Campus

De gelegenheid maakt de milieudief

Hij wil zich nog wel eens flink kwaad maken. Over de aanleg van de A4 Midden-Delfland bijvoorbeeld of over het ‘autofascisme’ van de ANWB. En dus gaat Dick Westland door het leven met een dubbele identiteit: de verkeerskundige Westland en de actievoerder Dirk W. Thijsse.

,,Mijn collega’s hier maken er nog wel eens flauwe grapjes over. ‘Er komt een monument bij de nieuwe A4 voor alle actievoerders en daar word jij dan onder begraven’, zeggen ze.” Feit is dat Dick Westland voor een (TU)-wetenschapper een ongewoon groot maatschappelijk activisme aan de dag legt. Hij is niet alleen wetenschappelijk van mening dat het doortrekken van de A4 onzinnig is % ‘de A13 is nog lang niet vol’ % hij vecht er ook tegen.

Onvermoeibaar zet hij nieuwsbrieven van zijn eigen actiegroep ACI (Anti Car International) in elkaar en bezorgt ze per fiets bij invloedrijke politici in de buurt van zijn woonplaats Schiedam. Hij bezoekt elke discussieavond en conferentie over het onderwerp, bestookt journalisten en schrijft ingezonden brieven. Of hij uiteindelijk ook voor de bulldozers gaat liggen, wil hij nog niet prijsgeven.

Buffers

Rekeningrijden, kilometerheffingen, betaalstroken of extra asfalt. Minister Netelenbos, de Kamer, de ANWB en het bedrijfsleven zijn verzeild geraakt in jarenlang gesteggel over de aanpak van files. In wezen is het hele bereikbaarheidsprobleem bijzonder simpel, zegt Westland. Neem als uitgangspunt de wet van het behoud van reistijd. Sinds de Romeinse tijd is de gemiddelde tijd die mensen tussen woning en werk pendelen, niet veranderd. De snelheid waarmee ze zich bewegen is wel aanzienlijk veranderd en dus de afstand tussen wonen en werken. Die bedraagt nu 25 kilometer gemiddeld, tegen 15 kilometer in 1980. Ook de files hebben dat niet kunnen keren. Hij toont een diagram dat de snelheidsstijging verklaart. De snelwegkilometers zijn verdubbeld sinds 1986, terwijl de kilometers op secundaire wegen gelijk zijn gebleven.

Tot zover zit Westland nog op één lijn met zijn collega-verkeerskundigen. Anders ligt het met de conclusies die hij trekt en de oplossingen die hij voorstelt. ,,Snelwegen zijn eigenlijk niet voor pendelverkeer, maar voor lange-afstands zakelijk verkeer”, stelt hij. Om de toegang tot de snelwegen te bemoeilijken, pleit Westland voor rekeningrijden en ‘buffers’, een uitgebreide vorm van toeritdosering waar de automobilist tien minuten wordt opgehouden voor hij de snelweg op en af mag. Nog mooier zijn bufferia, buffers in combinatie met transferia, die per openbaar vervoer en fiets bereikbaar zijn.

De in Delft beeldbepalende hoogleraar verkeerskunde Piet Bovy moet er niets van hebben, zegt hij. ,,Buffers liggen niet goed in de politiek en ook niet bij Piet. De machtige aannemers willen nueenmaal betaalstroken, omdat ze daar het meeste aan kunnen verdienen. Het is een heel dure oplossing, die bovendien niet werkt.”

Door zijn nogal krasse manier van formuleren % zoals: ‘De mensen willen wegen en bordelen’ % en zijn activisme kwam hij meermalen met de hoogleraren verkeerskunde in botsing. ,,Drie keer werd ik op het matje geroepen. Bovy heeft me gevraagd om niet tegen de schenen van de TU te schoppen en als wetenschapper te proberen objectief te blijven.”

Hokjes

Voor hemzelf bestaat er geen scheiding tussen zijn persoonlijke en zijn wetenschappelijke opvattingen, maar hij beloofde het actievoeren voortaan door zijn alter ego Dirk W. Thijsse te laten voortzetten % een eerbetoon aan de eerste natuurbeschermer van ons land Jac.P. Thijsse. ,,Ik vermeng politiek en wetenschap niet. Ik vind juist dat in ons land de hele discussie over mobiliteit veel te veel gepolitiseerd is. Als technici zijn we onze invloed kwijtgeraakt.”

Zelf onttrekt Westland zich trouwens aan de gebruikelijke politieke hokjes. Hij is trouw lid van het CDA en noemt zichzelf als doopsgezinde ‘orthodox christen’. Als uitvloeisel daarvan droomt hij van een theocratische maatschappij, waarin God in plaats van wereldlijke leiders de lakens uitdeelt. Tegelijkertijd is hij % bijvoorbeeld % een uitgesproken fan van Al Gore en knoopt hij aan bij het gedachtegoed van Groenlinks, als het gaat om het terugdringen van de automobiliteit. Zijn bede aan God luidt: ,,Moge Paars zeer snel verdwijnen. En dan met spoed een noodzakenkabinet onder premier Paul Rosenmöller.”

Balkon

De beste oplossing voor het bereikbaarheidsprobleem, weet hij, vraagt om een cultuurverandering: ‘wonen weer naar werken brengen’. Geen corridorbebouwing langs de snelwegen zoals minister Pronk aanvankelijk wilde, maar een echte ‘compacte stad’ met forse hoogbouw tot vijfhonderd meter de lucht in. Zodat er in ons land tenminste nog ruimte en stilte overblijven.

Maar hij signaleert een andere tendens: de woonfunctie ‘springt’ over het werk heen de stad uit. Van de VINEX-wijken langzamerhand naar het midden van het land. ,,De gelegenheid maakt de natuur en milieudief. Nu zie je de Veluwe al langzaam dichtslibben.”

Met die ideeën is Westland allang de verkeerskundige discipline ontstegen. In zijn denken moet een combinatie van bereikbaarheid en nabijheid het uitgangspunt zijn voor de vormgeving van de fysieke omgeving. Nabijheid van vrienden en familie, bereikbaarheid van ieders Heimat, het gebied dat je kent en waar je je thuis voelt. De mens moet op één plek wortelen, vindt hij, niet jobhoppend van de ene tijdelijke woonplaats naar de andere bewegen.

Is zijn verlangen reëel of verlangt hij vergeefs terug naar iets wat geweest is? Dick Westland weet het niet, maar put moed uit het begrip ‘kans’ van zijn favoriete filosoof Blaise Pascal. ,,Bepaalde kansen zijn zo klein dat er wel sprake moet zijn van een openbaring of wonder als het toch gebeurt: Al Gore wordt toch nog president van de VS, de A4 Midden-Delfland wordt NOOIT aangelegd.”

,,Mijn collega’s hier maken er nog wel eens flauwe grapjes over. ‘Er komt een monument bij de nieuwe A4 voor alle actievoerders en daar word jij dan onder begraven’, zeggen ze.” Feit is dat Dick Westland voor een (TU)-wetenschapper een ongewoon groot maatschappelijk activisme aan de dag legt. Hij is niet alleen wetenschappelijk van mening dat het doortrekken van de A4 onzinnig is % ‘de A13 is nog lang niet vol’ % hij vecht er ook tegen.

Onvermoeibaar zet hij nieuwsbrieven van zijn eigen actiegroep ACI (Anti Car International) in elkaar en bezorgt ze per fiets bij invloedrijke politici in de buurt van zijn woonplaats Schiedam. Hij bezoekt elke discussieavond en conferentie over het onderwerp, bestookt journalisten en schrijft ingezonden brieven. Of hij uiteindelijk ook voor de bulldozers gaat liggen, wil hij nog niet prijsgeven.

Buffers

Rekeningrijden, kilometerheffingen, betaalstroken of extra asfalt. Minister Netelenbos, de Kamer, de ANWB en het bedrijfsleven zijn verzeild geraakt in jarenlang gesteggel over de aanpak van files. In wezen is het hele bereikbaarheidsprobleem bijzonder simpel, zegt Westland. Neem als uitgangspunt de wet van het behoud van reistijd. Sinds de Romeinse tijd is de gemiddelde tijd die mensen tussen woning en werk pendelen, niet veranderd. De snelheid waarmee ze zich bewegen is wel aanzienlijk veranderd en dus de afstand tussen wonen en werken. Die bedraagt nu 25 kilometer gemiddeld, tegen 15 kilometer in 1980. Ook de files hebben dat niet kunnen keren. Hij toont een diagram dat de snelheidsstijging verklaart. De snelwegkilometers zijn verdubbeld sinds 1986, terwijl de kilometers op secundaire wegen gelijk zijn gebleven.

Tot zover zit Westland nog op één lijn met zijn collega-verkeerskundigen. Anders ligt het met de conclusies die hij trekt en de oplossingen die hij voorstelt. ,,Snelwegen zijn eigenlijk niet voor pendelverkeer, maar voor lange-afstands zakelijk verkeer”, stelt hij. Om de toegang tot de snelwegen te bemoeilijken, pleit Westland voor rekeningrijden en ‘buffers’, een uitgebreide vorm van toeritdosering waar de automobilist tien minuten wordt opgehouden voor hij de snelweg op en af mag. Nog mooier zijn bufferia, buffers in combinatie met transferia, die per openbaar vervoer en fiets bereikbaar zijn.

De in Delft beeldbepalende hoogleraar verkeerskunde Piet Bovy moet er niets van hebben, zegt hij. ,,Buffers liggen niet goed in de politiek en ook niet bij Piet. De machtige aannemers willen nueenmaal betaalstroken, omdat ze daar het meeste aan kunnen verdienen. Het is een heel dure oplossing, die bovendien niet werkt.”

Door zijn nogal krasse manier van formuleren % zoals: ‘De mensen willen wegen en bordelen’ % en zijn activisme kwam hij meermalen met de hoogleraren verkeerskunde in botsing. ,,Drie keer werd ik op het matje geroepen. Bovy heeft me gevraagd om niet tegen de schenen van de TU te schoppen en als wetenschapper te proberen objectief te blijven.”

Hokjes

Voor hemzelf bestaat er geen scheiding tussen zijn persoonlijke en zijn wetenschappelijke opvattingen, maar hij beloofde het actievoeren voortaan door zijn alter ego Dirk W. Thijsse te laten voortzetten % een eerbetoon aan de eerste natuurbeschermer van ons land Jac.P. Thijsse. ,,Ik vermeng politiek en wetenschap niet. Ik vind juist dat in ons land de hele discussie over mobiliteit veel te veel gepolitiseerd is. Als technici zijn we onze invloed kwijtgeraakt.”

Zelf onttrekt Westland zich trouwens aan de gebruikelijke politieke hokjes. Hij is trouw lid van het CDA en noemt zichzelf als doopsgezinde ‘orthodox christen’. Als uitvloeisel daarvan droomt hij van een theocratische maatschappij, waarin God in plaats van wereldlijke leiders de lakens uitdeelt. Tegelijkertijd is hij % bijvoorbeeld % een uitgesproken fan van Al Gore en knoopt hij aan bij het gedachtegoed van Groenlinks, als het gaat om het terugdringen van de automobiliteit. Zijn bede aan God luidt: ,,Moge Paars zeer snel verdwijnen. En dan met spoed een noodzakenkabinet onder premier Paul Rosenmöller.”

Balkon

De beste oplossing voor het bereikbaarheidsprobleem, weet hij, vraagt om een cultuurverandering: ‘wonen weer naar werken brengen’. Geen corridorbebouwing langs de snelwegen zoals minister Pronk aanvankelijk wilde, maar een echte ‘compacte stad’ met forse hoogbouw tot vijfhonderd meter de lucht in. Zodat er in ons land tenminste nog ruimte en stilte overblijven.

Maar hij signaleert een andere tendens: de woonfunctie ‘springt’ over het werk heen de stad uit. Van de VINEX-wijken langzamerhand naar het midden van het land. ,,De gelegenheid maakt de natuur en milieudief. Nu zie je de Veluwe al langzaam dichtslibben.”

Met die ideeën is Westland allang de verkeerskundige discipline ontstegen. In zijn denken moet een combinatie van bereikbaarheid en nabijheid het uitgangspunt zijn voor de vormgeving van de fysieke omgeving. Nabijheid van vrienden en familie, bereikbaarheid van ieders Heimat, het gebied dat je kent en waar je je thuis voelt. De mens moet op één plek wortelen, vindt hij, niet jobhoppend van de ene tijdelijke woonplaats naar de andere bewegen.

Is zijn verlangen reëel of verlangt hij vergeefs terug naar iets wat geweest is? Dick Westland weet het niet, maar put moed uit het begrip ‘kans’ van zijn favoriete filosoof Blaise Pascal. ,,Bepaalde kansen zijn zo klein dat er wel sprake moet zijn van een openbaring of wonder als het toch gebeurt: Al Gore wordt toch nog president van de VS, de A4 Midden-Delfland wordt NOOIT aangelegd.”

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.