Reclame Code Commissie: ‘AthenaStudies maakte oneerlijke en misleidende reclame’

De Groningse universiteitskrant Ukrant bracht begin 2023 aan het licht dat de commerciële tentamentrainer AthenaStudies studenten, ‘ambassadeurs’, inzet om hun medestudenten in studie-appgroepen te spammen met vaak voorgekookte scripts om de trainingen te verkopen. Delta toonde daarna hetzelfde aan voor de TU Delft.

Na een oproep studenten deelden studenten hun ergernis over de praktijken van Athena. Dat maakte bijvoorbeeld een appgroep aan voor eerstejaars industrieel ontwerpen, voordat studievereniging ID dat kon doen. “Dat was natuurlijk heel verwarrend voor nieuwe studenten en ook voor de organisatoren van ons eerstejaarsweekend, aangezien zij daar heel erg veel vragen over hebben moeten beantwoorden”, vertelde een student-lid van de onderwijscommissie.

Irritatie

Hij deelde screenshots van de appgroep met voorbeelden van de voorgekauwde scripts die de ‘ambassadeurs’ gebruikten om trainingen te slijten: ‘Alles zit vol, wil iemand zijn plekje doorverkopen?’, ‘Ik kan even proberen om ervoor te zorgen dat er een extra groep wordt toegevoegd’, ‘Er zijn btw nog wel extra plekken vrij bij de superbundel!’.

Studenten werktuigbouwkunde, luchtvaart- en ruimtevaarttechniek en technische bestuurskunde deelden soortgelijke screenshots. De irritatie bij andere studenten over de praktijken van hun medestudenten spat daarvan af: ‘stop with your athena bs’ en ‘Kwist niet dat je de opleiding Marketing & Sales deed’.

Misleidend

Begin 2024 stapten de Rijksuniversiteit Groningen en de Radboud Universiteit naar de Reclame Code Commissie (RCC). Niet veel later sloten vier andere universiteiten, waaronder de TU Delft, zich bij deze klachtenprocedure aan. Allemaal brachten zij klachten in over de manier waarop Athena te werk ging.

Voor de TU ging het mede om het gebruik van het mailadres io.tudelft@athenastudies.nl, waar studenten naartoe konden mailen als ze een ‘live sessie’ hadden gemist. Volgens de TU is het adres misleidend. “De indruk wordt gewekt dat sprake is van een officiële relatie tussen adverteerder en de betreffende universiteit”, staat te lezen in de uitspraak van de RCC.

Studenten laten opdraaien

Athena voerde ter verdediging aan dat de studenten die voor het bedrijf werken zelf wel weten wat ‘een geschikte manier van marketing’ is. “De suggestie dat verwarring zou bestaan over de affiliatie [..], doet bovendien geen recht aan het kritisch beoordelingsvermogen van de studenten.”

De RCC oordeelt desondanks dat de TU gelijk heeft: het gebruik van de namen IO en TU Delft in het mailadres is ‘misleidend’ en ‘oneerlijk’, ‘omdat de gemiddelde consument hierdoor ertoe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen’. Met de manier waarop Athena probeert de ‘ambassadeurs’ als verantwoordelijken voor deze praktijken te laten opdraaien, maakt de RCC verderop korte metten: als hun werkgever is alleen Athena verantwoordelijk.

Over de klachten van de andere universiteiten oordeelt de RCC op dezelfde manier. Zij merkt alle ingebrachte voorbeelden aan als misleidend en oneerlijk op basis van de Reclamecode Social Media & Influencer Marketing (RSM) en de Nederlandse Reclame Code (NRC).

‘Mooi uitgangspunt’

De vraag is nu of AthenaStudies is gestopt met deze manier van werken. Senior jurist Derya Ada van de TU Delft heeft geen meldingen gehad van het tegendeel, zegt zij. Zij wijst erop dat de uitspraak van de RCC geen juridisch bindende kracht heeft, maar wel ‘een mooi uitgangspunt’ is ‘mocht Athena hierna toch niet stoppen met op oneerlijke wijze reclame maken’ en verdere juridische stappen toch noodzakelijk blijken.

Het bedrijf is sowieso niet gestopt met het aanbieden van tentamentrainingen, hetgeen ook niet ter discussie stond. Voor TU-studenten biedt Athena momenteel vooral cursussen aan voor civiele techniek (bijvoorbeeld analyse, constructiemechanica en vloeistofmechanica) en werktuigbouwkunde (bijvoorbeeld analyse, statica en stromingsleer).