Onderzoeker:,,Meer dan miljoen woningen zijn schadelijk voor gezondheid

En dus is ir. Evert Hasselaar (Onderzoeksinstituut OTB) extra huiverig om slechte ventilatie, vochtigheid en andere ongemakken in huis aan te wijzen als directe oorzaken van allergieën en andere gezondheidsklachten. Maar hij is zich naar eigen zeggen wel ‘rot geschrokken’ van de resultaten van zijn onderzoek. Meer dan een miljoen Nederlandse woningen blijken de gezondheid van de bezoekers te kunnen schaden.

Mensen met een allergie hopen vaak dat een moderne, ruime woning per definitie minder gezondheidsrisico’s oplevert voor de gezondheid. Het onderzoek van Hasselaar wijst anders uit. Huizen met een hoge concentratie aan allergenen % stoffen die allergische reacties kunnen oproepen, zoals de uitwerpselen en stoffelijke resten van huisstofmijten % kom je in de fraaiste nieuwbouwwijken tegen.

,,Bij veel woningen blijkt de ventilatie erg slecht te zijn”, vertelt Hasselaar. ,,Bij grotere vochtigheid in huizen kan de huisstofmijt weliger tieren en krijg je schimmels in woningen.” Boosdoener is niet isolatie, zoals vaak wordt verondersteld. De onderzoeker vond de oorzaak ergens anders: ,,Waar vroeger kieren onbedoeld voor ventilatie zorgden, wordt nu kierdicht gebouwd. De afzuiginstallaties in veel huizen hebben alleen effect als je ze op de hoogste stand zet, maar vanwege de herrie doet vrijwel niemand dat.” En ook verbrandingsprocessen van verwarming en warmwatertapinstallaties kunnen vaak gezondheidsrisico’s opleveren. ,,Er zijn indicaties dat het aantal ongezonde woningen de afgelopen jaren is gestegen.”

En dan is er nog legionella. Hasselaar: ,,Over de condities voor een snelle toename van legionellabacteriën in openbare ruimtes als sauna’s en ziekenhuizen is al veel bekend. Als je dan naar de condities in woningen gaat kijken, word je niet optimistisch.”

Grote waterbuffers, die door bewoners op een lage bewaartemperatuur kunnen worden gezet, vormen volgens de onderzoeker een even groot risico als de waterbuffers in sportzalen. ,,De lage temperatuur van veel warmwatersystemen voorkomt niet dat in leidingen biofilm aangroeit, waarmee een veilige nestelplaats voor bacteriën ontstaat.” Biofilm is de slijmerige laag in leidingen, die ook ontstaat in een vaas met bloemen. ,,Woningen worden door goede isolatie steeds warmer, waterleidingen worden naast vloerverwarming in de afwerkvloer gestort en zelfs het koude tapwater zou een besmettingshaard kunnen vormen. Ook individuele woningen verdienen dus een beheersplan legionella.”

Hasselaar wil met zijn onderzoek een brug slaan tussen de bouwwereld en de medische stand. ,,Het is belangrijk dat kennis over epidemiologie beschikbaar is voor bouwkundigen. In Rotterdam zie je al dat de GGD overlegt met architecten en aannemers.” Hij bepleit ook een verscherping van de eisen op gezondheidsgebied in het Bouwbesluit.

Aan een grotere nadruk op de gezondheidsfactoren bij de bouw en het onderhoud van woningen hangt een prijskaartje, geeft Hasselaar toe. ,,Het vervangen van de ventilatiesystemen kost al vele miljoenen, want er bestaat een grote achterstand. Maar als we dit soort maatregelen nu niet gaan treffen, laten we mensen van wie de gezondheid door slechte binnenlucht verslechtert, in de kou staan.”

Ook in woonhuizen bestaat er kans op legionellabesmetting, concludeert een TU-onderzoeker.

Hij is een bouwkundige, geen arts. En dus is ir. Evert Hasselaar (Onderzoeksinstituut OTB) extra huiverig om slechte ventilatie, vochtigheid en andere ongemakken in huis aan te wijzen als directe oorzaken van allergieën en andere gezondheidsklachten. Maar hij is zich naar eigen zeggen wel ‘rot geschrokken’ van de resultaten van zijn onderzoek. Meer dan een miljoen Nederlandse woningen blijken de gezondheid van de bezoekers te kunnen schaden.

Mensen met een allergie hopen vaak dat een moderne, ruime woning per definitie minder gezondheidsrisico’s oplevert voor de gezondheid. Het onderzoek van Hasselaar wijst anders uit. Huizen met een hoge concentratie aan allergenen % stoffen die allergische reacties kunnen oproepen, zoals de uitwerpselen en stoffelijke resten van huisstofmijten % kom je in de fraaiste nieuwbouwwijken tegen.

,,Bij veel woningen blijkt de ventilatie erg slecht te zijn”, vertelt Hasselaar. ,,Bij grotere vochtigheid in huizen kan de huisstofmijt weliger tieren en krijg je schimmels in woningen.” Boosdoener is niet isolatie, zoals vaak wordt verondersteld. De onderzoeker vond de oorzaak ergens anders: ,,Waar vroeger kieren onbedoeld voor ventilatie zorgden, wordt nu kierdicht gebouwd. De afzuiginstallaties in veel huizen hebben alleen effect als je ze op de hoogste stand zet, maar vanwege de herrie doet vrijwel niemand dat.” En ook verbrandingsprocessen van verwarming en warmwatertapinstallaties kunnen vaak gezondheidsrisico’s opleveren. ,,Er zijn indicaties dat het aantal ongezonde woningen de afgelopen jaren is gestegen.”

En dan is er nog legionella. Hasselaar: ,,Over de condities voor een snelle toename van legionellabacteriën in openbare ruimtes als sauna’s en ziekenhuizen is al veel bekend. Als je dan naar de condities in woningen gaat kijken, word je niet optimistisch.”

Grote waterbuffers, die door bewoners op een lage bewaartemperatuur kunnen worden gezet, vormen volgens de onderzoeker een even groot risico als de waterbuffers in sportzalen. ,,De lage temperatuur van veel warmwatersystemen voorkomt niet dat in leidingen biofilm aangroeit, waarmee een veilige nestelplaats voor bacteriën ontstaat.” Biofilm is de slijmerige laag in leidingen, die ook ontstaat in een vaas met bloemen. ,,Woningen worden door goede isolatie steeds warmer, waterleidingen worden naast vloerverwarming in de afwerkvloer gestort en zelfs het koude tapwater zou een besmettingshaard kunnen vormen. Ook individuele woningen verdienen dus een beheersplan legionella.”

Hasselaar wil met zijn onderzoek een brug slaan tussen de bouwwereld en de medische stand. ,,Het is belangrijk dat kennis over epidemiologie beschikbaar is voor bouwkundigen. In Rotterdam zie je al dat de GGD overlegt met architecten en aannemers.” Hij bepleit ook een verscherping van de eisen op gezondheidsgebied in het Bouwbesluit.

Aan een grotere nadruk op de gezondheidsfactoren bij de bouw en het onderhoud van woningen hangt een prijskaartje, geeft Hasselaar toe. ,,Het vervangen van de ventilatiesystemen kost al vele miljoenen, want er bestaat een grote achterstand. Maar als we dit soort maatregelen nu niet gaan treffen, laten we mensen van wie de gezondheid door slechte binnenlucht verslechtert, in de kou staan.”