Net echt

Alle informatie is immers op het net te vinden? Waarom dan nog zo’n gehuurde harlekijn die maar een fractie weet van alles wat de student zelf op kan zoeken?

Het is geen projectonderwijs, geen probleemgestuurd onderwijs, geen interactieve goochelarij op afstand. Maar ik vind het heerlijk om de zinnen uit mijn mond te laten rollen en de plaatjes op het scherm voorbij te laten flitsen. Als een jongleur houd ik de aanwijsstok, de overhead sheets, mijn laptop en de afstandsbediening van de beamer tegelijkertijd in de lucht, en ondertussen kijk ik de ene student na de andere doordringend de kater uit de ogen. En het werkt.

Het is een soort theater, dat alleen maar kan bestaan door de wisselwerking tussen acteur en publiek. En het publiek blijft komen, zelfs op de beruchte vroege donderdagochtenden na de borrelavond in café Het Noorden. Zolang ik er in slaag om een vonk van motivatie over te brengen ga ik er mee door.

Het is een misvatting dat hoorcollege’s in het digitale tijdperk niet meer nodig zijn. Voor een paar tientjes kan je het complete werk van Johann Sebastian Bach kopen bij de drogist (wiens naam ik niet wil noemen omdat u dan net als Joost Zwagerman het woord kruitvat fout blijft spellen). En iedereen heeft wel een torentje thuis om al die betoverende fuga’s en cantates van het begin tot het eind af te spelen. Maar toch zijn de concertzalen voller dan ooit. Want daar spelen echte mensen.

Niet dat ik geen gebruik maak van de nieuwe mogelijkheden. Vroeger had ik mijn geologiecollege op dia staan, maar als ik een dia kwijt was duurde het soms jaren voor ik hem weer terug had gevonden tussen de twintigduizend andere. Nu scan ik alle courante dia’s en kopieer ze zoveel ik wil. Bovendien zet ik ze op blackboard zodat de studenten bij het voorbereiden van het tentamen de hele carrousel nog eens af kunnen draaien. Verder jat ik plaatjes van het net die ik vroeger moeizaam moest fotograferen uit een boek of onder de microscoop. Ik laat de wandelende duinen op Mars zien die net die ochtend in de electronische versie van Nature zijn gepubliceerd. En het geeft een kick om tijdens het college online de waterstanden van de Mississippi, de activiteit van de vulkaan Mount St. Helens en de seismische trillingen van de aardkorst te tonen, hic et nunc. Ik hoop altijd dat er tijdens het college ergens een grote aardbeving plaatsvindt. Maar ik wil het wel zelf kunnen laten zien.

Een collega van Nijenrode met wie ik ooit in een visitatiecommissie zat, had in Amerika een college op afstand gezien van een hoogleraar aan de andere kant van de aardbol. ,,Een enorm scherm, voortreffelijk beeld, het was net echt, net alsof je bij die man in de collegezaal zat”, zei hij vol vuur. ,,De studenten waren zo enthousiast, ze stonden op en liepen naar het scherm om het aan te raken”. ,,Waarom deden ze dat?”, vroeg ik. Hij keek mij niet-begrijpend aan.

Ik durf het bijna niet te zeggen in dit ict-tijdperk, maar ik geef graag hoorcollege. Het is natuurlijk vreselijk ouderwets, zo’n ijsberende talking head voor de klas. Alle informatie is immers op het net te vinden? Waarom dan nog zo’n gehuurde harlekijn die maar een fractie weet van alles wat de student zelf op kan zoeken?

Het is geen projectonderwijs, geen probleemgestuurd onderwijs, geen interactieve goochelarij op afstand. Maar ik vind het heerlijk om de zinnen uit mijn mond te laten rollen en de plaatjes op het scherm voorbij te laten flitsen. Als een jongleur houd ik de aanwijsstok, de overhead sheets, mijn laptop en de afstandsbediening van de beamer tegelijkertijd in de lucht, en ondertussen kijk ik de ene student na de andere doordringend de kater uit de ogen. En het werkt.

Het is een soort theater, dat alleen maar kan bestaan door de wisselwerking tussen acteur en publiek. En het publiek blijft komen, zelfs op de beruchte vroege donderdagochtenden na de borrelavond in café Het Noorden. Zolang ik er in slaag om een vonk van motivatie over te brengen ga ik er mee door.

Het is een misvatting dat hoorcollege’s in het digitale tijdperk niet meer nodig zijn. Voor een paar tientjes kan je het complete werk van Johann Sebastian Bach kopen bij de drogist (wiens naam ik niet wil noemen omdat u dan net als Joost Zwagerman het woord kruitvat fout blijft spellen). En iedereen heeft wel een torentje thuis om al die betoverende fuga’s en cantates van het begin tot het eind af te spelen. Maar toch zijn de concertzalen voller dan ooit. Want daar spelen echte mensen.

Niet dat ik geen gebruik maak van de nieuwe mogelijkheden. Vroeger had ik mijn geologiecollege op dia staan, maar als ik een dia kwijt was duurde het soms jaren voor ik hem weer terug had gevonden tussen de twintigduizend andere. Nu scan ik alle courante dia’s en kopieer ze zoveel ik wil. Bovendien zet ik ze op blackboard zodat de studenten bij het voorbereiden van het tentamen de hele carrousel nog eens af kunnen draaien. Verder jat ik plaatjes van het net die ik vroeger moeizaam moest fotograferen uit een boek of onder de microscoop. Ik laat de wandelende duinen op Mars zien die net die ochtend in de electronische versie van Nature zijn gepubliceerd. En het geeft een kick om tijdens het college online de waterstanden van de Mississippi, de activiteit van de vulkaan Mount St. Helens en de seismische trillingen van de aardkorst te tonen, hic et nunc. Ik hoop altijd dat er tijdens het college ergens een grote aardbeving plaatsvindt. Maar ik wil het wel zelf kunnen laten zien.

Een collega van Nijenrode met wie ik ooit in een visitatiecommissie zat, had in Amerika een college op afstand gezien van een hoogleraar aan de andere kant van de aardbol. ,,Een enorm scherm, voortreffelijk beeld, het was net echt, net alsof je bij die man in de collegezaal zat”, zei hij vol vuur. ,,De studenten waren zo enthousiast, ze stonden op en liepen naar het scherm om het aan te raken”. ,,Waarom deden ze dat?”, vroeg ik. Hij keek mij niet-begrijpend aan.