Gewoon een perfecte dag

De populariteitsgolf is al lang voorbij, maar ik heb onlangs de film Perfect Days uit 2023 van Wim Wenders gezien. Het verhaal volgt Hirayama in zijn pretentieloze, eenvoudige en vaak analoge dagelijkse routine. Door de muziek op cassettes tijdens het autorijden, het geweldige acteerwerk van Kôji Yakusho en de eenvoudige geneugten van het leven die hij belichaamt, heeft deze film mijn hart gewoonweg vervuld.

Hirayama maakt de openbare toiletten in Tokio schoon met volledige aandacht en toewijding – zozeer zelfs dat je bijna vergeet dat het gewoon zijn werk is. Er lijkt geen sprake te zijn van micromanagement door zijn leidinggevenden, geen druk om zo efficiënt mogelijk te werken of hoge kwaliteit te leveren. Toch controleert hij nauwgezet de onderkant van toiletbrillen met een spiegel. De reden? Hij geeft erom. En hoe meer moeite en tijd hij erin steekt, hoe meer hij erom geeft.

Dit is het eerste punt van de film dat ik zo interessant vind. Het vormt een uitdaging voor het uiterst efficiënte werk en leven waarin we vaak gevangen zitten. Het lijkt erop dat we meer moeten doen met minder om dingen in stand te kunnen houden, om succesvol te kunnen werken en om een ​​bevredigend leven te leiden. In zo’n hectische levensstijl merk ik dat zelfs wanneer je werkt voor iets dat voortkomt uit een passie, na er een heel leven aan gewijd te hebben en zelfs wanneer het iets is dat je als zinvol zou kunnen beschouwen – wat dat ook moge betekenen – het uiteindelijk toch volledig onbevredigend kan aanvoelen.

Naast zijn taken als toiletbeheerder heeft Hirayama nog andere passies. Zijn werk brengt hem door de hele stad; hij gaat van het ene openbare toilet naar het andere, vaak gelegen in parken. Hij is altijd voorbereid, met een opvouwbare pot voor kleine botanische schatten die hij misschien vindt, en een camera om intieme momenten met de bomen van de stad vast te leggen.

Hij is in staat om zich met een ongelooflijke gevoeligheid te verdiepen in de wereld om hem heen

Hij is in staat om zich met een ongelooflijke gevoeligheid te verdiepen in de wereld om hem heen. Hij fotografeert niet alleen bomen en verzamelt planten, maar let ook op het spel van schaduwen, weerspiegelingen en het leven dat andere mensen aan de stad geven. Zelfs wanneer mensen in zijn leven komen en gaan – en ik verwachtte dat hij zich verdrietig of eenzaam zou voelen – is het deze diep betrokken manier van leven waar hij zich aan vastklampt, waarbij hij betekenis vindt in actieve, zorgvuldige aanwezigheid.

Deze intentionele zoektocht naar waarde doet me denken aan een citaat van Italo Calvino in Invisible Cities dat een geweldige leraar op de middelbare school ons ooit voorlas. Ik heb het bewaard en het zit nog steeds in mijn herinneringen na deze 9 – wow, nu voel ik me oud – jaren. Het luidt:

‘De hel van de levenden is niet iets dat nog moet komen; als er al een is, dan is het de hel die al bestaat, de hel waarin we elke dag leven, die we vormen door samen te zijn. Er zijn twee manieren om eraan te ontsnappen. De eerste is voor velen gemakkelijk: accepteer de hel en word er zo onderdeel van dat je hem niet meer ziet. De tweede is riskant en vereist voortdurende waakzaamheid en oplettendheid: zoek en leer herkennen wie en wat, te midden van de hel, geen hel zijn, en laat ze dan voortbestaan, geef ze ruimte.’

In het leven van Hirayama, dat repetitief lijkt, is er geen specifiek wie of wat dat zijn niet-inferno is; het is het hoe. Hij leeft elk moment ten volle, niet mechanisch door vakjes op een lijstje af te vinken, maar met oprechte toewijding. Misschien laat hij daarom zijn horloge achter wanneer hij elke ochtend naar zijn werk gaat.