Kernfusie

,,Die affaire destijds was niet meer dan elektrolyse in zwaar water. Daar geloofde ik in het begin al niet in en nu bekijk ik het met dezelfde blik. Ik acht het nu ook weer uiterst onwaarschijnlijk.”

In maart 1989 beweerden natuurkundigen al kernfusie te kunnen opwekken in koud water. Net als toen leek het er even op dat met de ‘huidige ontdekking’ een nieuwe eindeloze energiebron was gevonden. ,,Helemaal zeker is het nog niet dat de onderzoekers nu weer de fout in zijn gegaan. Alhoewel… Ik acht de kans heel klein dat morgen de natuurkunde wordt omgegooid!”

,,Dertien jaar geleden belden vooraanstaande natuurkundigen uit Nederland nerveus naar het IRI. ‘Of we hun zo snel mogelijk zwaar water wilden leveren’ was de vraag. Ik riep dan ‘geloven jullie daarin?’ – ‘Nou wij niet’, was mijn antwoord. We vonden het zelfs zonde om het weinige zware water dat we bezaten aan hen af te staan. Hun experimenten mislukten uiteindelijk allemaal.” Het IRI kreeg in 1990 als enige instituut buiten de Verenigde Staten een uitnodiging om de experimenten te controleren; de uitkomst bleef negatief.

‘Storm in een glas zwaar water’ was een kop uit de kranten in die tijd die de professor zich nog herinnert. ,,Misschien kunnen ze er nu ‘storm in een glas aceton’ van maken, want op basis van fysische inzichten weet ik eigenlijk al dat dit niet klopt. De temperatuur is te laag en die hebben ze ook niet gemeten. Bovendien zijn de reactieproducten, die bij kernfusie worden gevormd, niet aangetoond.”

Mochten de onderzoekers toch aantonen dat hun onderzoek klopt, dan heeft het voor de energievoorziening geen zin meent Van Dam. ,,Voorlopig kost deze eventuele vorm van kernfusie meer energie dan eruit komt. Tenminste dat is een inschatting die ik maak op basis van een uitgebreid krantenartikel van afgelopen weekend. Daaruit bleek dat de onderzoekers ultrageluid en snelle neutronen gebruiken om kernfusie te proberen.

De professor vindt het niet dom van Science dat het vrijwel zeker voor de tweede keer de fout in gaat: ,,Het is immers niet absoluut zeker dat het niet klopt. Dan is er altijd de kans dat ze een primeur in handen hebben en in dat geval natuurlijk een heel mooie primeur. Ik was verbaasder over die natuurkundigen die me in 1989 belden”

Amerikaanse natuurkundigen namen vorige week kernfusie waar in een glaasje aceton

,,Sinds de vorige kernfusiehype met die elektroden ben ik een beetje sceptisch”, vertelt Hugo van Dam, hoogleraar reactorfysica van het IRI, desgevraagd. ,,Die affaire destijds was niet meer dan elektrolyse in zwaar water. Daar geloofde ik in het begin al niet in en nu bekijk ik het met dezelfde blik. Ik acht het nu ook weer uiterst onwaarschijnlijk.”

In maart 1989 beweerden natuurkundigen al kernfusie te kunnen opwekken in koud water. Net als toen leek het er even op dat met de ‘huidige ontdekking’ een nieuwe eindeloze energiebron was gevonden. ,,Helemaal zeker is het nog niet dat de onderzoekers nu weer de fout in zijn gegaan. Alhoewel… Ik acht de kans heel klein dat morgen de natuurkunde wordt omgegooid!”

,,Dertien jaar geleden belden vooraanstaande natuurkundigen uit Nederland nerveus naar het IRI. ‘Of we hun zo snel mogelijk zwaar water wilden leveren’ was de vraag. Ik riep dan ‘geloven jullie daarin?’ – ‘Nou wij niet’, was mijn antwoord. We vonden het zelfs zonde om het weinige zware water dat we bezaten aan hen af te staan. Hun experimenten mislukten uiteindelijk allemaal.” Het IRI kreeg in 1990 als enige instituut buiten de Verenigde Staten een uitnodiging om de experimenten te controleren; de uitkomst bleef negatief.

‘Storm in een glas zwaar water’ was een kop uit de kranten in die tijd die de professor zich nog herinnert. ,,Misschien kunnen ze er nu ‘storm in een glas aceton’ van maken, want op basis van fysische inzichten weet ik eigenlijk al dat dit niet klopt. De temperatuur is te laag en die hebben ze ook niet gemeten. Bovendien zijn de reactieproducten, die bij kernfusie worden gevormd, niet aangetoond.”

Mochten de onderzoekers toch aantonen dat hun onderzoek klopt, dan heeft het voor de energievoorziening geen zin meent Van Dam. ,,Voorlopig kost deze eventuele vorm van kernfusie meer energie dan eruit komt. Tenminste dat is een inschatting die ik maak op basis van een uitgebreid krantenartikel van afgelopen weekend. Daaruit bleek dat de onderzoekers ultrageluid en snelle neutronen gebruiken om kernfusie te proberen.

De professor vindt het niet dom van Science dat het vrijwel zeker voor de tweede keer de fout in gaat: ,,Het is immers niet absoluut zeker dat het niet klopt. Dan is er altijd de kans dat ze een primeur in handen hebben en in dat geval natuurlijk een heel mooie primeur. Ik was verbaasder over die natuurkundigen die me in 1989 belden”