‘Mensen betrekken, niet afstoten’

Rotklusjes
Het beeld dat de landelijke studentenvakbond (LSVb) schetst over de gebrekkige stagebegeleiding van studenten wordt niet herkend door de centrale studentenraad van de TU. Studentenraadvoorzitter Michael van Lith zegt dat hij het afgelopen jaar geen enkele klacht heeft ontvangen. Ontevreden stagiairs uit mbo, hbo en wo konden vanaf maart hun hart luchten bij de Meldlijn Stageklachten of op www.stageklachten.nl. Drie- à vierhonderd klachten stroomden binnen, aldus de LSVb. De studenten klagen onder meer dat hun stagebegeleiders niet goed bereikbaar zijn en dat ze vooral domme klusjes moeten doen. Harde cijfers over het aantal klachten van wo-studenten heeft de studentenvakbond niet. Het enige wat ze daarover zegt, is dat minder dan de helft van de klachten afkomstig is van hbo’ers en wo’ers. Onderwijsdirecteur Rob Mudde van Technische Natuurwetenschappen zegt dat ook hij geen klachten heeft ontvangen. “En mijn collega onderwijsdirecteuren van de andere faculteiten heb ik er ook nooit over gehoord.”

Knetterhard
‘Tuinstedelijk’ (kleine flatgebouwtjes met veel groen), of ‘hoogstedelijk’ (woningen tussen uitgaansgelegenheden): stedenbouwkundige plannen zijn vaak gelardeerd met dergelijke termen. Iedereen kan zich wel een beeld vormen bij deze verschillende stadsgezichten die elk zo hun karakteristieke ruimtelijke indelingen kennen. Maar volgens de onlangs gepromoveerde architecten dr. Meta Berghauser Pont en dr. Per Haupt is er toch vaak miscommunicatie tussen ontwerpers en projectontwikkelaars. In hun proefschrift ‘Space, Density and Urban Form’, beschrijven zij een door hen ontwikkeld model, de ‘Spacematrix’, dat een brug slaat tussen deze groepen. “De logica is knetterhard”, zegt Haupt. In het model kun je aantal parameters invullen, waaronder de vloeroppervlakte en een index voor het benodigde omringende wegennet. “Dit model maakt het mogelijk om objectiever over architectuur en stedenbouw te spreken”, meent Berghauser Pont. De wijk Westelijke Tuinsteden in Amsterdam werd onlangs vernieuwd met behulp van de ‘Spacematrix’.

Buigbaar
Extreem dunne, flexibele zonnecellen zijn de energiebron van de toekomst. Dat stelde professor Miro Zeman op 11 december in zijn intreerede als hoogleraar photovoltaic materials and devices. De dunne, flexibele zonnecellen waar zijn groep aan werkt zijn goedkoper te produceren dan de klassieke zonnecellen en kunnen dankzij hun buigzaamheid breder worden toegepast. De belangrijkste uitdaging waar Zeman zich komende jaren op zal richten is het rendement van de flexibele cellen opkrikken van tien naar vijftien procent.

Strijkijzer
Een breed front van studenten- en jongerenorganisaties heeft eind vorige week actie gevoerd voor behoud van een betaalbare tweede studie. De politieke jongerenpartijen CDJA, JS, Dwars, JD en Rood en studentenvakbond LSVb boden de leden van de Eerste Kamer een gouden strijkijzer aan. Ze wilden de senatoren overhalen een wetsvoorstel van minister Plasterk terug te sturen. Door het voorstel wordt het volgen van een tweede studie veel duurder omdat universiteiten straks voor een tweede studie de daadwerkelijke kosten mogen vragen. Nu geldt er een collegegeld van 1700 euro. De organisaties vrezen dat de wet onuitvoerbaar zal blijken. Ze denken dat studenten zullen treuzelen met hun eerste opleiding om hun tweede studie intussen te voltooien. Ook vinden ze het raar dat het kabinet verkondigt dat iedereen zich zo goed mogelijk moet scholen en tegelijk de tweede studie ontmoedigt.

Zwerfafval
Hoe haal je afval op zonder daarbij zwerfafval te veroorzaken? Die vraag is inzet van een ontwerpwedstrijd van de gemeente Delft, TU, hogeschool INHolland, de Haagse Hogeschool en afvalverwerker Avalex. Studenten en andere particulieren moeten innovatieve oplossingen bedenken voor zwerfvuil als gevolg van vernielde vuilniszakken en pakketten oud papier waar de wind vat op krijgt. Vooral in de binnenstad hebben bewoners geen (ruimte voor) containers. Hierdoor  zijn ze aangewezen op kwetsbare vuilniszakken, die volgens de gemeente worden vernield door katten en meeuwen. Daarnaast hebben weinig bewoners een papiercontainer waardoor ze papier moeten aanbieden in zakjes, tasjes, bundels of dozen. Dat leidt tot veel zwerfvuil. Voor geïnteresseerden is er op 17 december om 15.00 uur bij Avalex aan de Schieweg 99 een expertmeeting. 

www.gemeentedelft.info/afvalwedstrijd

Betonprijs
Het datacentrum van de TU heeft de afgelopen maand de Betonprijs 2009 in de categorie utiliteit gewonnen. De jury had waardering voor ‘veel moeite, inventiviteit en innovatie die aan de dag gelegd is om de vormgeving en uitstraling oogstrelend te maken’. Architect Joke Vos streefde naar een stoer uiterlijk, maar verlevendigde dat door schuine patronen met verschillende soorten afwerking, waaronder bamboereliëf en gerecycled glas. Rondleidingen via Nico Prenen, n.v.j.prenen@tudelft.nl.

Ockels
Prof.dr. Wubbo Ockels (L&R) krijgt zijn eigen interfacultair instituut voor duurzame technologie. In eerste instantie richt het zich op het verder ontwikkelen van bekende projecten van Ockels, zoals de Superbus (een elektrische bus die met 250 kilometer per uur over speciale superbusbanen moet rijden) en de laddermolen, een reeks vliegers die elektriciteit opwekt. Vier faculteiten – EWI, IO, 3mE en L&R – hebben zich aangesloten. Zij kunnen volgend jaar onderzoekers detacheren bij het instituut. In academische kringen woedde de afgelopen jaren verhitte discussies over het nut en de haalbaarheid van de Superbus die tijdens de opening van de Olympische spelen 2008 gepresenteerd zou worden. “We hebben de luxe genomen er wat langer over te doen”, zegt Ockels. “In januari of februari 2010 gaat de bus naar de spuiter.” En haalt hij dan ook 250 kilometer per uur? “Dat is geen probleem”, aldus Ockels.

Aardwarmte
Eneco gaat zoeken naar aardwarmte onder de TU-campus. Vrijdag ondertekende Eneco hiertoe een contract met de TU. De TU wil met grondwater uit diepe zandsteenlagen gebouwen verwarmen. Eneco gaf al eerder aan de benodigde putten te willen exploiteren. Het idee komt van mijnbouwkundestudenten verenigd in de stichting DAP (Delft Aardwarmte Project). DAP wil de putten gebruiken om ondergrondse waterstromen te bestuderen. Ze werkt ook samen met een tuinder in Pijnacker die in januari twee putten wil boren.

Erkenning
Het internet transporttijdschrift EJTIR heeft erkenning gekregen. Dat wil zeggen: het tijdschrift is geaccepteerd door Thomson’s Journal Citation Report, een soort ballotage voor wetenschappelijke tijdschriften. Het European Journal of Transport and Infrastructure Research dat vanuit TBM wordt gerund, is het eerste open-access in de transportwetenschappen die de erkenning krijgt. Redacteuren prof.dr. Bert van Wee en dr.ir. Caspar Chorus geloven in internet als belangrijkste wetenschappelijke communicatiekanaal.

Nat
Waterarchitect Bart van Bueren heeft bakzijl gehaald bij de zaak die hij had aangespannen tegen Deltasync. Inzet was de vermeende inbreuk tegen auteursrecht die Deltasync gepleegd zou hebben bij hun ontwerp voor een drijvend paviljoen in Rotterdam. De rechter oordeelde dat Van Bueren een verkeerd beeld had van de rechten die hij aan het auteursrecht kon ontlenen. Hensen gaf de partijen twee weken om eruit te komen. Een afspraak is nog niet gemaakt.

Het lijkt me wel een goede kapstok voor uw verhaal. Wat stelt u concreet voor?

“Het is voor mij een symbolisch onderdeel in een veel breder transitieverhaal. Ik ga geen lezing geven om alleen het belang van vegetarisme aan te geven. In Vlaanderen startte het Ethisch Vegetarisch Alternatief (EVA) in 2009 een sterke campagne met als baseline ‘Donderdag Veggiedag’. EVA is een kleine maar spitsvondige non-gouvernementele organisatie actief in Vlaanderen. EVA heeft vooral succes aan de universiteit van Gent, de tweede grootste stad na Antwerpen. In Gent werkt EVA samen met de stadsoverheden, de stadsscholen en de stadsrestaurants om op donderdag vegetarische maaltijden te serveren. Het is dus niet zo dat men, zoals in de Verenigde Staten en Groot-Brittannië, meatless mondays heeft, vleesloze maandagen. Het is meer een positieve keuze, namelijk: donderdag is het veggiedag. De motivatie is dezelfde, maar het ‘framen’ gebeurt op een positievere manier.”

Is al het vlees van de schappen verbannen, of gaat het niet zover?

“Neen, het is geen dwingende maatregel. Een aantal restaurants heeft besloten om op donderdagen de niet-vegetarische keuze van het menu te halen omdat vrijwel niemand er nog om vroeg. Die campagne is nu overgenomen in twee andere Vlaamse steden, Mechelen en Hasselt. Een aantal andere steden neemt het nu in overweging. Internationaal gezien is de campagne overgenomen in Sao Paolo, een echte wereldstad.”

En hoe zit het in Leuven?

”In Leuven zelf ligt het moeilijk. Hier is de beweging stopgezet. Dat is gebeurd door een tegencampagne vanuit de boerenorganisaties tijdens de bestuursraad op het stadhuis waar men er een beslissing over moest nemen.”

Wat is het verband van veggiedag met uw lezing?

“In onze lezing brengen we de samenvatting van ons laatste boek ‘Terra Reversa’, de transitie naar rechtvaardige duurzaamheid (Jan Van Arkel/EPO) waar we op conceptueel niveau kijken naar transitiemanagement en naar potentiële tools om transities te maken. Het Britse 4E-model bijvoorbeeld: duurzame keuzes mogelijk maken (enable), financieel ondersteunen (encourage), het goede voorbeeld geven (exemplify) en mensen betrekken in veranderingsprocessen (engage). Die concepten hebben we in detail uitgewerkt voor de vier belangrijkste consumptiedomeinen. Voeding, mobiliteit, wonen en toerisme staan samen in voor 80 tot 90 procent van onze milieu-impact. En binnen de sector voeding heeft vleesconsumptie een onvoorstelbaar grote impact: klimaatwijzigingen, ontbossing, erosie, water- en luchtverontreiniging etc.”

Bent u zelf vegetariër?

“Ik ben zelf vegetariër. Een dag vleesmatiging bij de westerse bevolking is natuurlijk verre van voldoende. Maar anderzijds als je de burger vertelt dat we morgen allemaal vegetariër moeten worden, dan heeft dat geen effect. Je moet mensen betrekken, niet afstoten. Dat is belangrijk voor een campagne die goed wil blijven ‘plakken’. Dat wordt ook bevestigd door het feit dat de lancering van Donderdag Veggiedag op magistrale wijze de wereldpers heeft gehaald: BBC, CNN, Time Magazine etc.” 

Studium Generale: ‘Transitie naar echte duurzaamheid, voorbij het technologisch optimisme’, maandag 15 november, 21.00 uur, Koornbeurs, Voldersgracht 1, Delft.

www.petertomjones.be