Overdrijven zonder overdreven over te komen

,,Een collegezaal is een onnatuurlijke setting, doordat de afstand tussen docent en studenten zo groot is”, zegt Andernach. Toine Andernach is onderwijskundig adviseur en docententrainer bij de sectie didactiek en onderwijsontwikkeling (Dido) van TBM. ,,Om de aandacht in een grote zaal vast te houden moet je iets extra doen. De docent moet zijn gedrag uitvergroten.” Dat kan door lichaam, houding, mimiek, taalgebruik, gebruik van de ruimte (heen en weer lopen) en gebruik van voorwerpen (bijvoorbeeld een bordenwisser).

Variatie daarin is heel belangrijk, stelt Andernach. ,,Het credo is overdrijven zonder overdreven over te komen.” Om docenten dit gedrag aan te leren, heeft Andernach samen met ex-collega Gijs Meeusen van de TU Eindhoven een cursus Theatervaardigheden in het onderwijs ontwikkeld. In Eindhoven hebben ze de cursus al een tiental malen gegeven. Voor Delft is de workshop een unicum. De cursus is bestemd voor alle docenten van de TU.

Andernach is ervan overtuigd dat theatertechnieken het onderwijs ten goede komen. ,,Studenten klagen veel over de manier waarop het gemiddelde hoorcollege wordt gegeven”, zegt hij.

Een hoorcollege bestaat uit verschillende onderdelen – een uitleg, een voorbeeld of een anekdote. De docenten leren in de cursus de overgangen tussen de diverse onderdelen van een college duidelijk te markeren. ,,Het liefst niet door het expliciet te zeggen, maar op andere manieren. Door heel stil te worden, door je tempo te vertragen, door je mimiek aan te passen”, legt de onderwijsadviseur uit.

Geen humor

In enkele middagen tijd leren de docenten om hun gehoor te boeien. ,,We doen het bewust twee middagen. Vaak zit de docent niet te wachten op langere cursussen”, aldus Andernach.

Dit gebeurt aan de hand van korte oefeningen. Centrale vragen zijn: ‘Werkt mijn theatrale presentatie?’, ‘Wat is voor mij een prettige, natuurlijke manier van theatraal handelen?’ en ‘Hoe maak ik deze presentatievaardigheden theatraler?’.

Acteren is voor het onderwijs niet relevant en komt niet aan de orde. ,,We willen voorkomen dat mensen denken dat het een cursus toneel voor beginners is en dat je een boom moet nadoen”, benadrukt Andernach. De docenten bereiden een stukje college voor en spelen gewoon zichzelf. ,,Maar dan wel op een manier waarmee ze studenten op de achterste rij kunnen bereiken.”

Per keer kunnen maximaal twaalf mensen meedoen. Voor de workshop, die wordt gehouden op 19 en 26 maart, hebben zich al elf mensen aangemeld. Onder hen bevinden zich mensen van verschillende faculteiten. ,,Docenten kunnen zich gewoon inschrijven”, zegt Andernach. Op basis van de ervaringen in Eindhoven, verwacht ik de cursus vier keer per jaar te kunnen geven.”

De workshop past volgens Andernach goed in de nieuwe plannen van de onderwijssectie Dido. De sectie is een didactisch traject aan het opzetten, dat in de plaats komt van de huidige cursussen. ,,Het cursusgeoriënteerde aanbod is in onze ogen achterhaald. Vaak is het heel moeilijk om wat ze geleerd hebben, toe te passen. We willen meer begeleiding on the job geven en directer inspelen op de behoeften van de docenten. Bijvoorbeeld een docent observeren tijdens colleges en dat vervolgens nabespreken.”

Een vervolgtraject Theatervaardigheden acht Andernach niet uitgesloten. ,,Dan kunnen we feedback geven op het moment dat de docenten het zelf toepassen.”

,,Een collegezaal is een onnatuurlijke setting, doordat de afstand tussen docent en studenten zo groot is”, zegt Andernach. Toine Andernach is onderwijskundig adviseur en docententrainer bij de sectie didactiek en onderwijsontwikkeling (Dido) van TBM. ,,Om de aandacht in een grote zaal vast te houden moet je iets extra doen. De docent moet zijn gedrag uitvergroten.” Dat kan door lichaam, houding, mimiek, taalgebruik, gebruik van de ruimte (heen en weer lopen) en gebruik van voorwerpen (bijvoorbeeld een bordenwisser).

Variatie daarin is heel belangrijk, stelt Andernach. ,,Het credo is overdrijven zonder overdreven over te komen.” Om docenten dit gedrag aan te leren, heeft Andernach samen met ex-collega Gijs Meeusen van de TU Eindhoven een cursus Theatervaardigheden in het onderwijs ontwikkeld. In Eindhoven hebben ze de cursus al een tiental malen gegeven. Voor Delft is de workshop een unicum. De cursus is bestemd voor alle docenten van de TU.

Andernach is ervan overtuigd dat theatertechnieken het onderwijs ten goede komen. ,,Studenten klagen veel over de manier waarop het gemiddelde hoorcollege wordt gegeven”, zegt hij.

Een hoorcollege bestaat uit verschillende onderdelen – een uitleg, een voorbeeld of een anekdote. De docenten leren in de cursus de overgangen tussen de diverse onderdelen van een college duidelijk te markeren. ,,Het liefst niet door het expliciet te zeggen, maar op andere manieren. Door heel stil te worden, door je tempo te vertragen, door je mimiek aan te passen”, legt de onderwijsadviseur uit.

Geen humor

In enkele middagen tijd leren de docenten om hun gehoor te boeien. ,,We doen het bewust twee middagen. Vaak zit de docent niet te wachten op langere cursussen”, aldus Andernach.

Dit gebeurt aan de hand van korte oefeningen. Centrale vragen zijn: ‘Werkt mijn theatrale presentatie?’, ‘Wat is voor mij een prettige, natuurlijke manier van theatraal handelen?’ en ‘Hoe maak ik deze presentatievaardigheden theatraler?’.

Acteren is voor het onderwijs niet relevant en komt niet aan de orde. ,,We willen voorkomen dat mensen denken dat het een cursus toneel voor beginners is en dat je een boom moet nadoen”, benadrukt Andernach. De docenten bereiden een stukje college voor en spelen gewoon zichzelf. ,,Maar dan wel op een manier waarmee ze studenten op de achterste rij kunnen bereiken.”

Per keer kunnen maximaal twaalf mensen meedoen. Voor de workshop, die wordt gehouden op 19 en 26 maart, hebben zich al elf mensen aangemeld. Onder hen bevinden zich mensen van verschillende faculteiten. ,,Docenten kunnen zich gewoon inschrijven”, zegt Andernach. Op basis van de ervaringen in Eindhoven, verwacht ik de cursus vier keer per jaar te kunnen geven.”

De workshop past volgens Andernach goed in de nieuwe plannen van de onderwijssectie Dido. De sectie is een didactisch traject aan het opzetten, dat in de plaats komt van de huidige cursussen. ,,Het cursusgeoriënteerde aanbod is in onze ogen achterhaald. Vaak is het heel moeilijk om wat ze geleerd hebben, toe te passen. We willen meer begeleiding on the job geven en directer inspelen op de behoeften van de docenten. Bijvoorbeeld een docent observeren tijdens colleges en dat vervolgens nabespreken.”

Een vervolgtraject Theatervaardigheden acht Andernach niet uitgesloten. ,,Dan kunnen we feedback geven op het moment dat de docenten het zelf toepassen.”