‘Paarse’ plannen klap voor technische universiteiten

,,Versoberingen kunnen alleen zonder schade voor de kwaliteit worden bereikt door een kortere gemiddelde verblijfsduur voor studenten”, aldus het regeerakkoord. ‘Paars’ zet zich in voor een ,,structuurwijziging die zowel recht doet aan de vereiste toegankelijkheid als aan de noodzaak tot meer selectiviteit en differentiatie”.

De voorzitter van de Delftse studentenbelangenkoepel VSSD vindt de plannen een ramp voor de studenten èn de opleiding.

De plannen van ‘paars’ om in 1995 de studiefinancieringsduur tot vier jaar terug te brengen en vanaf 1998 over te gaan op een totaal ander onderwijsstelsel met nog maar drie jaar garantie voor studiefinanciering, betekenen een ramp voor de drie technische universiteiten in Nederland.

Een reeds lang gekoesterde wens van de drie TU’s om de studieduur voor technische studies te verlengen naar vijf jaar leek aan het eind van de vorige kabinetsperiode eindelijk in vervulling te gaan, maar de komst van het paarse kabinet dreigt de deur naar cursusduurverlenging voor de komende drie jaar stevig in het slot te gooien.

Enkele maanden geleden kwam het wetsvoorstel dat moest voorzien in de cursusduurverlenging voor technische studies (inclusief langere studiefinanciering) met een zeer positief advies uit de Raad van State. Het wetsvoorstel was het logisch gevolg van een jarenlange sterke lobby uit het bedrijfsleven en een aantal rapporten van onafhankelijke onderzoeksorganisaties.

De TU’s reageerden uiteraard opgetogen op het wetsvoorstel: niet langer zouden officiële en daadwerkelijke studieduur een wereld van verschil zijn, maar ook zouden Nederlandse ingenieurs weer mee kunnen komen in de internationale titulatuur en zou, door de langere cursusduur/studiefinancieringsduur, het teruglopen van studentenaantallen voorgoed verleden tijd zijn.

Roet in het eten

De verkiezingen in mei en de daaropvolgende kabinetsformatie gooiden echter roet in het eten: het nieuwe regeerakkoord bevat bezuinigingen op hoger onderwijs in de vorm van een ingrijpende stelselherziening in 1998. Dit gaat lijnrecht in tegen de wensen van de TU’s om al volgend jaar met de langere cursusduur te beginnen. Er staat nu immers eerst een grondig overleg over de stelselherziening (drie jaar bachelor en twee jaar master) op het programma en het lijkt onwaarschijnlijk dat de TU’s daar een voorproefje op mogen nemen. Een verandering waarvoor voor devakantie nog een uiterst breed draagvlak in de politiek te vinden was, dreigt op deze manier door botte pech voorlopig niet door te gaan.

Ondertussen wordt de studiefinanciering wel in 1995 al teruggebracht tot vier jaar. Dit betekent voor technische studenten, die door het overladen programma gemiddeld bijna zes jaar over hun studie doen, dat zij twee jaar lang een volledige beurs moeten lenen. Een student die in 1995 begint met een technische studie en ouders heeft in de lage of middeninkomensgroep, zal, nadat hij zes jaar gestudeerd heeft een bedrag van in totaal 104.000 gulden moeten aflossen. Het aantal studenten dat techniek gaat studeren zal met deze vooruitzichten de komende jaren alleen nog maar afnemen.

Kaas van het brood

Opvallend is hoe weinig TU-bestuurders zich hebben laten horen in hun reactie op het regeerakkoord. Daar waar de VSNU uit naam van alle universiteiten wel heftig protesteerde, laten de TU’s, met de grootste belangen op het gebied van de cursusduur, zich tot nu toe de kaas van het brood eten. De TU’s zullen duidelijk moeten maken dat de argumenten voor een langere cursusduur door de komst van een nieuwe kabinet niet zijn veranderd, dat deze argumenten en rapporten nog steeds unaniem wijzen naar een langere cursusduur en dat er niet gewacht kan worden op de eventuele herinrichting van het hoger onderwijs. Wellicht kan het tij nog gekeerd worden, maar dan is het noodzakelijk dat de TU’s alle zeilen bijzetten.

De inkt van het regeerakkoord onder het PvdA-VVD-D66-kabinet onder leiding van Wim Kok was nog niet droog of de discussie over de plannen voor het hoger onderwijs barstte los. ,,Versoberingen kunnen alleen zonder schade voor de kwaliteit worden bereikt door een kortere gemiddelde verblijfsduur voor studenten”, aldus het regeerakkoord. ‘Paars’ zet zich in voor een ,,structuurwijziging die zowel recht doet aan de vereiste toegankelijkheid als aan de noodzaak tot meer selectiviteit en differentiatie”.

De voorzitter van de Delftse studentenbelangenkoepel VSSD vindt de plannen een ramp voor de studenten èn de opleiding.

De plannen van ‘paars’ om in 1995 de studiefinancieringsduur tot vier jaar terug te brengen en vanaf 1998 over te gaan op een totaal ander onderwijsstelsel met nog maar drie jaar garantie voor studiefinanciering, betekenen een ramp voor de drie technische universiteiten in Nederland.

Een reeds lang gekoesterde wens van de drie TU’s om de studieduur voor technische studies te verlengen naar vijf jaar leek aan het eind van de vorige kabinetsperiode eindelijk in vervulling te gaan, maar de komst van het paarse kabinet dreigt de deur naar cursusduurverlenging voor de komende drie jaar stevig in het slot te gooien.

Enkele maanden geleden kwam het wetsvoorstel dat moest voorzien in de cursusduurverlenging voor technische studies (inclusief langere studiefinanciering) met een zeer positief advies uit de Raad van State. Het wetsvoorstel was het logisch gevolg van een jarenlange sterke lobby uit het bedrijfsleven en een aantal rapporten van onafhankelijke onderzoeksorganisaties.

De TU’s reageerden uiteraard opgetogen op het wetsvoorstel: niet langer zouden officiële en daadwerkelijke studieduur een wereld van verschil zijn, maar ook zouden Nederlandse ingenieurs weer mee kunnen komen in de internationale titulatuur en zou, door de langere cursusduur/studiefinancieringsduur, het teruglopen van studentenaantallen voorgoed verleden tijd zijn.

Roet in het eten

De verkiezingen in mei en de daaropvolgende kabinetsformatie gooiden echter roet in het eten: het nieuwe regeerakkoord bevat bezuinigingen op hoger onderwijs in de vorm van een ingrijpende stelselherziening in 1998. Dit gaat lijnrecht in tegen de wensen van de TU’s om al volgend jaar met de langere cursusduur te beginnen. Er staat nu immers eerst een grondig overleg over de stelselherziening (drie jaar bachelor en twee jaar master) op het programma en het lijkt onwaarschijnlijk dat de TU’s daar een voorproefje op mogen nemen. Een verandering waarvoor voor devakantie nog een uiterst breed draagvlak in de politiek te vinden was, dreigt op deze manier door botte pech voorlopig niet door te gaan.

Ondertussen wordt de studiefinanciering wel in 1995 al teruggebracht tot vier jaar. Dit betekent voor technische studenten, die door het overladen programma gemiddeld bijna zes jaar over hun studie doen, dat zij twee jaar lang een volledige beurs moeten lenen. Een student die in 1995 begint met een technische studie en ouders heeft in de lage of middeninkomensgroep, zal, nadat hij zes jaar gestudeerd heeft een bedrag van in totaal 104.000 gulden moeten aflossen. Het aantal studenten dat techniek gaat studeren zal met deze vooruitzichten de komende jaren alleen nog maar afnemen.

Kaas van het brood

Opvallend is hoe weinig TU-bestuurders zich hebben laten horen in hun reactie op het regeerakkoord. Daar waar de VSNU uit naam van alle universiteiten wel heftig protesteerde, laten de TU’s, met de grootste belangen op het gebied van de cursusduur, zich tot nu toe de kaas van het brood eten. De TU’s zullen duidelijk moeten maken dat de argumenten voor een langere cursusduur door de komst van een nieuwe kabinet niet zijn veranderd, dat deze argumenten en rapporten nog steeds unaniem wijzen naar een langere cursusduur en dat er niet gewacht kan worden op de eventuele herinrichting van het hoger onderwijs. Wellicht kan het tij nog gekeerd worden, maar dan is het noodzakelijk dat de TU’s alle zeilen bijzetten.