Desgevraagd

Eerst werd de poot van de nu al bijna drie meter lange giraffe in gips gezet. Maar dat dreigde te leiden tot een levensbedreigende, door weefselafsterving veroorzaakte bloedvergiftiging. De dierenartsen experimenteerden wekenlang met materialen en constructies, om uiteindelijk te kiezen voor een kunstpoot van bamboe, met een doorsnede van 10 centimeter en een zool van een rubberlaars om uitglijden te voorkomen. Eerst moest wel het onderste gedeelte (veertig centimeter) van de poot van Taiyo geamputeerd worden.

,,Je kunt het vergelijken met een amputatie van een deel van het been onder de knie bij mensen”, vertelt ir. Just Herder van de sectie mens-machinesystemen (faculteit ocp). Hij verwacht niet dat de amputatie problemen zal hebben opgeleverd, het is immers geen spectaculair ingewikkelde ingreep.

De prothese van bamboe vindt Herder interessanter. ,,In vroeger tijden kregen mensen na een onderbeenamputatie een massief houten kunstbeen. De bamboe variant is een stuk eleganter, vanwege het efficiëntere materiaalgebruik en het lichte gewicht.”

,,Het idee dat een prothese even zwaar moet zijn als het te vervangen lichaamsdeel is al lang verlaten. Dat heeft alles te maken met het moeilijkste probleem: het verbinden van de prothese met de mens, of in dit geval de giraffe. De krachten die vroeger via de botten werden doorgeleid moeten nu van de bamboekoker via de stomp met zacht en gevoelig (litteken)weefsel op het lichaam worden overgedragen.”

De huisartsen van de dierentuin in Akita vrezen dat het kunstbeen slechts tijdelijks uitkomst biedt. Taiyo is immers nog niet uitgegroeid: misschien zullen in de toekomst nieuwe operaties noodzakelijk zijn. Herder: ,, Nu wordt de prothese nog met tape op zijn plaats gehouden, maar het is de vraag of dit lang goed gaat. Het lijkt verstandig om daar een orthopedisch instrumentmaker en een ingenieur naar te laten kijken. Die kunnen een krachtenanalyse maken en een fitting ontwerpen die schuifspanningen en drukspanningsconcentraties vermijdt.”

Herder is assistent-hoogleraar bij een sectie die zich onder meer bezig houdt met het ontwikkelen van hand- en armprothesen. Kunnen deze onderzoekers van de zaak-Taiyo iets leren? Herder: ,,Zeker. Als we een low-budget high-quality prothese willen maken die voor veel mensen % dus ook in de grote groeimarkt van de ontwikkelingslanden – beschikbaar is, dan lijkt het een goed

idee om materiaal te gebruiken dat vrij beschikbaar is, mooi, goed, en gemakkelijk te repareren.”

Een jonge giraffe in een Japanse dierentuin kreeg een kunstpoot van bamboe aangemeten. Voorlopig lijkt het een succes.

De negen maanden oude Taiyo (‘Zon’) brak zijn rechteronderbeen in maart, tijdens een botsing met een zebra. Eerst werd de poot van de nu al bijna drie meter lange giraffe in gips gezet. Maar dat dreigde te leiden tot een levensbedreigende, door weefselafsterving veroorzaakte bloedvergiftiging. De dierenartsen experimenteerden wekenlang met materialen en constructies, om uiteindelijk te kiezen voor een kunstpoot van bamboe, met een doorsnede van 10 centimeter en een zool van een rubberlaars om uitglijden te voorkomen. Eerst moest wel het onderste gedeelte (veertig centimeter) van de poot van Taiyo geamputeerd worden.

,,Je kunt het vergelijken met een amputatie van een deel van het been onder de knie bij mensen”, vertelt ir. Just Herder van de sectie mens-machinesystemen (faculteit ocp). Hij verwacht niet dat de amputatie problemen zal hebben opgeleverd, het is immers geen spectaculair ingewikkelde ingreep.

De prothese van bamboe vindt Herder interessanter. ,,In vroeger tijden kregen mensen na een onderbeenamputatie een massief houten kunstbeen. De bamboe variant is een stuk eleganter, vanwege het efficiëntere materiaalgebruik en het lichte gewicht.”

,,Het idee dat een prothese even zwaar moet zijn als het te vervangen lichaamsdeel is al lang verlaten. Dat heeft alles te maken met het moeilijkste probleem: het verbinden van de prothese met de mens, of in dit geval de giraffe. De krachten die vroeger via de botten werden doorgeleid moeten nu van de bamboekoker via de stomp met zacht en gevoelig (litteken)weefsel op het lichaam worden overgedragen.”

De huisartsen van de dierentuin in Akita vrezen dat het kunstbeen slechts tijdelijks uitkomst biedt. Taiyo is immers nog niet uitgegroeid: misschien zullen in de toekomst nieuwe operaties noodzakelijk zijn. Herder: ,, Nu wordt de prothese nog met tape op zijn plaats gehouden, maar het is de vraag of dit lang goed gaat. Het lijkt verstandig om daar een orthopedisch instrumentmaker en een ingenieur naar te laten kijken. Die kunnen een krachtenanalyse maken en een fitting ontwerpen die schuifspanningen en drukspanningsconcentraties vermijdt.”

Herder is assistent-hoogleraar bij een sectie die zich onder meer bezig houdt met het ontwikkelen van hand- en armprothesen. Kunnen deze onderzoekers van de zaak-Taiyo iets leren? Herder: ,,Zeker. Als we een low-budget high-quality prothese willen maken die voor veel mensen % dus ook in de grote groeimarkt van de ontwikkelingslanden – beschikbaar is, dan lijkt het een goed

idee om materiaal te gebruiken dat vrij beschikbaar is, mooi, goed, en gemakkelijk te repareren.”