.lead Frits Schoute: van hoogleraar tot woonbootpionierProf.dr. F.C. Schoute houdt het voor gezien. Morgen neemt hij afscheid van de TU, om zich volledig te gaan wijden aan een langgekoesterde droom: een woonboot op zee.
Delen
br />
Natuurkrachten
,,Nee het is écht geen studentengrap”, lacht de 52-jarige hoogleraar multimediacommunicatie. Vrijdag zet hij definitief een punt achter zijn academische carrière. Ook zijn baan bij Philips heeft hij per 1 september opgezegd. De Vervroegde Emeritaat Regeling (VER) noemt hij zijn opmerkelijke careermove. ,,Wetenschap is niks voor grijze koppen. Dat moet je aan jonge mensen overlaten. Die zijn veel creatiever.”
Tijdens zijn afscheidsrede geeft Schoute het officiële startschot voor de virtuele gemeenschap ‘Ecoboot’, een team van wetenschappers, studenten en andere belangstellenden, dat binnen vijf jaar de eerste experimentele woonboot op zee moet realiseren.
Al direct na zijn promotie in 1977 begon Schoute te sparen, om op z’n vijftigste verjaardag te kunnen stoppen met werken. ,,Ik merkte dat oude profs eigenlijk niks te zeggen hebben. Studenten en aio’s laten hen wel uitpraten, maar doen daarna gewoon wat ze willen. Zo’n oude zeur wilde ik niet worden.” Na zijn vijftigste wilde Schoute ‘iets totaal anders’ gaan doen. Samen met een vriend heeft hij twintig jaar gebrainstormd over wat dat ‘iets’ dan zou moeten zijn. ,,De gekste dingen zijn de revue gepasseerd. We hebben zelfs overwogen om de techniek van vliegende tapijten nieuw leven in te blazen, maar uiteindelijk leek een woonboot op zee ons toch nuttiger en realistischer.”
Wonen op zee wordt in de toekomst onvermijdelijk, denkt Schoute. ,,Iedereen wil in de Randstad wonen. Bij de kust neemt de hoge bevolkingsdichtheid ineens af tot nul. Dat is zonde. Op zee is ruimte genoeg.” De omstandigheden op zee – veel wind en woeste golven – lenen zich ook uitstekend voor het opwekken van duurzame energie, vindt Schoute. ,,Bouwgrond en fossiele brandstoffen worden in de toekomst onbetaalbaar. Wonen op zee wordt dan een aantrekkelijk en economisch rendabel alternatief.”
Zeewier
Schoute gelooft in de helende werking van de zee. ,,Water heeft een gezonde uitwerking op de mens. De rust, veel frisse lucht en het bedwingen van de natuurkrachten zullen veel mensen goed doen. Ook kunnen we de zee beter benutten door meer vis en zeewier te eten. Dat schijnt heel gezond te zijn.”
Toen hij twaalf jaar geleden aantrad als hoogleraar had Schoute net een zware aanval van MS (multiple sclerose) achter de rug. ,,Verlammingen, uitvallen; het was vreselijk. De klassieke wetenschap had geen enkele oplossing, alleen een zware dosis Prednison om het te onderdrukken. Na die laatste kuur ben ik gezonder gaan leven. Meer rust, meer liefde, meervoudig onverzadigde vetzuren. Sindsdien zijn de aanvallen uitgebleven.”
Op zijn beeldscherm toont Schoute een futuristisch plaatje van een drijvend platform vol met huizen, bomen en een grote glazen koepel. ,,Dit is zeker geen definitief ontwerp, maar alleeneen impressie hoe het eruit zou kunnen zien. Je moet ergens mee beginnen.”
Voor meer concrete plannen zoekt Schoute allerlei specialisten, van civiele ingenieurs tot juristen, die gaan nadenken over de meest uiteenlopende problemen. Hoe houd je het platform op zijn plaats? Hoe kom je aan voldoende zoet water? Mag je eigenlijk wel midden op zee wonen? Is het daar wel veilig?
Rekensommen
,,Over vijf jaar moet de Ecoboot 1, een soort drijvend laboratorium, gereed zijn. Daarop kunnen we gaan experimenteren met windmolens en waterfilters. De volgende versie is een soort vakantiewoning, geschikt voor een kort verblijf op zee. Pas over vijftig jaar verschijnen er huizen en misschien zelfs scholen en winkels op het platform. Dan wonen we echt op de Noordzee.”
Heeft Schoute ook al enig idee van de kosten? Leveren de wind en de golven wel voldoende energie? Plotseling verschijnen er fonkelende lichtjes onder de borstelige wenkbrauwen. ,,Ik heb nog geen rekensommen gemaakt”, bekent de hoogleraar met een verlegen lachje.
Is wonen op zee niet een beetje hoog gegrepen? Waarom niet gewoon een drijvend dorp op het IJsselmeer, zoals IJburg? ,,Ik wil juist een stap verder vooruit denken. Als hoogleraar werkte ik ook aan de vierde generatie multimediasystemen, en niet aan de derde. Daar waren de telecomfabrikanten al mee bezig. De zee is een stuk spannender dan het IJsselmeer en roept nieuwe vragen op. Dat is voor mij de uitdaging.” Schoute rekent op de hulp van studenten en medewerkers van de TU. ,,Hier in Delft is genoeg kennis en ervaring aanwezig. Het is de kracht van een universiteit om die kennis te bundelen en daarmee nieuwe concepten te ontwikkelen.”
De virtuele gemeenschap is een eerste stap op weg naar een prototype. ,,Ik wil zoveel mogelijk discussie. Alle ideeën en tegenargumenten zijn welkom.” Intussen gaat hij op zoek naar sponsors. ,,Het lijkt mij heerlijk om eigen baas te zijn en niet langer mee te dansen met de plannen van een groep bestuurders. Toch zie ik mijzelf vooral als initiator, en zeker niet als manager. Als het een beetje loopt neem ik een projectleider in de arm.”
Mars
Om zijn plannen wereldkundig te maken gaat Schoute zijn eigen tijdschrift uitgeven, onder leiding van een professionele wetenschapsjournalist. In het eerste nummer, dat na afloop van de afscheidsrede wordt uitgedeeld, staat onder andere een interview met Nobelprijswinnaar en natuurkundige Gerard ’t Hooft, een goede vriend van Schoute. ,,Gerard fantaseert vaak over het koloniseren van de maan en Mars. Hij heeft veel kritiek op mijn plannen. ,,Je kunt net zo goed in de Sahara gaan bouwen”, zegt hij, maar daar ben ik het niet mee eens. Mensen willen dichtbij de bevolkingscentra wonen. Gerard heeft gewoon weinig gevoel voor psychologie.”
Ook veel Delftse hoogleraren staan kritisch tegenover het Ecoboot-initiatief. Maar van studenten krijgt Schoute juist veel enthousiaste reacties. ,,Jonge mensen zijn veel ruimdenkender.” Inmiddels heeft de eerste student met een concreet afstudeerplan zich al aangediend. ,,We moeten alleen nog een begeleider zien te vinden.”
Illustratie: Jenny Collot d’Escury
Hangende vijvers
Schoute’s woonboot op zee bestaat uit een drijvende veelhoek met zijden van ongeveer dertig meter. ,,Bijvoorbeeld een driehoek. Dat lijkt het meest op een boot.” Onder de hoekpunten van de driehoek bevinden zich verticale betonnen cilinders, waarin het water door de golven op en neer beweegt.
De stabiliteit van het platform wordt geregeld door de ruimte boven de waterkolom in de cilinders met behulp van een kraan open of dicht te draaien. Op elke hoek van het platform staat een windmolen. De opgewekte energie gaat naar een of meer schroefassen die de boot op zijn plaats moeten houden. ,,Maar je kunt natuurlijk ook gewoon een anker uitgooien.”
Volgens Schoute hoeft de toekomstige Ecobootbewoner geen zeebenen te hebben. Een deken van dobbers moet de woonboot beschermen tegen de onstuimige golven. De dobbers blijven bij elkaar door magnetische of mechanische verbindingen. Elke dobber heeft een eigen ingebouwde GPS, zodat het netwerk zich na een eventuele breuk vanzelf herstelt. De energie die vrijkomt bij het dempen van de golven, kan worden gebruikt om het zoute water door een filter te pompen. ,,Ik denk aan plastic zakken die zich langzaam met zoet water vullen.”
De eerste versie van de Ecoboot is slechts een laboratorium, maar in de toekomst is er plaats voor huizen, tuinen, scholen, winkels, kortom: een heel dorp. In hangende vijvers kweken de bewoners vis en zeewier. De huizen worden verwarmd met een warmtepomp. In het zeedorp wonen voornamelijk telewerkers. Een vleugelboot fungeert als shuttle tussen de boot en het vaste land.
.lead Frits Schoute: van hoogleraar tot woonbootpionier
Prof.dr. F.C. Schoute houdt het voor gezien. Morgen neemt hij afscheid van de TU, om zich volledig te gaan wijden aan een langgekoesterde droom: een woonboot op zee.
Natuurkrachten
,,Nee het is écht geen studentengrap”, lacht de 52-jarige hoogleraar multimediacommunicatie. Vrijdag zet hij definitief een punt achter zijn academische carrière. Ook zijn baan bij Philips heeft hij per 1 september opgezegd. De Vervroegde Emeritaat Regeling (VER) noemt hij zijn opmerkelijke careermove. ,,Wetenschap is niks voor grijze koppen. Dat moet je aan jonge mensen overlaten. Die zijn veel creatiever.”
Tijdens zijn afscheidsrede geeft Schoute het officiële startschot voor de virtuele gemeenschap ‘Ecoboot’, een team van wetenschappers, studenten en andere belangstellenden, dat binnen vijf jaar de eerste experimentele woonboot op zee moet realiseren.
Al direct na zijn promotie in 1977 begon Schoute te sparen, om op z’n vijftigste verjaardag te kunnen stoppen met werken. ,,Ik merkte dat oude profs eigenlijk niks te zeggen hebben. Studenten en aio’s laten hen wel uitpraten, maar doen daarna gewoon wat ze willen. Zo’n oude zeur wilde ik niet worden.” Na zijn vijftigste wilde Schoute ‘iets totaal anders’ gaan doen. Samen met een vriend heeft hij twintig jaar gebrainstormd over wat dat ‘iets’ dan zou moeten zijn. ,,De gekste dingen zijn de revue gepasseerd. We hebben zelfs overwogen om de techniek van vliegende tapijten nieuw leven in te blazen, maar uiteindelijk leek een woonboot op zee ons toch nuttiger en realistischer.”
Wonen op zee wordt in de toekomst onvermijdelijk, denkt Schoute. ,,Iedereen wil in de Randstad wonen. Bij de kust neemt de hoge bevolkingsdichtheid ineens af tot nul. Dat is zonde. Op zee is ruimte genoeg.” De omstandigheden op zee – veel wind en woeste golven – lenen zich ook uitstekend voor het opwekken van duurzame energie, vindt Schoute. ,,Bouwgrond en fossiele brandstoffen worden in de toekomst onbetaalbaar. Wonen op zee wordt dan een aantrekkelijk en economisch rendabel alternatief.”
Zeewier
Schoute gelooft in de helende werking van de zee. ,,Water heeft een gezonde uitwerking op de mens. De rust, veel frisse lucht en het bedwingen van de natuurkrachten zullen veel mensen goed doen. Ook kunnen we de zee beter benutten door meer vis en zeewier te eten. Dat schijnt heel gezond te zijn.”
Toen hij twaalf jaar geleden aantrad als hoogleraar had Schoute net een zware aanval van MS (multiple sclerose) achter de rug. ,,Verlammingen, uitvallen; het was vreselijk. De klassieke wetenschap had geen enkele oplossing, alleen een zware dosis Prednison om het te onderdrukken. Na die laatste kuur ben ik gezonder gaan leven. Meer rust, meer liefde, meervoudig onverzadigde vetzuren. Sindsdien zijn de aanvallen uitgebleven.”
Op zijn beeldscherm toont Schoute een futuristisch plaatje van een drijvend platform vol met huizen, bomen en een grote glazen koepel. ,,Dit is zeker geen definitief ontwerp, maar alleeneen impressie hoe het eruit zou kunnen zien. Je moet ergens mee beginnen.”
Voor meer concrete plannen zoekt Schoute allerlei specialisten, van civiele ingenieurs tot juristen, die gaan nadenken over de meest uiteenlopende problemen. Hoe houd je het platform op zijn plaats? Hoe kom je aan voldoende zoet water? Mag je eigenlijk wel midden op zee wonen? Is het daar wel veilig?
Rekensommen
,,Over vijf jaar moet de Ecoboot 1, een soort drijvend laboratorium, gereed zijn. Daarop kunnen we gaan experimenteren met windmolens en waterfilters. De volgende versie is een soort vakantiewoning, geschikt voor een kort verblijf op zee. Pas over vijftig jaar verschijnen er huizen en misschien zelfs scholen en winkels op het platform. Dan wonen we echt op de Noordzee.”
Heeft Schoute ook al enig idee van de kosten? Leveren de wind en de golven wel voldoende energie? Plotseling verschijnen er fonkelende lichtjes onder de borstelige wenkbrauwen. ,,Ik heb nog geen rekensommen gemaakt”, bekent de hoogleraar met een verlegen lachje.
Is wonen op zee niet een beetje hoog gegrepen? Waarom niet gewoon een drijvend dorp op het IJsselmeer, zoals IJburg? ,,Ik wil juist een stap verder vooruit denken. Als hoogleraar werkte ik ook aan de vierde generatie multimediasystemen, en niet aan de derde. Daar waren de telecomfabrikanten al mee bezig. De zee is een stuk spannender dan het IJsselmeer en roept nieuwe vragen op. Dat is voor mij de uitdaging.” Schoute rekent op de hulp van studenten en medewerkers van de TU. ,,Hier in Delft is genoeg kennis en ervaring aanwezig. Het is de kracht van een universiteit om die kennis te bundelen en daarmee nieuwe concepten te ontwikkelen.”
De virtuele gemeenschap is een eerste stap op weg naar een prototype. ,,Ik wil zoveel mogelijk discussie. Alle ideeën en tegenargumenten zijn welkom.” Intussen gaat hij op zoek naar sponsors. ,,Het lijkt mij heerlijk om eigen baas te zijn en niet langer mee te dansen met de plannen van een groep bestuurders. Toch zie ik mijzelf vooral als initiator, en zeker niet als manager. Als het een beetje loopt neem ik een projectleider in de arm.”
Mars
Om zijn plannen wereldkundig te maken gaat Schoute zijn eigen tijdschrift uitgeven, onder leiding van een professionele wetenschapsjournalist. In het eerste nummer, dat na afloop van de afscheidsrede wordt uitgedeeld, staat onder andere een interview met Nobelprijswinnaar en natuurkundige Gerard ’t Hooft, een goede vriend van Schoute. ,,Gerard fantaseert vaak over het koloniseren van de maan en Mars. Hij heeft veel kritiek op mijn plannen. ,,Je kunt net zo goed in de Sahara gaan bouwen”, zegt hij, maar daar ben ik het niet mee eens. Mensen willen dichtbij de bevolkingscentra wonen. Gerard heeft gewoon weinig gevoel voor psychologie.”
Ook veel Delftse hoogleraren staan kritisch tegenover het Ecoboot-initiatief. Maar van studenten krijgt Schoute juist veel enthousiaste reacties. ,,Jonge mensen zijn veel ruimdenkender.” Inmiddels heeft de eerste student met een concreet afstudeerplan zich al aangediend. ,,We moeten alleen nog een begeleider zien te vinden.”
Illustratie: Jenny Collot d’Escury
Hangende vijvers
Schoute’s woonboot op zee bestaat uit een drijvende veelhoek met zijden van ongeveer dertig meter. ,,Bijvoorbeeld een driehoek. Dat lijkt het meest op een boot.” Onder de hoekpunten van de driehoek bevinden zich verticale betonnen cilinders, waarin het water door de golven op en neer beweegt.
De stabiliteit van het platform wordt geregeld door de ruimte boven de waterkolom in de cilinders met behulp van een kraan open of dicht te draaien. Op elke hoek van het platform staat een windmolen. De opgewekte energie gaat naar een of meer schroefassen die de boot op zijn plaats moeten houden. ,,Maar je kunt natuurlijk ook gewoon een anker uitgooien.”
Volgens Schoute hoeft de toekomstige Ecobootbewoner geen zeebenen te hebben. Een deken van dobbers moet de woonboot beschermen tegen de onstuimige golven. De dobbers blijven bij elkaar door magnetische of mechanische verbindingen. Elke dobber heeft een eigen ingebouwde GPS, zodat het netwerk zich na een eventuele breuk vanzelf herstelt. De energie die vrijkomt bij het dempen van de golven, kan worden gebruikt om het zoute water door een filter te pompen. ,,Ik denk aan plastic zakken die zich langzaam met zoet water vullen.”
De eerste versie van de Ecoboot is slechts een laboratorium, maar in de toekomst is er plaats voor huizen, tuinen, scholen, winkels, kortom: een heel dorp. In hangende vijvers kweken de bewoners vis en zeewier. De huizen worden verwarmd met een warmtepomp. In het zeedorp wonen voornamelijk telewerkers. Een vleugelboot fungeert als shuttle tussen de boot en het vaste land.
Comments are closed.