischer het spel, hoe leuker. Promovendus Paul de Bruin, werkend aan een onderzoek naar de herkenning van polsbotjes in CT-scans, bouwde een simpele zwarte stoel op wieltjes om tot kick-ass office chair met force feedback. Een equalizer zet de lage tonen in computerspellen om in trillingen die via vier subwoofers in de rugleuning zorgen voor de nodige effecten. ,,Je hebt maar een heel klein beetje trilling nodig voor een heel sterk effect”, vertelt De Bruin. De subwoofers zijn in stereo, dus wie ‘Quake’ speelt in de kick-ass chair voelt de schoten van rechts naar links door het lichaam trillen. Ideaal vindt De Bruin zijn ontwerp nog niet. ,,Sommige spellen hebben weinig lage tonen. Eigenlijk moet je een parametrische equalizer hebben, zodat je ook hogere frequenties naar beneden kunt halen.”
De stoel is niet zijn enige speeltje. In de computerkamer liggen meerdere stuurtjes en een versnellingspook. ,,Ach ja”, lacht De Bruin. ,,Er zijn bedrijven die zulk spul maken en er zijn idioten als ik die het kopen.” Ondanks zijn racespeeltjes beschouwt De Bruin zichzelf niet als racefreak. ,,Ik kijk bijvoorbeeld nauwelijks naar Formule 1 op tv. Ik ben van huis uit werktuigbouwer. Het in elkaar klussen en werkend maken vind ik het leukst.”
Zijn laatste klus resulteerde in pedalen met demping. ,,Pedalen voor spelletjes zijn meestal positiegestuurd”, schampert De Bruin. ,,Met een extra veer van een paar euro heb ik de pedalen drukgestuurd gemaakt. Je kunt bakken met geld uitgeven aan dit soort dingen, maar het leuke is juist om voor een paar euro iets te maken.”
Hoe het ingewikkelder – en vooral ook duurder – kan laat de promovendus zien op een aantal websites. Op zijn beeldscherm verschijnt een X-box-controlepaneel met twee bijzondere knopjes. ,,Dit paneel is aangesloten op twee trilmotoren zonder bedrading. Als je hierop ‘Mortal Combat’ speelt en je wordt geraakt, dan krijg je een schok in je linkerhand.” De schok blijkt maar liefst 20 duizend Volt te bedragen. ‘Keep the shock in one hand‘ staat er dan ook, want wie twee handen op het ding legt krijgt een hartstilstand.
,,Het mooiste dat ik ben tegengekomen is een platform vergelijkbaar met de Simona-vliegtuigsimulator”, vertelt De Bruin. ,,Dat ding vergelijkt de horizon met gas geven. Doordat het platform bij gas geven naar achteren kantelt, krijg je het gevoel van hard accelereren.”
Zijn muis klikt alweer een andere site aan: www.interactiveracing.com. Wie een flinke zak geld meebrengt kan daar een leuke accessoire kopen om op het platform te zetten en de realiteitsbenadering verder op te voeren: de romp van een Lotus 49-racewagen. De Bruin verbaast zich over het fanatisme: ,,Hoewel ik ook al eens mensen heb gezien die de computerspellen zo serieus nemen, dat ze voorafgaand aan het racen een pak aantrekken en een helm opdoen.”
Op 27 juni zijn de eindpresentaties van de 48 studenten die deelnamen aan Bidarra’s MKT project 4.
De tentoonstelling ‘Game On’ in Faxx in Tilburg loopt nog tot 24 augustus. Op 21 augustus is daar de internationale conferentie ‘Game Over’, waarin sprekers zich buigen over de vraag of videogames als kunstvorm kunnen worden beschouwd.
www.gameonweb.nl . .
www.cg.its.tudelft.nl/~paul/chair
Comments are closed.