‘Niemand snapt uitbesteden beheer van .nl-domeinen aan Amazon’

Een website opzetten is zo gebeurd: je verzint een naam als ‘bijlessen.nl’, checkt of die beschikbaar is en vraagt de domeinnaam aan bij je internetprovider. Die laatste registreert de naam bij de Stichting Internet Domeinregistratie Nederland (SIDN). Vervolgens krijg je een rekening van een paar tientjes en een half uurtje later komt iedereen die ‘bijlessen.nl’ intikt op jouw website terecht.

Sinds de oprichting in 1996 is de SIDN-database uitgegroeid tot 6,3 miljoen .nl-domeinnamen. Het is het nationale telefoonboek voor internet en het zorgt ervoor dat een domeinnaam wordt vertaald naar een IP-adres van een server waar je computer of smartphone mee kan praten. Zonder dat telefoonboek zou een groot deel van het Nederlandse internet stoppen met werken, waaronder kritische systemen als DigiD.

Begin februari kwam de SIDN in het nieuws na de bekendmaking dat het een deel van de dienstverlening wilde onderbrengen bij Amazon Web Services, een Amerikaanse webgigant. Reden voor de uitbesteding was volgens SIDN dat de uitvoering op eigen servers te duur en te arbeidsintensief was geworden.

De reacties op Linkedin waren niet mals. ‘Meer innovatief door alle techniek buiten de deur te zetten? Succes daarmee!’ (Eelco M.) en ‘een onvoorstelbaar dom besluit’ (Bert Hubert) en ‘Een heel slecht idee om heel je hebben en houwen in een Amerikaanse cloud te gooien’ (Mark Schouten). Delta vroeg Michel van Eeten, hoogleraar governance of cybersecurity aan de faculteit Techniek, Bestuur en Management, om commentaar.

Begrijpt u de ophef?

“Ja, die snap ik wel. De SIDN is een centrale speler die zich graag laat voorstaan op zijn speciale status als onderdeel van kritieke internet-infrastructuur. Daarnaast is het ook nog eens een monopolist die weinig competitieve druk voelt. Ze hoeven niet elk dubbeltje om te draaien, geloof me. Als ze toch de keuze maken om een deel van hun taken uit te besteden aan een Amerikaanse techreus, dan snap ik wel dat er mensen zeggen: hoezo zijn jullie hierop uitgekomen?”

Wat wil de SIDN precies uitbesteden?

“De SIDN beheert de DNS zone file, het telefoonboek met alle Nederlandse internetadressen. Daar zitten twee kanten aan. De SIDN verspreidt die zone file waardoor .nl-domeinnamen herkend worden als je die intikt op je computer of telefoon. Het andere deel is het registratiesysteem voor de zone file. Hostingbedrijven kunnen daar domeinnamen aanvragen, verlengen of opzeggen. Dat registratiesysteem wil de SIDN bij Amazon onderbrengen.”

Waarom is dat zo erg?

“Deels is het een kwestie van timing: vijf jaar geleden zou er heel wat minder ophef over zijn ontstaan. Maar de laatste jaren komt steeds vaker de vraag op of het zo verstandig is om steeds meer digitale diensten onder te brengen bij een handjevol Amerikaanse bedrijven. Die discussie gaat over digitale soevereiniteit. En dat is in Europa een heel ding geworden.”

En er bestaan toch ook Nederlandse cloud services?

“Dat is het tweede aspect van de ophef. De SIDN heeft geen enkele uitleg gegeven over hoe ze in vredesnaam bij Amazon terecht is gekomen. Ik kan me best voorstellen dat ze geen zin hebben in al dat ijzer (servers, red.) en geen personeel kunnen vinden. Maar dan zijn er tal van Nederlandse providers die zeggen: ‘Zet het maar bij ons neer. Dan regelen wij alles.’

Kunnen die concurreren met Amazon?

“Die grote cloud providers hebben een veel groter dienstenaanbod dan Europese bedrijven. Ze kunnen heel snel opschalen (door er meer servers bij te schakelen, red.), bieden een enorme opslagcapaciteit, authenticatie , financiële diensten, en ga zo maar door.

Maar de vraag is: heeft de SIDN dat wel nodig? Hoezo moet de SIDN oneindig opschalen? Het besluit om naar Amazon te gaan lijkt mij slecht doordacht. De SIDN heeft geen enkele uitleg gegeven waarom het registratiesysteem naar Amazon moet.

Ik begrijp ook niet waarom dat registratiesysteem zo veeleisend zou zijn. In beginsel lijkt het vrij simpel, ik schat een paar honderd accounts op een database. Ik zie geen enkele reden waarom een Nederlandse cloud service dat niet zou aankunnen.”

Zou je wettelijk iets moeten regelen zodat het internettelefoonboek in Nederlandse handen blijft?

“Over het algemeen hebben mensen te hoge verwachtingen van regulering. Het gaat hier om de uitbesteding van een operationeel relevante infrastructuur. Dan heb je als publieke instelling wel een verantwoordingsplicht. Dat blijkt uit de Kamervragen die gesteld zijn.

Anderen hebben er al op gewezen dat de SIDN dit volgens de eigen statuten niet zou mogen doen. Dus kennelijk heeft de raad van toezicht zitten slapen. Als je zo toondoof bent voor wat er in de wereld gebeurt, zou het mij niet verbazen als de Tweede Kamer binnen de kortste keren wetgeving zou initiëren om de SIDN te nationaliseren.”