Campus

Spelen met het brein

De tentoonstelling ‘het Brein, een hoofdzaak’ in het Leidse Naturalis wil de werking van de hersenen uitleggen. Heel veel wijzer wordt de bezoeker er niet van, maar leuk is het absoluut.

/strong>

Ook al zijn ze geplastificeerd, met iemands hersens in je handen staan, is een bizarre ervaring. Ooit heeft dit brein in een hoofd gezeten. Nu liggen de fraai gevormde kronkels en wendingen op een rood fluwelen kussentje om aangeraakt en bekeken te worden. Een ijzeren ketting moet het brein voor diefstal behoeden.

Ook de hersenen van een rat, vogel en aap zijn te bezichtigen. Vasthouden kan helaas niet. Ze zitten achter glas, net als een exemplaar van het menselijke ruggenmerg. De bijschriften vermelden dat de verhouding tussen brein en lichaam bepalend zijn voor de intelligentie van een dier. Een olifant is daarom ondanks een paar kilo hersens meer, dus niet slimmer. Verderop is echter te lezen dat het vooral de complexiteit van de hersenschors is, die de mens zo intelligent maakt. Helderder is de uitleg over verschillende hersenziekten. Wat er mis gaat bij Parkinson, Alzheimer, epilepsie en afasie wordt netjes uitgelegd.

Muziek

Naast de unieke ervaring menselijke hersens te voelen, biedt de tentoonstelling ‘het Brein, een hoofdzaak’ een uurtje vermaak met quizzjes, leuke feitjes en testjes. Zo lukt het met een bril die het gezichtsveld tien centimeter verschuift na een paar keer een balletje weer in het netje te gooien in plaats van ernaast. Met de bril weer af zijn evenveel pogingen nodig om aan de werkelijkheid te wennen. Een staaf waarin buisjes gevuld met warm en koud water lopen, blijkt gloeiend heet aan te voelen, terwijl de twee temperaturen apart best om te hebben zijn. Helaas ontbreekt de precieze uitleg van de wonderlijke fenomenen.

Verder is er een step waarvan het stuur precies tegengesteld stuurt als normaal en een parkoers dat gelopen moet worden met een omkeerbril op de neus. Ook kan er muziek gemaakt worden met hersengolven door afwisselend te ontspannen en te concentreren. Elektroden op het voorhoofd vertalen de wisselende hersenpatronen in klanken.

Vermakelijk zijn ook de vele losse weetjes en feitjes. Wist u dat… de bewegingen voor een handtekening in de hersens vastliggen? Met een beetje oefening zet iemand met zijn voet een fraaie ‘handtekening’. Ook goed om te weten: een mens heeft 125 miljard hersencellen. Een ongeboren kind maakt elke minuut 250 duizend nieuwe hersencellen aan, maar na de geboorte raakt iemand er elke dag zeker een honderdtal kwijt. Het aantal vertakkingen in de hersenen is even groot als het aantal takken in de bossen van Nederland en België. En terwijl de hersenen twee procent van het lichaamsgewicht vormen, verbruiken ze twintig procent van alle energie. Om ze van zuurstof te voorzien is drie tot vier liter vers bloed per minuut nodig.

Tuborg

De bezoeker kan te weten komen of hij slimmer of dommer is dan de buurman via testjes op de computer en vragenlijsten. Overigens met de aantekening dat een IQ-test cultuurgevoelig is. Een aboriginal scoort gemiddeld lager dan een westerling, terwijl hun ruimtelijk inzicht beduidend groter is. Ook is te testen of het geheugen beter klanken dan vormen herkent en of de rechter- of linkerhersenhelft dominant is.

De tentoonstelling is samengesteld door het Deense Experimentarium, een wetenschapsmuseum in Tuborg, nabij Stockholm. Testresultaten van de tentoonstelling in Denemarken wijzen uit dat mannen en vrouwen hun hersenhelften niet noemenswaardig verschillend gebruiken. Toch blijken mannen in gemiddeld een beter ruimtelijk inzicht te bezitten en beter in hoofdrekenen te zijn. Vrouwen daarentegen zijn beter in het onderscheiden van op elkaar lijkende voorwerpen en dingen uit het hoofd leren. Het is aan te raden om een studiegenoot of familielid mee te nemen naar Leiden. Voor het meten van reactie- en reflextijd is namelijk een partner nodig.

Toegegeven, veel van de testen en misleidingen van de hersens zijn ook in het Amsterdamse wetenschapsmuseum Nemo te vinden. Maar de bezoeker van Naturalis kan meteen die wonderlijk mooie kolibrie-skeletjes gaan bekijken.

‘Het Brein, een hoofdzaak’. Tot en met 9 september in Naturalis te Leiden. Dinsdag tot en met zondag 10.00-18.00 uur, maandag gesloten. Schoolvakanties en feestdagen dagelijks open van 10.00-18.00 uur. Toegang 16 gulden. De originele Deense bijschriften zijn vertaald in het Nederlands, Frans en Engels.

De tentoonstelling ‘het Brein, een hoofdzaak’ in het Leidse Naturalis wil de werking van de hersenen uitleggen. Heel veel wijzer wordt de bezoeker er niet van, maar leuk is het absoluut.

Ook al zijn ze geplastificeerd, met iemands hersens in je handen staan, is een bizarre ervaring. Ooit heeft dit brein in een hoofd gezeten. Nu liggen de fraai gevormde kronkels en wendingen op een rood fluwelen kussentje om aangeraakt en bekeken te worden. Een ijzeren ketting moet het brein voor diefstal behoeden.

Ook de hersenen van een rat, vogel en aap zijn te bezichtigen. Vasthouden kan helaas niet. Ze zitten achter glas, net als een exemplaar van het menselijke ruggenmerg. De bijschriften vermelden dat de verhouding tussen brein en lichaam bepalend zijn voor de intelligentie van een dier. Een olifant is daarom ondanks een paar kilo hersens meer, dus niet slimmer. Verderop is echter te lezen dat het vooral de complexiteit van de hersenschors is, die de mens zo intelligent maakt. Helderder is de uitleg over verschillende hersenziekten. Wat er mis gaat bij Parkinson, Alzheimer, epilepsie en afasie wordt netjes uitgelegd.

Muziek

Naast de unieke ervaring menselijke hersens te voelen, biedt de tentoonstelling ‘het Brein, een hoofdzaak’ een uurtje vermaak met quizzjes, leuke feitjes en testjes. Zo lukt het met een bril die het gezichtsveld tien centimeter verschuift na een paar keer een balletje weer in het netje te gooien in plaats van ernaast. Met de bril weer af zijn evenveel pogingen nodig om aan de werkelijkheid te wennen. Een staaf waarin buisjes gevuld met warm en koud water lopen, blijkt gloeiend heet aan te voelen, terwijl de twee temperaturen apart best om te hebben zijn. Helaas ontbreekt de precieze uitleg van de wonderlijke fenomenen.

Verder is er een step waarvan het stuur precies tegengesteld stuurt als normaal en een parkoers dat gelopen moet worden met een omkeerbril op de neus. Ook kan er muziek gemaakt worden met hersengolven door afwisselend te ontspannen en te concentreren. Elektroden op het voorhoofd vertalen de wisselende hersenpatronen in klanken.

Vermakelijk zijn ook de vele losse weetjes en feitjes. Wist u dat… de bewegingen voor een handtekening in de hersens vastliggen? Met een beetje oefening zet iemand met zijn voet een fraaie ‘handtekening’. Ook goed om te weten: een mens heeft 125 miljard hersencellen. Een ongeboren kind maakt elke minuut 250 duizend nieuwe hersencellen aan, maar na de geboorte raakt iemand er elke dag zeker een honderdtal kwijt. Het aantal vertakkingen in de hersenen is even groot als het aantal takken in de bossen van Nederland en België. En terwijl de hersenen twee procent van het lichaamsgewicht vormen, verbruiken ze twintig procent van alle energie. Om ze van zuurstof te voorzien is drie tot vier liter vers bloed per minuut nodig.

Tuborg

De bezoeker kan te weten komen of hij slimmer of dommer is dan de buurman via testjes op de computer en vragenlijsten. Overigens met de aantekening dat een IQ-test cultuurgevoelig is. Een aboriginal scoort gemiddeld lager dan een westerling, terwijl hun ruimtelijk inzicht beduidend groter is. Ook is te testen of het geheugen beter klanken dan vormen herkent en of de rechter- of linkerhersenhelft dominant is.

De tentoonstelling is samengesteld door het Deense Experimentarium, een wetenschapsmuseum in Tuborg, nabij Stockholm. Testresultaten van de tentoonstelling in Denemarken wijzen uit dat mannen en vrouwen hun hersenhelften niet noemenswaardig verschillend gebruiken. Toch blijken mannen in gemiddeld een beter ruimtelijk inzicht te bezitten en beter in hoofdrekenen te zijn. Vrouwen daarentegen zijn beter in het onderscheiden van op elkaar lijkende voorwerpen en dingen uit het hoofd leren. Het is aan te raden om een studiegenoot of familielid mee te nemen naar Leiden. Voor het meten van reactie- en reflextijd is namelijk een partner nodig.

Toegegeven, veel van de testen en misleidingen van de hersens zijn ook in het Amsterdamse wetenschapsmuseum Nemo te vinden. Maar de bezoeker van Naturalis kan meteen die wonderlijk mooie kolibrie-skeletjes gaan bekijken.

‘Het Brein, een hoofdzaak’. Tot en met 9 september in Naturalis te Leiden. Dinsdag tot en met zondag 10.00-18.00 uur, maandag gesloten. Schoolvakanties en feestdagen dagelijks open van 10.00-18.00 uur. Toegang 16 gulden. De originele Deense bijschriften zijn vertaald in het Nederlands, Frans en Engels.

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.