Robotmetselaar

/strong>

,,Dertienhonderd stenen per uur lijkt me een sterk verhaal”, reageert universitair hoofddocent ir. Leo Verhoef van de afdeling restauratie, renovatie & hergebruik van architectonisch ontwerpen desgevraagd. ,,Misschien als het gaat om het simpele werk. Een muur van minstens twintig meter lang, zonder ramen en deuren en zonder een leuke motiefje.”

De robot verlicht dus het zware werk, maar kan volgens Verhoef niet het volledige werk van een metselaar overnemen. ,,De laatste jaren zijn wel allerlei technieken ontwikkeld om de arbeidsomstandigheden in de bouw te verbeteren”, weet hij. ,,Dat is hard nodig, want ik ken geloof ik maar één vloerlegger in Nederland van zestig jaar. De rest wordt voortijdig afgekeurd.”

Naar het verbeteren van de arbeidsomstandigheden en de productiviteit tijdens het metselen wordt veel onderzoek gedaan. ,,Zo werd enkele jaren geleden het lijmpistool ontwikkeld. In plaats van cement, dat de bouwvakkers met een troffel uit de kuip halen, kunnen ze met het pistool één lange rups van lijm op de stenen aanbrengen.” Het voegen met lijm levert de bouwvakkers minder fysieke belasting en uit onderzoek blijkt dat het metselen met deze methode sneller gaat dan met cement. Een lijmvoeg is echter wel een stuk smaller en verandert het aangezicht van een muurtje. Bovendien zijn er meer stenen nodig.

,,Een andere techniek die de belasting voor werknemers vermindert, is het metselplatform. Een soort strijkplank die de metselaar makkelijk zelf kan bedienen en waarop stapels stenen en de metselspecie liggen. Het materiaal ligt op zo’n hoogte, dat de metselaar het minst wordt belast omdat hij nauwelijks hoeft te bukken.”

Verhoef: ,,Als de baksteenindustrie een metselsnelheid van 1300 stenen per uur wil bereiken, wat volgens mij echt niet haalbaar is, kan ze zich beter richten op het ontwikkelen van grotere elementen.”

Volledige bakstenen muren toegepast als een draagconstructie zie je nu nauwelijks meer. Dat is te duur en arbeidsintensief. ,,De meeste gemetselde muren zijn nu een soort baksteenbehang dat door ankers op zijn plaats wordt gehouden”, zegt de docent. ,,Oftewel: cladding. Bij Cultureel Centrum Mekelweg 10 zijn metalen strips bevestigd die keramische tegels dragen. De ‘valse’ indruk dat er een bakstenen gebouw staat is hier voorkomen. Voor architecten ligt hier samen met de industrie een mogelijkheid om keramische materialen zoals baksteen een nieuw gezicht te geven. Dat past in deze tijd.”

De metselrobot die per april in de bouw aan de slag gaat, is de eerste machine die bakstenen computergestuurd neerlegt. De nieuwe werknemer wordt ingezet bij de bouw van prefab muren en metselt zo’n 1300 stenen per uur.

,,Dertienhonderd stenen per uur lijkt me een sterk verhaal”, reageert universitair hoofddocent ir. Leo Verhoef van de afdeling restauratie, renovatie & hergebruik van architectonisch ontwerpen desgevraagd. ,,Misschien als het gaat om het simpele werk. Een muur van minstens twintig meter lang, zonder ramen en deuren en zonder een leuke motiefje.”

De robot verlicht dus het zware werk, maar kan volgens Verhoef niet het volledige werk van een metselaar overnemen. ,,De laatste jaren zijn wel allerlei technieken ontwikkeld om de arbeidsomstandigheden in de bouw te verbeteren”, weet hij. ,,Dat is hard nodig, want ik ken geloof ik maar één vloerlegger in Nederland van zestig jaar. De rest wordt voortijdig afgekeurd.”

Naar het verbeteren van de arbeidsomstandigheden en de productiviteit tijdens het metselen wordt veel onderzoek gedaan. ,,Zo werd enkele jaren geleden het lijmpistool ontwikkeld. In plaats van cement, dat de bouwvakkers met een troffel uit de kuip halen, kunnen ze met het pistool één lange rups van lijm op de stenen aanbrengen.” Het voegen met lijm levert de bouwvakkers minder fysieke belasting en uit onderzoek blijkt dat het metselen met deze methode sneller gaat dan met cement. Een lijmvoeg is echter wel een stuk smaller en verandert het aangezicht van een muurtje. Bovendien zijn er meer stenen nodig.

,,Een andere techniek die de belasting voor werknemers vermindert, is het metselplatform. Een soort strijkplank die de metselaar makkelijk zelf kan bedienen en waarop stapels stenen en de metselspecie liggen. Het materiaal ligt op zo’n hoogte, dat de metselaar het minst wordt belast omdat hij nauwelijks hoeft te bukken.”

Verhoef: ,,Als de baksteenindustrie een metselsnelheid van 1300 stenen per uur wil bereiken, wat volgens mij echt niet haalbaar is, kan ze zich beter richten op het ontwikkelen van grotere elementen.”

Volledige bakstenen muren toegepast als een draagconstructie zie je nu nauwelijks meer. Dat is te duur en arbeidsintensief. ,,De meeste gemetselde muren zijn nu een soort baksteenbehang dat door ankers op zijn plaats wordt gehouden”, zegt de docent. ,,Oftewel: cladding. Bij Cultureel Centrum Mekelweg 10 zijn metalen strips bevestigd die keramische tegels dragen. De ‘valse’ indruk dat er een bakstenen gebouw staat is hier voorkomen. Voor architecten ligt hier samen met de industrie een mogelijkheid om keramische materialen zoals baksteen een nieuw gezicht te geven. Dat past in deze tijd.”