‘Het oude normaal keert niet meer terug’

Stichting Toekomstbeeld der Techniek (STT) publiceerde afgelopen maand vier scenario’s voor het nieuwe normaal. Hoe wordt de wereld wakker uit de coronacrisis in termen van veiligheid versus vrijheid, en een open of juist een gesloten economie? Acht auteurs hebben vier combinaties gemaakt van de extremen, en die van beknopte namen voorzien:

• zakelijk (vrijheid, open economie)
• zorgvuldig (veiligheid, open economie)
• zelfbewust (vrijheid, gesloten economie)
• zelfstandig (veiligheid, gesloten economie)

Delta sprak dr. Patrick van der Duin, mede-auteur en directeur van het STT, en voorheen als toekomstonderzoeker verbonden aan de faculteit TBM.

Wat was de aanleiding voor de scenario’s?

“Bij de Stichting Toekomstbeeld der Techniek houden we ons bezig met lange-termijntoekomstverkenning. Dus op het moment dat er zo’n coronacrisis uitbreekt, ligt het voor de hand dat we gaan nadenken over de gevolgen op de periode na de crisis. In het begin van de crisis, in de lockdown in maart, voelde ik me een beetje schuldig om na te denken over de periode ná corona, terwijl op de IC’s hard gevochten werd voor de levens van patiënten. Inmiddels wordt alles weer wat losser, hoewel er nog steeds weinig gevlogen wordt en veel universiteiten alleen online werken.” 

De scenario’s lijken een wereld te beschrijven waar het virus nog op achtergrond aanwezig is en de anderhalve meter gehandhaafd blijft.

“Een van de aannames van ons project is dat we niet teruggaan naar ‘business as usual’, er is geen weg terug naar het oude normaal. De coronacrisis is een gebeurtenis is die voor verandering zal zorgen, vergelijkbaar met 11 september 2001. Sindsdien denken we anders over veiligheid en over reizen. We denken dat de coronacrisis een vergelijkbare impact zal hebben en dat het oude normaal niet terugkeert.” 

Jullie presenteren vier scenario’s, maar valt er wat te kiezen, of drijft de wereld een kant op?

“Ik kan me voorstellen dat het ene scenario een land wat beter past dan een ander. Neem bijvoorbeeld het zelfstandige scenario met een gesloten economie en grote aandacht voor veiligheid. Dat lijkt een beetje op het Franse model: je kiest een paar sectoren uit waar je goed in wilt worden en zet daar alles op in om internationaal te excelleren. Nederland zit dichterbij het zakelijke scenario met open economie en ruimte voor vrijheid. Zo zullen verschillende landen meer of minder moeite hebben zich aan te passen als de wereld in een bepaald scenario terechtkomt.” 

Je vraagt ook input. Wat kunnen TU-studenten bijdragen?

“Er zijn twee manieren. Studenten kunnen zichzelf afvragen: als ik in een bepaald scenario zit, hoe ziet mijn persoonlijke leven er dan uit? Wat betekent dat voor je studie, en voor je leven qua zelfstandigheid en reizen bijvoorbeeld? Daarnaast is het inhoudelijk interessant te kijken hoe het gaat met bepaalde onderwerpen binnen scenario’s. Hoe gaat het met zorg, veiligheid en het gebruik van ICT binnen de scenario’s? Wij hebben een voorzet willen geven; anderen kunnen dat beeld met hun expertise aanvullen. We hebben al persoonlijke essays ontvangen over hoe mensen verwachten dat hun leven eruit kan gaan zien in een specifiek scenario.”

Hoe gaan jullie om met de bijdragen die je ontvangt?

“We proberen de tekst uit te breiden en meer informatie te verzamelen. We verzorgen ook steeds meer presentaties over de toekomstscenario’s sinds we hier twee weken geleden mee in de openbaarheid zijn getreden. De scenario’s worden ook door sectoren gebruikt om na te denken over hun toekomst. De belangrijkste bedoeling van de scenario’s is om mensen te inspireren, een handelingsperspectief te bieden om zo los te komen van de crisis – voor zover dat nu gaat. Er zal een tijd komen dat het virus een plek heeft in onze samenleving en hoe gaan we er dan mee om?”

• Download Doe toch normaal – vier gezichten van Nederland na de crisis, STT, 2020