Een dove man controleerde een gaslek met een lucifer, en overleefde het voorval. Bewoners van een flat in de Roordastraat te Haarlem zijn dinsdag aan een ramp ontsnapt.
Delen
Een buurtgenoot wilde toen zijn campinggasstel controleren en ontdekte tijdens de inspectie een lekkende slang. Omdat de man doof is, kon hij de exacte plaats van het lek niet vinden. Daarom stak hij een lucifer af en hield deze bij de sissende slang. Het gasstel vatte hierop vlam, maar de gevreesde ontploffing bleef uit. Een wonder, oordeelt De Telegraaf.
Desgevraagd verklaart dr.ir. S.M. Lemkowitz, hoofddocent bij de sectie deeltjestechnologie en risicobeheersing van STM, dat het miraculeuze gehalte van dit voorval wel meevalt. Gas ontploft niet zomaar. ,,Als je uitgaat van methaan, het hoofdbestanddeel van aardgas, dan kun je dit makkelijk inzien. Om één methaanmolecuul volledig te verbranden heb je twee zuurstofmoleculen nodig. Met wat rekenwerk kom je dan uit op een optimaal zuurstofmengsel met 33 procent methaan. In gewone lucht levert negen procent methaan echter de meest krachtige explosie op.”
Maïzena
Nu is het niet zo dat aardgas met lucht altijd een explosief vormt. De risicogrenzen zijn goed bekend. Lemkowitz: ,,Explosiegevaar bestaat bij een aardgasconcentratie van circa vijf tot vijftien procent. Buiten deze grenzen gebeurt er óf niets óf er ontstaat gewoon brand. Het verschil tussen brand en een explosie is overigens niet altijd even duidelijk aan te geven.” De chemicus demonstreert dit tijdens zijn colleges risicobeheersing met maïzena en een stevige fles. ,,Als je het poeder in een open fles verstuift en aansteekt, ontstaat er een steekvlam. Woesj! Herhaal je proef nu met een afgesloten fles, dan bouwt de druk zich op en krijg je een enorme klap. Toch gebeurt er technisch gezien precies hetzelfde.”
Een echte detonatie, een geliefd fenomeen in actiefilms, komt in het wild niet zo vaak voor. ,,Detonaties zijn geweldige explosies met supersonische schokgolven. Bij ongelukken in de chemische industrie is de zogenaamde deflagratie, een zeer snelle verbranding, echter gangbaarder. Naarmate zo’n reactie sneller verloopt, gaat hij meer op een explosie lijken.”
Hoewel gasexplosies volgens Lemkowitz iets vaker plaatsvinden dan stofexplosies, zijn de laatste potentieel gevaarlijker. ,,Per volume-eenheid bevat meelpoeder bijvoorbeeld veel meer energie dan gas, wel een factor duizend, schat ik. Nee, stofexplosies moet je zeker niet onderschatten.”
Bewoners van een flat in de Roordastraat te Haarlem zijn dinsdag aan een ramp ontsnapt. Een buurtgenoot wilde toen zijn campinggasstel controleren en ontdekte tijdens de inspectie een lekkende slang. Omdat de man doof is, kon hij de exacte plaats van het lek niet vinden. Daarom stak hij een lucifer af en hield deze bij de sissende slang. Het gasstel vatte hierop vlam, maar de gevreesde ontploffing bleef uit. Een wonder, oordeelt De Telegraaf.
Desgevraagd verklaart dr.ir. S.M. Lemkowitz, hoofddocent bij de sectie deeltjestechnologie en risicobeheersing van STM, dat het miraculeuze gehalte van dit voorval wel meevalt. Gas ontploft niet zomaar. ,,Als je uitgaat van methaan, het hoofdbestanddeel van aardgas, dan kun je dit makkelijk inzien. Om één methaanmolecuul volledig te verbranden heb je twee zuurstofmoleculen nodig. Met wat rekenwerk kom je dan uit op een optimaal zuurstofmengsel met 33 procent methaan. In gewone lucht levert negen procent methaan echter de meest krachtige explosie op.”
Maïzena
Nu is het niet zo dat aardgas met lucht altijd een explosief vormt. De risicogrenzen zijn goed bekend. Lemkowitz: ,,Explosiegevaar bestaat bij een aardgasconcentratie van circa vijf tot vijftien procent. Buiten deze grenzen gebeurt er óf niets óf er ontstaat gewoon brand. Het verschil tussen brand en een explosie is overigens niet altijd even duidelijk aan te geven.” De chemicus demonstreert dit tijdens zijn colleges risicobeheersing met maïzena en een stevige fles. ,,Als je het poeder in een open fles verstuift en aansteekt, ontstaat er een steekvlam. Woesj! Herhaal je proef nu met een afgesloten fles, dan bouwt de druk zich op en krijg je een enorme klap. Toch gebeurt er technisch gezien precies hetzelfde.”
Een echte detonatie, een geliefd fenomeen in actiefilms, komt in het wild niet zo vaak voor. ,,Detonaties zijn geweldige explosies met supersonische schokgolven. Bij ongelukken in de chemische industrie is de zogenaamde deflagratie, een zeer snelle verbranding, echter gangbaarder. Naarmate zo’n reactie sneller verloopt, gaat hij meer op een explosie lijken.”
Hoewel gasexplosies volgens Lemkowitz iets vaker plaatsvinden dan stofexplosies, zijn de laatste potentieel gevaarlijker. ,,Per volume-eenheid bevat meelpoeder bijvoorbeeld veel meer energie dan gas, wel een factor duizend, schat ik. Nee, stofexplosies moet je zeker niet onderschatten.”
Comments are closed.