Komt het rapport over het leenstelsel te vroeg?

Veel kinderen van laagopgeleide ouders durven niet te lenen voor hun studie, bleek deze week uit de Monitor beleidsmaatregelen. Er gaan minder mbo’ers rechtstreeks naar het hbo dan voordat de basisbeurs werd afgeschaft. Jongeren zijn niet goed op de hoogte van regelingen als de aanvullende beurs en gunstige leenvoorwaarden.

Vorig jaar waren zulke berichten, in de aanloop naar de verkiezingen, aanleiding voor een felle discussie over kansenongelijkheid in het onderwijs. Maar opmerkelijk genoeg springen politici er nu bepaald niet bovenop. Vooral de partijen die veel genoemd worden voor een nieuwe regeringscoalitie houden hun kaarten tegen de borst.

Tweedeling

Alleen SP, GroenLinks en SGP vinden het rapport een reactie waard. De SP ziet de leenaversie van eerste generatie studenten als een bevestiging dat het leenstelsel niet werkt. “Op die manier versterkt het dus de tweedeling. Kinderen uit relatief laagopgeleide gezinnen blijven vaker laagopgeleid”, aldus onderwijswoordvoerder Frank Futselaar.

Hij eiste eerder deze week een debat, nog voor het verschijnen van de Monitor. Daar wilde de Tweede Kamer niet aan. “Kennelijk willen de voorstanders van het leenstelsel liever niet geconfronteerd worden met de gevolgen.”

GroenLinks, voorstander van het leenstelsel, benadrukt eerst de positieve cijfers. “We zijn blij dat de instroom in het hoger onderwijs het afgelopen jaar met ruim zeven procent is gestegen”, zegt Kamerlid Zihni Özdil. Toch kan ook hij er niet omheen: de doorstroom van het mbo naar het hbo stagneert.

Dat komt vooral door selectie aan de poort, meent Özdil. “Selectie werpt onnodige barrières op en remt de doorstroom, zoals bij de pabo.” GroenLinks vindt dat er betere financiële voorlichting moet komen, vooral over de aanvullende beurs.

Gezinnen

Het rapport is voor de SGP reden om het recht op een aanvullende beurs uit te breiden. Die is nu alleen bedoeld voor studenten met ouders met een laag inkomen, maar ook voor gezinnen met een middeninkomen zijn studerende kinderen duur. “Met het studievoorschot zijn vooral middeninkomens de klos”, zegt SGP-medewerker Gijsbert Leertouwer.

Leenstelselpartijen VVD, D66 en PvdA hebben nog niet gereageerd. “Ik moet het rapport eerst goed lezen”, zegt D66-Kamerlid Paul van Meenen. Ook fervent tegenstanders CDA en ChristenUnie houden hun kruit droog. Mogelijk is de formatie, die in een impasse zit, daar de oorzaak van.

HOP, Matthijs van Schie