Joint Strike Fighter

Komende twee weken moet het Nederlandse kabinet beslissen of Nederland meedoet met de verdere bouw en ontwikkeling van de JSF.

,,De eerste stealth-jagers leverden voor hun onzichtbaarheid veel van hun aërodynamica in”, vertelt Rob de Bie van het laboratorium voor materialen en constructies van de faculteit Lucht- en Ruimtevaarttechniek desgevraagd. ,,De huidige zien er redelijk normaal als een vliegtuig uit en hebben betere prestaties.”

Een onzichtbaar vliegtuig moet aan een aantal dingen voldoen. ,,Bijna alle lijnen en vlakken zijn parallel in het bovenaanzicht en vooraanzicht. Het vliegtuig heeft nergens een hoek van negentig graden, want dat zou een perfecte reflector vormen voor radargolven.”

,,De uitwendige vorm moet zeer exact aangehouden worden, er mag geen klinknagel uitsteken, elk luikje moet perfect passen. Daarnaast zit het bommenruim binnenin het vliegtuig. Alleen als het luik opengaat, is het vliegtuig eventjes zichtbaar op de radar.”

Over andere mogelijkheden om vliegtuigen onzichtbaar te maken is veel nagedacht. ,,Vroeger dachten onderzoekers aan een vliegtuig van hout of glasvezel dat transparant zou zijn voor radargolven. Alleen dan mag er geen enkel metalen onderdeel gebruikt worden. Dat is technisch onhaalbaar want je zit toch met een metalen motor.”

Verouderd

,,Nederland moet absoluut meedoen met de verdere bouw en ontwikkeling van de JSF”, zegt prof.dr.ir. Michel van Tooren van de Faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaart techniek. Hij is hoogleraar van de leerstoel systeem integratie/ontwerp van luchtvaartuigen en andere geavanceerde transportmiddelen. ,,De techniek van de F-16 is verouderd. Daarom willen we een nieuw gevechtsvliegtuig. Wat de Europese concurrenten van de JSF betreft, die zijn qua techniek gelijk aan de F-16. De elektronica en de wapens hebben wel telkens een update gehad, maar het zijn geen stealth-jagers.”

Een radar herkent stealth-jagers niet vanwege de speciale vorm en een speciale coating. ,,De TU Delft heeft meegewerkt aan de materialen en constructie van de JSF”, vertelt Van Tooren. ,,In Delft onderzochten we de vezel-metaallaminaten. Deze bestaan uit een dunne laag metaal en een dunne laag vezelversterkt kunststof. Deze laag, die onder de speciale coating zit, voorkomt schade door steeninslag en door vermoeiing.”

De Joint Strike Fighter (JSF) is een voor de radar onzichtbare stealth-jager. De Amerikanen willen dit gevechtsvliegtuig, dat met tientallen miljoenen guldens van Nederland is ontwikkeld, in productie nemen. Komende twee weken moet het Nederlandse kabinet beslissen of Nederland meedoet met de verdere bouw en ontwikkeling van de JSF.

,,De eerste stealth-jagers leverden voor hun onzichtbaarheid veel van hun aërodynamica in”, vertelt Rob de Bie van het laboratorium voor materialen en constructies van de faculteit Lucht- en Ruimtevaarttechniek desgevraagd. ,,De huidige zien er redelijk normaal als een vliegtuig uit en hebben betere prestaties.”

Een onzichtbaar vliegtuig moet aan een aantal dingen voldoen. ,,Bijna alle lijnen en vlakken zijn parallel in het bovenaanzicht en vooraanzicht. Het vliegtuig heeft nergens een hoek van negentig graden, want dat zou een perfecte reflector vormen voor radargolven.”

,,De uitwendige vorm moet zeer exact aangehouden worden, er mag geen klinknagel uitsteken, elk luikje moet perfect passen. Daarnaast zit het bommenruim binnenin het vliegtuig. Alleen als het luik opengaat, is het vliegtuig eventjes zichtbaar op de radar.”

Over andere mogelijkheden om vliegtuigen onzichtbaar te maken is veel nagedacht. ,,Vroeger dachten onderzoekers aan een vliegtuig van hout of glasvezel dat transparant zou zijn voor radargolven. Alleen dan mag er geen enkel metalen onderdeel gebruikt worden. Dat is technisch onhaalbaar want je zit toch met een metalen motor.”

Verouderd

,,Nederland moet absoluut meedoen met de verdere bouw en ontwikkeling van de JSF”, zegt prof.dr.ir. Michel van Tooren van de Faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaart techniek. Hij is hoogleraar van de leerstoel systeem integratie/ontwerp van luchtvaartuigen en andere geavanceerde transportmiddelen. ,,De techniek van de F-16 is verouderd. Daarom willen we een nieuw gevechtsvliegtuig. Wat de Europese concurrenten van de JSF betreft, die zijn qua techniek gelijk aan de F-16. De elektronica en de wapens hebben wel telkens een update gehad, maar het zijn geen stealth-jagers.”

Een radar herkent stealth-jagers niet vanwege de speciale vorm en een speciale coating. ,,De TU Delft heeft meegewerkt aan de materialen en constructie van de JSF”, vertelt Van Tooren. ,,In Delft onderzochten we de vezel-metaallaminaten. Deze bestaan uit een dunne laag metaal en een dunne laag vezelversterkt kunststof. Deze laag, die onder de speciale coating zit, voorkomt schade door steeninslag en door vermoeiing.”