Onderwijs

‘Hé, een wijf op de bouwplaats’

Op de bouwplaats van de HSL loopt sinds kort een vrouw rond. Passerende vrachtwagens toeteren massaal: was dat nu echt een vrouw met die helm en die gele jas? Civiel ingenieur Marloes Timmermans (28) zorgt er als construction interface coordinator van site 3 voor, dat 350 bouwvakkers ongehinderd kunnen werken aan 21 kilometer hogesnelheidslijn (HSL) tussen Benthuizen en Rotterdam.

Timmermans begon haar loopbaan bij het Amerikaanse bedrijf Fluor als system safety engineer bij Infraspeed, het HSL-consortium van Fluor, BAM en Siemens. Vanachter haar computer berekende ze de gevolgen van allerlei verschillende scenario’s voor het ontsporen van de razendsnelle trein. De Nederlandse staat eist dat de kans op ontsporing minimaal is, en a’ls een trein ontspoort, moet het aantal dodelijke slachtoffers zo klein mogelijk zijn. Timmermans bepaalde voor het hele Nederlandse traject van de HSL welke maatregelen nodig zijn om aan deze zeer strenge veiligheidseisen te voldoen.

Het leuke daaraan vond ze haar invloed op het ontwerp. Uit vergelijkingen van Europese en Japanse treinontsporingen bleek bijvoorbeeld dat vandalisme de meest voorkomende oorzaak is voor ontsporingen. Daarom bepaalde ze dat het hele HSL-traject moet worden afgesloten met hekken. Hierdoor is het straks onmogelijk om op de rails te komen zonder geweld te gebruiken. Ook bepaalde ze dat bij hoge risicogebieden, zoals viaducten, een extra ontsporingsgeleiding nodig is. Deze betonnen vangrail voorkomt dat een ontspoorde trein met driehonderd kilometer per uur op de tegenliggende rails terechtkomt.

Nederland stelt eveneens zeer hoge eisen aan de architectuur. Zowel een centrale als een lokale welstandscommissie moet het ontwerp van bijvoorbeeld de hekken goedkeuren. Timmermans: “Wij doen hier erg moeilijk over het uiterlijk van die lijn, maar zodra de trein de Belgische grens overrijdt, verdwijnt die in een betonnen bak. Niet mooi natuurlijk, maar wel superveilig.”
Peptalk

De civiel ingenieur vond de risicoanalyses erg interessant, maar ze miste de aansluiting bij haar studie. Daarom werd ze in 2004 handover manager. Ze begeleidde de oplevering en overdracht van de onderbouw en alle bruggen, viaducten en tunnels die door een andere aannemer zijn gebouwd. Voordat Infraspeed met de aanleg van alle bovengrondse delen van de HSL kon beginnen, moest de onderbouw uitvoerig worden geïnspecteerd om er zeker van te zijn dat deze aan alle kwaliteitseisen voldeed.

Timmermans: “De inspecteurs stelden een lijst op met mankementen, en ik zorgde ervoor dat alles op tijd kon worden opgelost, zodat Infraspeed geen bouwvertraging zou oplopen.” Daarvoor vergaderde ze veel met ambtenaren van het ministerie van verkeer en waterstaat en projectleiders uit de bouw. Mannen op leeftijd met veel ervaring. “Ik was altijd de jongste aan tafel en de enige vrouw.” In het begin moest ze daar wel even aan wennen. “Je moet jezelf echt bewijzen. Ik zou toch sneller ‘die miep’ zijn geworden, als er iets verkeerd was gegaan”, denkt Timmermans.

In het projectmanagement van de HSL werkt ze samen met mensen van zo’n zeventien verschillende nationaliteiten. Vooral met de vele Amerikanen die Fluor in dienst heeft merkt ze heel duidelijk cultuurverschillen. Timmermans: “Ze hebben een heel grote mond, het lijkt allemaal niet hiërarchisch, maar dat is het stiekem wel natuurlijk.” Daar tegenover staan de formele Duitsers van Siemens, die hebben juist een heel sterke hiërarchie. “Een aantal mensen van Siemens moest in het begin wennen aan de Amerikaanse mentaliteit”, vertelt ze. Daartussenin staan de nuchtere Hollanders die vertegenwoordigd worden door de BAM. “De Amerikanen beginnen vergaderingen het liefst met een peptalk, maar daar hoef je bij de BAM en Siemens dus niet mee aan te komen”, aldus Timmermans.

Toen de overdracht van de onderbouw grotendeels was afgerond, nam Timmermans deel in het managementteam van site 3 als construction interface coordinator. Ze werd op het traject tussen Benthuizen en Rotterdam verantwoordelijk voor alle contacten met externe partijen. Voor het eerst is nu de bouwkeet haar werkplek. Op een ochtend kwam ze de keet binnen waar toevallig net een grote groep bouwvakkers stond, en toen schreeuwde er eentje spontaan: “Hé, een wijf!”. Timmermans snapt daar helemaal niks van: “Komt zo’n vent nooit buiten, daar ziet hij toch wel vaker vrouwen lijkt me.”

De mannen in de bouw hebben niet alleen andere manieren, maar ook andere werktijden. Voor haar eerste dag op de bouwplaats ging Timmermans extra vroeg van huis, maar toen ze om halfacht met slaperige ogen de keet binnenstapte, bleek ze nog steeds de laatste te zijn. “De eersten beginnen al om halfzes”, zegt ze vol afschuw. “Ik heb toen maar meteen besloten dat ik niet meedoe aan die vroege dagen van de bouw, ik volg gewoon mijn eigen ritme.”
Winstgevend

Vanaf kwart over acht stelt ze alles in het werk om de bouwvakkers ongehinderd aan de rails te laten werken, zodat de bouw geen vertraging oploopt. Ze kijkt welke activiteiten voor de komende maand gepland zijn, en welke problemen opgelost moeten worden. De gemeenten Bergschenhoek en Rotterdam hebben bijvoorbeeld een nieuwe busbaan en randweg vlak langs de HSL-baan gepland, op een stuk grond dat al voor Infraspeed is gereserveerd voor toekomstige onderhoudswerkzaamheden. Aan haar de taak om met de ambtenaren te overleggen hoe een en ander goed ingepast kan worden.

Ondanks de grondige inspecties aan de onderbouw, komen tijdens de bouw nog allerlei verborgen gebreken boven water, die Timmermans ook afhandelt. Soms is de betonkwaliteit niet voldoende, of de waterafvoer van de betonplaten. De HSL-rails worden gebouwd op betonplaten in plaats van houten bielzen met grind, en het is belangrijk dat regenwater niet op de betonplaat blijft liggen in verband met de dempende werking van een tussenliggend doek.

De HSL klinkt misschien als een geldverslindend project, maar Timmermans heeft er alle vertrouwen in dat de HSL winstgevend wordt. “De voordelen van de HSL moet je vooral op Europees niveau bekijken, want de HSL gaat straks concurreren met vliegtuigen.” De planning is dat de eerste treinen in april 2007 gaan rijden. Van Amsterdam ben je dan in een uur in Breda en in drie uur in Parijs. “Met het vliegtuig gaat dat sneller”, geeft Timmermans toe. “Maar voor vliegen ben je altijd extra tijd kwijt door het inchecken, en je bent gebonden aan bepaalde vluchtschema’s, terwijl de HSL de hele dag door vertrekt.”

Timmermans vindt het niet erg dat haar werk niets met waterbouwkunde te maken heeft, hoewel ze het in de toekomst wel interessant zou vinden om een haven te bouwen in plaats van een spoorlijn. Fluor kan haar die mogelijkheid waarschijnlijk wel bieden, maar dan in het buitenland. Dat is voor haar geen probleem. “Mijn vriend en ik willen heel graag een paar jaar naar het buitenland, dus als ik naar een land mag waar hij ook enigszins uit de voeten kan, gaat hij zonder twijfel met me mee.”

Naam: Marloes Timmermans (28)

Woonplaats: Den Haag

Studie: civiele techniek

Afstudeerjaar: 2002

Afstudeerrichting: kustwaterbouwkunde

Afstudeerproject: Hazira harbour siltation study, een studie naar de verzanding van een nieuwe haven in de golf van Khambat, India

Verliefd/verloofd/getrouwd: verliefd en samenwonend

Loopbaan: sinds 2002 werkt Timmermans op de afdeling infrastructure van het Amerikaanse bedrijf Fluor (35 duizend werknemers van wie 700 in Nederland). Ze is werkzaam op het Infraspeedproject, het HSL-consortium van Fluor, BAM en Siemens. Tot 2004 werkte ze daar als system safety engineer, en analyseerde ze de ontsporingsrisico’s voor de HSL. In 2004 werd ze handover manager. Ze coördineerde de oplevering en de overdracht van de onderbouw van de HSL. Sinds 2005 werkt ze als construction interface coordinator op site 3, het middelste HSL-traject dat van Benthuizen tot aan Rotterdam loopt.

(Foto’s: Hans Stakelbeek/FMAX)

Timmermans begon haar loopbaan bij het Amerikaanse bedrijf Fluor als system safety engineer bij Infraspeed, het HSL-consortium van Fluor, BAM en Siemens. Vanachter haar computer berekende ze de gevolgen van allerlei verschillende scenario’s voor het ontsporen van de razendsnelle trein. De Nederlandse staat eist dat de kans op ontsporing minimaal is, en a’ls een trein ontspoort, moet het aantal dodelijke slachtoffers zo klein mogelijk zijn. Timmermans bepaalde voor het hele Nederlandse traject van de HSL welke maatregelen nodig zijn om aan deze zeer strenge veiligheidseisen te voldoen.

Het leuke daaraan vond ze haar invloed op het ontwerp. Uit vergelijkingen van Europese en Japanse treinontsporingen bleek bijvoorbeeld dat vandalisme de meest voorkomende oorzaak is voor ontsporingen. Daarom bepaalde ze dat het hele HSL-traject moet worden afgesloten met hekken. Hierdoor is het straks onmogelijk om op de rails te komen zonder geweld te gebruiken. Ook bepaalde ze dat bij hoge risicogebieden, zoals viaducten, een extra ontsporingsgeleiding nodig is. Deze betonnen vangrail voorkomt dat een ontspoorde trein met driehonderd kilometer per uur op de tegenliggende rails terechtkomt.

Nederland stelt eveneens zeer hoge eisen aan de architectuur. Zowel een centrale als een lokale welstandscommissie moet het ontwerp van bijvoorbeeld de hekken goedkeuren. Timmermans: “Wij doen hier erg moeilijk over het uiterlijk van die lijn, maar zodra de trein de Belgische grens overrijdt, verdwijnt die in een betonnen bak. Niet mooi natuurlijk, maar wel superveilig.”
Peptalk

De civiel ingenieur vond de risicoanalyses erg interessant, maar ze miste de aansluiting bij haar studie. Daarom werd ze in 2004 handover manager. Ze begeleidde de oplevering en overdracht van de onderbouw en alle bruggen, viaducten en tunnels die door een andere aannemer zijn gebouwd. Voordat Infraspeed met de aanleg van alle bovengrondse delen van de HSL kon beginnen, moest de onderbouw uitvoerig worden geïnspecteerd om er zeker van te zijn dat deze aan alle kwaliteitseisen voldeed.

Timmermans: “De inspecteurs stelden een lijst op met mankementen, en ik zorgde ervoor dat alles op tijd kon worden opgelost, zodat Infraspeed geen bouwvertraging zou oplopen.” Daarvoor vergaderde ze veel met ambtenaren van het ministerie van verkeer en waterstaat en projectleiders uit de bouw. Mannen op leeftijd met veel ervaring. “Ik was altijd de jongste aan tafel en de enige vrouw.” In het begin moest ze daar wel even aan wennen. “Je moet jezelf echt bewijzen. Ik zou toch sneller ‘die miep’ zijn geworden, als er iets verkeerd was gegaan”, denkt Timmermans.

In het projectmanagement van de HSL werkt ze samen met mensen van zo’n zeventien verschillende nationaliteiten. Vooral met de vele Amerikanen die Fluor in dienst heeft merkt ze heel duidelijk cultuurverschillen. Timmermans: “Ze hebben een heel grote mond, het lijkt allemaal niet hiërarchisch, maar dat is het stiekem wel natuurlijk.” Daar tegenover staan de formele Duitsers van Siemens, die hebben juist een heel sterke hiërarchie. “Een aantal mensen van Siemens moest in het begin wennen aan de Amerikaanse mentaliteit”, vertelt ze. Daartussenin staan de nuchtere Hollanders die vertegenwoordigd worden door de BAM. “De Amerikanen beginnen vergaderingen het liefst met een peptalk, maar daar hoef je bij de BAM en Siemens dus niet mee aan te komen”, aldus Timmermans.

Toen de overdracht van de onderbouw grotendeels was afgerond, nam Timmermans deel in het managementteam van site 3 als construction interface coordinator. Ze werd op het traject tussen Benthuizen en Rotterdam verantwoordelijk voor alle contacten met externe partijen. Voor het eerst is nu de bouwkeet haar werkplek. Op een ochtend kwam ze de keet binnen waar toevallig net een grote groep bouwvakkers stond, en toen schreeuwde er eentje spontaan: “Hé, een wijf!”. Timmermans snapt daar helemaal niks van: “Komt zo’n vent nooit buiten, daar ziet hij toch wel vaker vrouwen lijkt me.”

De mannen in de bouw hebben niet alleen andere manieren, maar ook andere werktijden. Voor haar eerste dag op de bouwplaats ging Timmermans extra vroeg van huis, maar toen ze om halfacht met slaperige ogen de keet binnenstapte, bleek ze nog steeds de laatste te zijn. “De eersten beginnen al om halfzes”, zegt ze vol afschuw. “Ik heb toen maar meteen besloten dat ik niet meedoe aan die vroege dagen van de bouw, ik volg gewoon mijn eigen ritme.”
Winstgevend

Vanaf kwart over acht stelt ze alles in het werk om de bouwvakkers ongehinderd aan de rails te laten werken, zodat de bouw geen vertraging oploopt. Ze kijkt welke activiteiten voor de komende maand gepland zijn, en welke problemen opgelost moeten worden. De gemeenten Bergschenhoek en Rotterdam hebben bijvoorbeeld een nieuwe busbaan en randweg vlak langs de HSL-baan gepland, op een stuk grond dat al voor Infraspeed is gereserveerd voor toekomstige onderhoudswerkzaamheden. Aan haar de taak om met de ambtenaren te overleggen hoe een en ander goed ingepast kan worden.

Ondanks de grondige inspecties aan de onderbouw, komen tijdens de bouw nog allerlei verborgen gebreken boven water, die Timmermans ook afhandelt. Soms is de betonkwaliteit niet voldoende, of de waterafvoer van de betonplaten. De HSL-rails worden gebouwd op betonplaten in plaats van houten bielzen met grind, en het is belangrijk dat regenwater niet op de betonplaat blijft liggen in verband met de dempende werking van een tussenliggend doek.

De HSL klinkt misschien als een geldverslindend project, maar Timmermans heeft er alle vertrouwen in dat de HSL winstgevend wordt. “De voordelen van de HSL moet je vooral op Europees niveau bekijken, want de HSL gaat straks concurreren met vliegtuigen.” De planning is dat de eerste treinen in april 2007 gaan rijden. Van Amsterdam ben je dan in een uur in Breda en in drie uur in Parijs. “Met het vliegtuig gaat dat sneller”, geeft Timmermans toe. “Maar voor vliegen ben je altijd extra tijd kwijt door het inchecken, en je bent gebonden aan bepaalde vluchtschema’s, terwijl de HSL de hele dag door vertrekt.”

Timmermans vindt het niet erg dat haar werk niets met waterbouwkunde te maken heeft, hoewel ze het in de toekomst wel interessant zou vinden om een haven te bouwen in plaats van een spoorlijn. Fluor kan haar die mogelijkheid waarschijnlijk wel bieden, maar dan in het buitenland. Dat is voor haar geen probleem. “Mijn vriend en ik willen heel graag een paar jaar naar het buitenland, dus als ik naar een land mag waar hij ook enigszins uit de voeten kan, gaat hij zonder twijfel met me mee.”

Naam: Marloes Timmermans (28)

Woonplaats: Den Haag

Studie: civiele techniek

Afstudeerjaar: 2002

Afstudeerrichting: kustwaterbouwkunde

Afstudeerproject: Hazira harbour siltation study, een studie naar de verzanding van een nieuwe haven in de golf van Khambat, India

Verliefd/verloofd/getrouwd: verliefd en samenwonend

Loopbaan: sinds 2002 werkt Timmermans op de afdeling infrastructure van het Amerikaanse bedrijf Fluor (35 duizend werknemers van wie 700 in Nederland). Ze is werkzaam op het Infraspeedproject, het HSL-consortium van Fluor, BAM en Siemens. Tot 2004 werkte ze daar als system safety engineer, en analyseerde ze de ontsporingsrisico’s voor de HSL. In 2004 werd ze handover manager. Ze coördineerde de oplevering en de overdracht van de onderbouw van de HSL. Sinds 2005 werkt ze als construction interface coordinator op site 3, het middelste HSL-traject dat van Benthuizen tot aan Rotterdam loopt.

(Foto’s: Hans Stakelbeek/FMAX)

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.