iGEM studententeam werkt aan drugsdetector

Stel je voor: een drukke club op de skivakantie. Het licht is slecht, de muziek keihard en de sfeer wat klef. Nog een drankje? Nou vooruit dan. Morgen uitslapen. Als je ’s morgens wakker wordt merk je dat er iets niet klopt. Maar herinneren doe je je niets meer. 

GHB (4-hydroxybutaanzuur ) is ook in studentenkringen bekend als drogeermiddel. Je kunt het niet zien of proeven, maar de effecten zijn enorm. Een beetje ervan in je drankje en het enige dat je ervan merkt is dat je je ontspannen en vredig voelt. Het middel is na drie uur uit je bloed verdwenen en het laat geen sporen na.

‘GHB werkt ontremmend,’ meldt het Trimbosinstituut. ‘Hierdoor kan een gebruiker dingen doen waar hij of zij later spijt van heeft, zoals seks met iemand hebben. Ook kan een gebruiker misselijk of duizelig worden.’ Daarnaast kan een te hoge dosis zorgen voor geheugenverlies of kan het slachtoffer bewusteloos raken.

Detector
Acht studenten van het Delftse iGEM-team werken nu aan een detector die het middel kan signaleren. iGEM is een jaarlijks wereldwijd evenement waarbij studenten synthetische cellen of onderdelen daaruit gebruiken om maatschappelijke problemen op te lossen. In het verleden werkten Delftse teams aan bacteriële resistentie, geurdetectie en diagnostiek.

Toen dit jaar de opdracht was om een lokaal en maatschappelijk probleem aan te pakken waren ze het er in Delft al snel over eens dat drogeren met GHB (‘spyken’) een relevant onderwerp was, vertelt communicatiemanager Rebecca Jekel. Voor hun website koos het team als slagzin SPYKE – Detect to Protect.

Eind oktober vindt de finale plaats in Parijs. Hoe ver zijn ze nu? “Het werkingsprincipe is aangetoond”, vertelt Jekel. “We kunnen de biochemische reactie, het binden aan een GHB-achtig molecuul, vertalen in een elektrisch signaal.” Alleen is daar nu een labtafel vol apparatuur voor nodig. Uiteindelijk is het de bedoeling dat de detector kleiner dan een USB-stick wordt. Maar als ingenieurs iets kunnen, dan is het wel miniaturiseren.

Over de gevoeligheid en de specificiteit van de detector valt nog niet veel te melden, behalve dat het prototype ontwikkeld wordt op een stofje dat op GHB lijkt, maar het niet is. GHB staat namelijk geregistreerd als harddrug, dus kun je daar niet vrijelijk over beschikken of experimenten mee uitvoeren.

Veel technische details wil Jekel niet kwijt omdat het team een patent wil aanvragen op hun vinding. Voor de ontwikkeling van een prototype is een crowdfunding opgezet waarop bijna de helft van de benodigde 15 duizend euro is binnengekomen.

• Meer info: GHB wel of niet aantoonbaar?