Kamertekort blijft stijgen, kabinet komt met actieplan

Duizenden studenten in Nederland zoeken woonruimte en hebben die nog niet gevonden, blijkt uit de nieuwe Landelijke Monitor Studentenhuisvesting van Kences, de koepel van studentenhuisvesters, en het ministerie van Binnenlandse Zaken

De vraag naar studentenhuisvesting zal landelijk toenemen naar ongeveer 500 duizend, is de verwachting. Ter vergelijking: er waren afgelopen april 409 duizend ‘uitwonende’ studenten, inclusief internationale studenten.

• In Delft waren het afgelopen jaar 17.300 uitwonende studenten. 14.900 van hen woonde en studeerde in Delft. 2.400 studenten woonden in Delft, maar studeerden in een andere stad

Het kabinet wil iets aan het tekort doen en lanceert een actieplan voor 60 duizend extra studentenwoningen in de komende acht jaar. Het gaat onder meer om nieuwbouw en het stimuleren van hospitaverhuur.

Meer grip
Ook wil het kabinet meer “grip” op de toestroom van buitenlandse studenten. De universiteiten en hogescholen krijgen meer mogelijkheden om de instroom van internationale studenten te beheersen, “zonder dat de voordelen van internationalisering in het gedrang komen”. Het is nog niet bekend welke mogelijkheden dat zijn. Eerder liet de Universiteit van Amsterdam al weten volgend jaar te willen experimenteren met een quotum voor internationale studenten.

De TU Delft streeft vooralsnog naar een ‘goede balans tussen Nederlandse en buitenlandse studenten’. Dat geldt met name voor studies waar veel internationale studenten op af komen zoals luchtvaart- en ruimtevaarttechniek en computer science & engineering. Voor beide geldt een numerus fixus. “Een beperking voor internationale instroom kan helpen een goede balans te krijgen”, aldus een TU-voorlichter.

Volgens de Monitor Studentenhuisvesting komt 15 procent van de hbo- en wo-studenten nu uit het buitenland en zal dat oplopen tot 19 procent in collegejaar 2029. Aan de TU Delft is op dit moment 23 procent van alle studenten afkomstig uit het buitenland.

1009 studentenwoningen tot 2030
De steden hebben allerlei plannen voor zo’n 23 duizend extra studentenwoningen, grotendeels dankzij nieuwbouw, maar er verdwijnen ook een heleboel woningen als gevolg van sloop en herbestemming.
Amsterdam bijvoorbeeld wil tot 2030 zo’n 2.500 nieuwe studentenwoningen bouwen, maar die gaan deels naar mbo’ers en recent afgestudeerden. Als je daar de sloop en herbestemming bij optelt, gaat in Amsterdam het aanbod voor studenten krimpen met 700 woningen.

Wat bouwt Delft?
In Delft zijn (tot 2030) concrete plannen voor de bouw van 1009 studentenwoningen (246 in 2023, 238 in 2025 en in 2029 525 eenheden). Dit blijkt uit de Monitor Studentenhuisvesting. Het is onduidelijk om welke locaties dat gaat. Wel heeft de gemeente de ambitie om zo’n duizend studenteneenheden te realiseren in het Kabeldistrict en Schieoevers-Noord.

Ook sprak TU-collegelid Marien van der Meer in februari over plannen voor studentenhuisvesting op het zuidelijke deel van de TU-campus. Ze benadrukte daarbij dat huisvesting geen taak van de universiteit is. “Maar we willen daarin onze verantwoordelijkheid nemen. De druk van de universiteit op de stad is groot en we willen bijdragen aan oplossingen.”

Studio’s lucratiever
Een van de oorzaken van die toenemende druk: studenten wonen vaker in een studio en minder vaak op een kamertje. Eén op de vier woont inmiddels in een studio, terwijl dat in 2014 nog maar 14 procent was. Studio’s zijn veel lucratiever voor verhuurders en investeerders. Voor een studio krijgt een student een huurtoeslag van gemiddeld 333 euro per maand, stelt Kences-directeur Jolan de Bie. Daar profiteren ook verhuurders van omdat ze een hogere huur kunnen vragen.

Voor verhuurders een gouden greep, voor studenten een doorn in het oog. Meer dan de helft van de TU-studenten geeft de voorkeur aan samenwonen met huisgenoten, blijkt uit een enquête van Delta. 

Kamers van de studentenhuisvesters die onder Kences vallen, kosten volgens het puntensysteem gemiddeld 280 euro huur per maand. “Voor dat geld kunnen we geen nieuwe kamers bouwen of bestaande kamers verduurzamen.” Ze wil minder strikte regels en bepleit huurtoeslag voor kamerbewoners.

Kamers beter voor welzijn
Overigens lijkt wonen op kamers met huisgenoten met wie je voorzieningen deelt bevorderlijk voor het welzijn van studenten. Voor het eerst is daar in de monitor onderzoek naar gedaan. De Bie: “Studeren is een cruciale fase in het leven en het wonen op kamers draagt bij aan de sociaal-emotionele ontwikkeling van studenten.”

Een ander voordeel van kamers is dat ze langer beschikbaar blijven voor studenten omdat ze voor andere doelgroepen minder aantrekkelijk zijn. “Studio’s die voor studenten zijn gebouwd, worden na een paar jaar voor hogere prijzen aan andere doelgroepen verhuurd die meer te besteden hebben. Dat is een hard gelag voor studenten”, meent De Bie.

HOP, Hein Cuppen / Delta