Mijnexplosies

Nog steeds wordt veertig procent van onze elektriciteit uit spotgoedkope steenkool opgewekt. Steenkool is zo voordelig dankzij de verplaatsing van de kolenproductie uit Europa naar China en andere lagelonenlanden. Tienduizenden arbeiders zijn bereid om hier voor 120 euro per maand een kolengat in te duiken.

Zoals uit de honderden doden van afgelopen week in de Chinese mijnen blijkt is steenkoolwinning daar niet ongevaarlijk. “In sommige mijnen die ik in China aantrof zou ik van mijn leven niet afdalen”, zegt drs. Karl Heinz Wolf, Delftse ‘steenkoolexpert’. “Die bestaan gewoon uit gaten in de grond met ladders, waarin de arbeiders met een emmer en een schepje naar beneden klimmen.”

Wolf bracht inmiddels zes maal een bezoek aan Chinese steenkoolmijnen voor onderzoek aan onder meer kolenbrand. Bij dit verschijnsel ontvlammen kolen spontaan, door ontsnappend methaangas dat met zuurstof reageert. Nu vertegenwoordigt hij Delft in het Cato-project, een landelijk onderzoeksprogramma dat de mogelijkheid van CO2-opslag in ondergrondse steenkoollagen onderzoekt.

Volgens Wolf is kolenwinning voor arbeiders naar Chinese maatstaven redelijk lucratief, waardoor ze toch bereid zijn in de mijn af te dalen. “Ze krijgen een maandelijkse bonus van twintig euro als ze extra kolen bovenhalen”, zegt hij. “Op het kleine salaris dat ze krijgen van ongeveer honderd euro per maand maakt dat nogal verschil, dus dan wil je wel.”

De explosies in de mijnen ontstaan door methaangas en koolmonoxidedamp die in de mijnschacht blijven hangen. “Daar hoeft op een gegeven moment maar een vuurtje bij te komen en dan krijg je een explosie”, zegt Wolf. “Veel slachtoffers vallen juist door de stofwolk die daarna ontstaat. Daarbinnen kun je nog een stofexplosie krijgen. Een oude veiligheidsmaatregel tegen stofexplosies is dat om de tien meter een bak water staat.”

Maar in veel Chinese mijnen wordt nog geen minimum aan veiligheidsmaatregelen genomen. “Dit is deels een mentaliteitskwestie”, zegt Wolf. “Een individueel leven heeft in de Aziatische wereld minder waarde dan wij gewend zijn dankzij onze calvinistische erfenis, en de aandacht voor veiligheid is navenant.”

Snelle winning van kolen blijft ook in de toekomst belangrijker. “Er blijft een stijgende vraag, omdat de binnenlandse energievraag in China sterk stijgt”, zegt Wolf. “En zolang er geen rendabele alternatieven zijn, zoals meer kernenergie, wordt die vraag met kolen gevuld. Niet alleen in China, maar ook in de rest van de wereld.” (RZ)

Nog steeds wordt veertig procent van onze elektriciteit uit spotgoedkope steenkool opgewekt. Steenkool is zo voordelig dankzij de verplaatsing van de kolenproductie uit Europa naar China en andere lagelonenlanden. Tienduizenden arbeiders zijn bereid om hier voor 120 euro per maand een kolengat in te duiken.

Zoals uit de honderden doden van afgelopen week in de Chinese mijnen blijkt is steenkoolwinning daar niet ongevaarlijk. “In sommige mijnen die ik in China aantrof zou ik van mijn leven niet afdalen”, zegt drs. Karl Heinz Wolf, Delftse ‘steenkoolexpert’. “Die bestaan gewoon uit gaten in de grond met ladders, waarin de arbeiders met een emmer en een schepje naar beneden klimmen.”

Wolf bracht inmiddels zes maal een bezoek aan Chinese steenkoolmijnen voor onderzoek aan onder meer kolenbrand. Bij dit verschijnsel ontvlammen kolen spontaan, door ontsnappend methaangas dat met zuurstof reageert. Nu vertegenwoordigt hij Delft in het Cato-project, een landelijk onderzoeksprogramma dat de mogelijkheid van CO2-opslag in ondergrondse steenkoollagen onderzoekt.

Volgens Wolf is kolenwinning voor arbeiders naar Chinese maatstaven redelijk lucratief, waardoor ze toch bereid zijn in de mijn af te dalen. “Ze krijgen een maandelijkse bonus van twintig euro als ze extra kolen bovenhalen”, zegt hij. “Op het kleine salaris dat ze krijgen van ongeveer honderd euro per maand maakt dat nogal verschil, dus dan wil je wel.”

De explosies in de mijnen ontstaan door methaangas en koolmonoxidedamp die in de mijnschacht blijven hangen. “Daar hoeft op een gegeven moment maar een vuurtje bij te komen en dan krijg je een explosie”, zegt Wolf. “Veel slachtoffers vallen juist door de stofwolk die daarna ontstaat. Daarbinnen kun je nog een stofexplosie krijgen. Een oude veiligheidsmaatregel tegen stofexplosies is dat om de tien meter een bak water staat.”

Maar in veel Chinese mijnen wordt nog geen minimum aan veiligheidsmaatregelen genomen. “Dit is deels een mentaliteitskwestie”, zegt Wolf. “Een individueel leven heeft in de Aziatische wereld minder waarde dan wij gewend zijn dankzij onze calvinistische erfenis, en de aandacht voor veiligheid is navenant.”

Snelle winning van kolen blijft ook in de toekomst belangrijker. “Er blijft een stijgende vraag, omdat de binnenlandse energievraag in China sterk stijgt”, zegt Wolf. “En zolang er geen rendabele alternatieven zijn, zoals meer kernenergie, wordt die vraag met kolen gevuld. Niet alleen in China, maar ook in de rest van de wereld.” (RZ)