Front Office

Af en toe helpt ze een verstrooide bezoeker, maar dat kan dan ook een mystery guest zijn, want zo wordt de service gecontroleerd. Blijkbaar doet ze het goed: deze servicedesk komt als beste uit het klanttevredenheidsonderzoek, en nieuwe medewerkers worden hier ingewerkt.

Ongeveer drieduizend eerstejaars starten volgende week met hun nieuwe opleiding. Eén voor één slim, bijna allemaal bewust gekozen voor de TU Delft. Maar als de getallen van de afgelopen jaren voorspellende waarde hebben, dan zal dertig procent van deze groep uitvallen en zal van de overblijvers 78 procent meer dan vier jaar over de bacheloropleiding doen. Die achterstand halen ze niet meer in: pas na 7,2 jaar ronden ze de masteropleiding af. Delftse studenten doen langer over hun studie dan welke andere Nederlandse student dan ook.

Is dat erg? Volgens veel studenten en docenten is dit geen enkel probleem. Dat is het helaas wel, alleen al omdat de extra jaren academische ruimte niet door de overheid worden betaald aan de universiteit. Integendeel: de overheid financiert het hoger onderwijs de laatste twintig jaar steeds krapper. Dat betekent minder geld voor het aannemen van docenten of het bouwen van collegezalen.
Nog belangrijker is dat het beeld bestaat dat werkgevers het ook niet erg zouden vinden dat de Delftenaar er langer over doet, zolang hij of zij naast de studie iets heeft gedaan. Maar werkgevers zullen kritischer worden. Waarom iemand van 26 aannemen als ze voor minder geld iemand van 23 kunnen vinden? Werkgevers zullen zich afvragen of lang studeren inderdaad meer kwaliteit betekent.

De arbeidsmarkt voor hoogopgeleiden internationaliseert bovendien. Een groeiend aantal internationale studenten gaat hier aan de slag en andersom willen onze studenten steeds vaker een internationale loopbaan. In de meeste landen is de studieduur korter dan in Nederland. Britse afgestudeerden, bijvoorbeeld, komen drie jaar jonger op de arbeidsmarkt en zijn net zo getalenteerd. Met hen concurreren wij.
Is er iets aan te doen? De lange studieduur heeft verschillende oorzaken. Eén ervan is dat onze opleidingen niet gemakkelijk zijn: ze zijn zonder uitzondering van hoog niveau en dat willen we zo houden.

Sommige opleidingen zijn ook te vol en dat is een punt dat we wel degelijk moeten aanpakken: docenten, decanen en directeuren onderwijs. Om Robert Browning vrij te citeren: ‘more is less’. Te vol zegt immers niets over het niveau. Te vol leidt er wel toe dat programma’s moeilijk studeerbaar zijn, althans in de tijd die we met onze studenten hebben afgesproken. Het is onze verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat als er vakken aan het curriculum worden toegevoegd, iets anders eruit gaat. Dat een student het afstudeerwerkstuk afrondt in de tijd die ervoor staat. Een student kan later ook niet tegen zijn werkgever zeggen: “Sorry, het project is vier maanden uitgelopen, maar nu is het dan ook een 8 waard.”

Dan de studenten. Onze studenten zijn langzame starters. Ze beginnen hun eerste jaar met wennen, beetje feesten en uitslapen, kamer inrichten. Doen hun eerste tentamens zoals ze dat op het vwo gewend waren: met minimale inspanning. Mocht dat niet voldoende blijken, dan is er op de universiteit altijd nog de herkansing. Deze strategie werkt echter niet aan de TU Delft, want is onvoldoende om het niveau van onze opleidingen te halen. Een achterstand is niet gemakkelijk in te halen. Sterker, onze ervaring leert dat die alleen maar groter wordt.

Ik hoor vaak dat een studieduur van 7,2 jaar iets wetmatigs is, typerend voor technische opleidingen. Zelf geloofde ik dat ook. Dat dit onzin is, blijkt uit het feit dat studenten in Eindhoven en Twente sneller zijn dan Delftse. Natuurlijk gaat het bij studeren om meer dan tentamens halen, maar we doen ons zelf geen gunst als we de mythe van lang studeren in stand houden.

Anka Mulder, directeur onderwijs en studentenzaken bij de TU Delft