Een Europese onderzoeksgroep rekende de effecten van een avondklok door. Wat blijkt: de effectiviteit van de maatregel hangt af van wanneer in de lockdown je die instelt.
's Avonds geen mens op straat. Helpt dat tegen coronabesmettingen? (Foto: Pxhere)
“Ik ben een voorstander van de avondklok”, zegt dr. Amineh Ghorbani (faculteit Techniek, Bestuur en Management) met haar kind hoorbaar spelend op de achtergrond. “Maar Frank is er juist tegen.” Professor Frank Dignum van de universiteit van Umeå is leider van de Europese onderzoeksgroep ASSOCC (Agent-based Social Simulation of the Coronavirus Crisis). “En we kunnen allebei ons standpunt verdedigen aan de hand van de simulaties.”
Dat klinkt raar, maar het leidt tot de conclusie dat de avondklok effectief kan zijn als je er vlot genoeg mee begint. Na een langere periode van lockdown is de avondklok juist niet meer effectief en Ghorbani schrijft dat toe aan gedragsverandering – zoals vrienden niet ’s avonds opzoeken maar in het weekend. In Nederland komt de avondklok te laat, zou je kunnen zeggen.
In de eerste grafiek gaat het om het verschil tussen de blauwe lijn (lockdown, geen avondklok) en de oranje lijn (avondklok na de lockdown). De oranje piek ligt zestien procent lager – het effect van de avondklok.
In de tweede grafiek gaat het om het verschil in de blauwe lijn (lockdown gevolgd door lockdown plus avondklok) en de gele lijn (lange lockdown, geen avondklok). Ja, dit keer is blauw dus wél lockdown en in de vorige grafiek juist niet. Het zij zo. Waar het om gaat is dat de piek van de gele lijn (geen avondklok) negen procent lager ligt dan blauw (avondklok). Het effect van de avondklok is hier dus juist een (iets) hoger aantal besmettingen.
Een kwestie van timing
Hoe kan dat? Ghorbani wijst op het verschil in tijd. Bij de eerste grafiek ligt de blauwe piek bij 240 dagen, in de tweede grafiek rond 330 dagen. Met andere woorden: na een lange periode van lockdown heeft de avondklok geen, of juist een contraproductief effect.
En waarom is dat? Mensen gaan hun gedrag bijstellen, verklaart Ghorbani terwijl ze de peuter achter een tablet zet. Theoretisch zou het effect van een avondklok 35 procent kunnen zijn, omdat dat het aandeel besmettingen uit sociale bezoekjes is. Bij een avondklok kort na het begin van de lockdown (eerste grafiek) is het effect geen 35 maar 16 procent. Maar bij een introductie na een langere periode van lockdown strooit ‘alternatief gedrag’ zand in de raderen. In plaats van af te zien van bezoek aan vrienden en familie, doen we dat op een ander tijdstip, en doen daarmee het effect van de maatregel teniet.
Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?
j.w.wassink@tudelft.nl
Comments are closed.