Hondje

Verhagen gaf onderwijs in de meettechniek en instrumentenkunde aan de toenmalige Afdeling der Technische Natuurkunde (niet Elektro). Het hondje, door hem het hondje van Pavlov genoemd, leerde te kwijlen (een gasontlading als tong) als hem een metalen staafje tegelijk met een bepaald belsignaal werd voorgehouden. Na een leerperiode volgde het kwijlen, ook als dat signaal weerklonk zonder dat hem een staafje werd voorgehouden. Op afwijkende signalen reageerde het hondje niet.

Verhagen presenteerde het beestje bij verrassing op de tentoonstelling Machiek, die in 1955 ter gelegenheid van het vijftigjarige bestaan van de Technische Hogeschool (sic!) in het gloednieuwe laboratorium voor Werktuig- en Scheepsbouwkunde werd gehouden. Verhagen trachtte ideeën voor adaptieve, lerende systemen aan geïnteresseerden te slijten, bijvoorbeeld aan meteorologische instituten, die de invloed van parameters nog onvoldoende konden inschatten. Het ging dus niet in eerste instantie om geheugens te ontwikkelen, maar om de ontwikkeling van lerende systemen. Enige jaren later vertelde hij mij, dat instituten en bedrijven niet in lerende systemen geïnteresseerd waren; men wilde liever systemen die ‘het al wisten’. Zo was dat toen.

J.Donker Duyvis, oud-medewerker van de faculteit Technische Natuurkunde.

Bij de boekbespreking (‘Staalkaart van academische pronkjuwelen’, Delta 23) staat een afbeelding van een hondje bedacht door professor (toen lector) Verhagen. Verhagen gaf onderwijs in de meettechniek en instrumentenkunde aan de toenmalige Afdeling der Technische Natuurkunde (niet Elektro). Het hondje, door hem het hondje van Pavlov genoemd, leerde te kwijlen (een gasontlading als tong) als hem een metalen staafje tegelijk met een bepaald belsignaal werd voorgehouden. Na een leerperiode volgde het kwijlen, ook als dat signaal weerklonk zonder dat hem een staafje werd voorgehouden. Op afwijkende signalen reageerde het hondje niet.

Verhagen presenteerde het beestje bij verrassing op de tentoonstelling Machiek, die in 1955 ter gelegenheid van het vijftigjarige bestaan van de Technische Hogeschool (sic!) in het gloednieuwe laboratorium voor Werktuig- en Scheepsbouwkunde werd gehouden. Verhagen trachtte ideeën voor adaptieve, lerende systemen aan geïnteresseerden te slijten, bijvoorbeeld aan meteorologische instituten, die de invloed van parameters nog onvoldoende konden inschatten. Het ging dus niet in eerste instantie om geheugens te ontwikkelen, maar om de ontwikkeling van lerende systemen. Enige jaren later vertelde hij mij, dat instituten en bedrijven niet in lerende systemen geïnteresseerd waren; men wilde liever systemen die ‘het al wisten’. Zo was dat toen.

J.Donker Duyvis, oud-medewerker van de faculteit Technische Natuurkunde.