De fantastische Mekelweg

1 Illustratie: Victor Lemstra (Klik voor grotere foto)

‘De Mekelweg is rechtlijnig, te ruim, saai en ongezellig’. Dit was de conclusie van een onderzoek onder Bouwkundestudenten in 1979. En ook nu reageren gebruikers van de Mekelweg unaniem afwijzend. ,,Er valt echt helemaal niets te beleven, je gebruikt hem alleen om je van huis naar je faculteit te verplaatsen.”

Een kleine enquête onder de bezoekers van de Delta-website bracht een maand geleden aan het licht dat de Mekelweg vooral behoefte heeft aan een supermarkt. Een enkeling dacht aan ludiekere toevoegingen als een ondergrondse roeibaan. Een mogelijkheid? Gijs Molenaar van roeivereniging Proteus-Eretes ziet het wel zitten: ,,Wij vinden het een fantastisch idee als er over een roeibaan wordt nagedacht.” Het toeval wil dat de Delftse roeiverenigingen net op zoek zijn naar nieuw trainingswater. Want de Schie wordt ieder jaar drukker en lastiger bevaarbaar voor de ranke skiffs en andere boten.

Wat voor afmetingen zou een roeibaan moeten hebben? ,,Een wedstrijdbaan is twee kilometer lang en 120 meter breed”, aldus Molenaar, die eventueel wel genoegen neemt met een smaller water.

Zo’n nauwere wedstrijdbaan is misschien wél realiseerbaar. Het zou een mooie etalage van Delfts vernuft kunnen zijn: de eerste overdekte, ondergrondse roeibaan. Nooit meer tegenwind of natte sneeuw. Op de faculteit Civiele Techniek weet men meer van ondergronds bouwen. Michiel Dijk is studentassistent en wil wel even nadenken over dit utopisch roei-Thialf. ,,Die roeibaan moet echt in de lengterichting van de Mekelweg komen? Dat is een probleem, een kruisende weg gaat nog wel, maar dit is lastig.”

,,De enige oplossing is om een soort gracht te graven, die je later weer overkapt. Maar is het niet zonde om een roeibaan meteen weer te overdekken? Dan hou je uiteindelijk gewoon weer diezelfde saaie Mekelweg over”, vindt Dijk.

Maar saai hoort nu eenmaal bij de Mekelweg. Het was ooit grootser bedoeld, die straat vernoemd naar een hoogleraar die zijn verzetswerk met de hoogst mogelijke prijs moest bekopen. Werd ontworpen als honderd meter brede en nog geen kilometer lange allee, waar de faculteiten in het groen konden ontkiemen en meegroeien.

Maar de ruime opzet en ‘architectonische warboel’ geven de gebruiker geen veilig nestgevoel. In 1971 leefden er al ideeën voor een ‘activiteiten-as’ langs de Mekelweg. Een studentenbioscoop, café en expositiezaal moesten het campusgevoel versterken en de wijk aantrekkelijker maken. Het is er ondanks drie decennia van plannen nog niet van gekomen.

Van ondergronds bouwen naar de meest verheven positie aan deMekelweg: de tweeëntwintigste verdieping van de Elektroflat. Victor Venema is aio en onderzoekt hoeveel water er in de wolken zit. Zijn onderzoek laat zien waarom het gebouw zo hoog is, want veel onderzoek bij de faculteit vereist hooggeplaatste antenne’s. ,,Voor de radar waarmee ik onderzoek doe is dit een perfecte lokatie. Maar buiten dat mag de elektroflat van mij wel gekanteld worden. Nu is het gebouw veel te hoog en heb je alleen contact met verdiepingsgenoten.”

Wat mag er verder anders aan de Mekelweg? ,,Hij moet absoluut autovrij worden. Nee, ik heb zelf geen auto. Expres niet. Ik ben tegen auto’s en de wereld zou een heel stuk gelukkiger zijn als meer mensen zo dachten.”

Venema blijkt wel eens van beneden naar boven te lopen. ,,Zo eens per jaar doe ik dat. En bij een brandalarm moet je ook naar beneden lopen. Er zijn natuurlijk wel snellere manieren. Een parachute vind ik te eng, maar een glijbaan lijkt me wel wat. Ik zou wel met een glijbaan van de flat af willen.”

Sam Buitendijk staat op het punt om van Bouwkunde terug naar huis te fietsen. Een pretje, zo op de Mekelweg? ,,Ach, het went, ik weet natuurlijk niet beter. Maar ik ben niet ontevreden over de gebouwen hier. De aula en de nieuwe bieb zijn mijn favorieten.”

Toch zou hij wel iets willen veranderen: ,,Ik wil meer groen en meer water. En er mag wel eens iets komen wat de braafheid hier doorbreekt. Gewoon wat anders, een meditatieruimte of een moskee of zo. Ja, een moskee. Ik vind trouwens dat die toren op het hoofdgebouw wel iets van een minaret heeft. Volgens mij zitten er zelfs luidsprekers in, net zoals ze die gebruiken om gebeden uit te roepen over de stad.”

Mohammed Douairi is secretaris van de Marokkaanse studentenvereniging in Delft. ,,Dat zou echt geweldig zijn, een moskee, of in ieder geval een vaste plaats voor moslimstudenten. Nu moeten we het doen met een heel vieze ruimte naast de benzinepomp op de Drebbelweg.”

Vieze ruimtes botsen met de reinheid die moslims nastreven bij het gebed. Het uitdoen van schoenen en wassen van voeten is een bekend fenomeen. De kleine zestig leden komen regelmatig bij elkaar. ,,Vrijdag is voor ons altijd een belangrijke dag, en rond de Ramadan hebben we veel vaste activiteiten.”

Douairi weet niet waarom moslim-studenten nooit actie voor een eigen ruimte hebben ondernomen. ,,Het idee leeft wel, maar er is voor zover ik weet nog nooit wat aan gedaan. Terwijl er behalve de Marokkanen ook veel andere moslims op de TU zijn. Zeker een paar honderd.”

Van verheven geloofszaken naar het meer aardse behartigen van studentenbelangen. Bij de VSSD leeft een traditie van plannen voor de TU-wijk. Desgevraagd wordt het onderwerp ‘Mekelweg’ op een vergadering van de ‘werkgroep wonen’ aangekaart. Uitkomst: de auto moet ondergronds en de Mekelweg gezelliger en aangekleed worden. Weer ondergronds. En hoewel het nu een trend lijkt, dacht men ook in de jaren zeventig al aan het onder het maaiveld stoppen van alle auto’s. Vandaar dat veel parkeerplaatsen langs de Mekelweg verdiept zijn aangelegd. De passant kijkt zo niet tégen de auto’s maar over het blik heen. VSSD’er Jeroen Visser wil wel een toelichting geven: ,,De auto’s zouden door een verdiepte Mekelweg moeten rijden.Zoiets als de Utrechtse baan in Den Haag. Daaromheen kan dan een Delftse koopgoot en een groot park komen.”

Visser komt nu los: ,,Ik stel me een plein voor waar de VSSD en Stud en al die andere studentenzaken verzameld zijn. Met terrasjes, zodat mensen die in de TU-wijk wonen niet eerst tien kilometer hoeven te fietsen om in de binnenstad te komen. Elektro kan permanent tot een mega-tetris gepromoveerd worden. En waarom staan er niet om de paar honderd meter kunstwerken? Zodat je iets te zien hebt als er een college-uur uitvalt.”

Maar er staan toch kunstwerken? Betonblokken voor de aula, een geïmplodeerde kubus voor Elektrotechniek en een bult bij IO.

,,Ik bedoel meer iets tijdelijks, iets wisselends. De Mekelweg als expositieruimte. Niet van die kunst die je vanzelf niet meer ziet. De Mekelweg moet minder lang en recht zijn. Het is nu een kaarsrechte streep door de TU-wijk. Wel een echt Delfts ding. Kaarsrecht en superfunctioneel”, aldus Visser.

,,De Mekelweg is helemaal niet kaarsrecht. Er zit een knik in en hij loopt de verkeerde kant op.” Yolanda De Jong is het oneens met Visser. De student L&R en bestuurslid van studievereniging Leonardo da Vinci legt uit: ,,De Mekelweg zou wat meer naar links moeten lopen, zodat hij langs onze faculteit komt. En hij moet kaarsrecht en autovrij worden, zodat er vliegtuigen kunnen landen. Bij voorkeur ons eigen L&R-toestel, de Cessna Citation.”

De ruimtevaartliefhebbers pleiten voor een lanceerplatform, waarop ook een Saturn-V raket tentoongesteld kan worden. De Jong vervolgt: ,,Zestienhoven is toch wel een eindje weg. Het zou natuurlijk ideaal zijn als we hier onze proefvluchten konden maken? Komt ook mooi uit met ons lustrum volgend jaar. Dus als ze even opschieten…”

Terug op aarde is het TU-vastgoedbeheer dat daadwerkelijk invloed heeft op de toekomst van de Mekelweg. Op dit moment is de TU Delft bezig een masterplan te ontwikkelen. Ir. A.Y. Sanson hierover: ,,Ik kan natuurlijk niet bekend maken wat erin staat voor het voltooid en goedgekeurd is. Maar het is duidelijk dat er van alles moet gebeuren, want de Mekelweg is nu inderdaad lang en eentonig. Mensen moeten zich er prettig kunnen verplaatsen, er kunnen wandelen, zitten. De wind zou anders moeten. Al moet je niet de illusie hebben een tweede Beestenmarkt te kunnen creëren.”

Hoe zou het praktisch gezien prettiger kunnen worden? Sanson: ,,Ik ga hier geen voorbeelden geven. Wel is het zo dat de Mekelweg zo groot is dat één ding nooit de oplossing kan bieden. Het is een heel groot gebied. Wij proberen creatief met dat grote gebied om te gaan. Waarom geen skeelerbaan langs de Mekelweg. Of een basketbalveldje.”

En een ondergrondse roeibaan? Sanson: ,,Het is voor mij belangrijk wat de functie van de Mekelweg is, dat het ook een visitekaartje voor de TU kan zijn. En ondergronds of autoluw klinkt leuk, maar je moet je afvragen of je alles wel moet wegstoppen. Er wordt op dit moment tijdelijk op de Mekelweg geparkeerd. En gek genoeg gebeurt er sinds die auto’s daar staan opeens van alles. Dus je kunt niet te snel de auto weghalen. Maar een stukje ondergronds bouwen om te laten zien wat de TU in huis heeft, is best mogelijk. De Mekelweg moet de etalage van de TU worden.”

1 Illustratie: Victor Lemstra (Klik voor grotere foto)

‘De Mekelweg is rechtlijnig, te ruim, saai en ongezellig’. Dit was de conclusie van een onderzoek onder Bouwkundestudenten in 1979. En ook nu reageren gebruikers van de Mekelweg unaniem afwijzend. ,,Er valt echt helemaal niets te beleven, je gebruikt hem alleen om je van huis naar je faculteit te verplaatsen.”

Een kleine enquête onder de bezoekers van de Delta-website bracht een maand geleden aan het licht dat de Mekelweg vooral behoefte heeft aan een supermarkt. Een enkeling dacht aan ludiekere toevoegingen als een ondergrondse roeibaan. Een mogelijkheid? Gijs Molenaar van roeivereniging Proteus-Eretes ziet het wel zitten: ,,Wij vinden het een fantastisch idee als er over een roeibaan wordt nagedacht.” Het toeval wil dat de Delftse roeiverenigingen net op zoek zijn naar nieuw trainingswater. Want de Schie wordt ieder jaar drukker en lastiger bevaarbaar voor de ranke skiffs en andere boten.

Wat voor afmetingen zou een roeibaan moeten hebben? ,,Een wedstrijdbaan is twee kilometer lang en 120 meter breed”, aldus Molenaar, die eventueel wel genoegen neemt met een smaller water.

Zo’n nauwere wedstrijdbaan is misschien wél realiseerbaar. Het zou een mooie etalage van Delfts vernuft kunnen zijn: de eerste overdekte, ondergrondse roeibaan. Nooit meer tegenwind of natte sneeuw. Op de faculteit Civiele Techniek weet men meer van ondergronds bouwen. Michiel Dijk is studentassistent en wil wel even nadenken over dit utopisch roei-Thialf. ,,Die roeibaan moet echt in de lengterichting van de Mekelweg komen? Dat is een probleem, een kruisende weg gaat nog wel, maar dit is lastig.”

,,De enige oplossing is om een soort gracht te graven, die je later weer overkapt. Maar is het niet zonde om een roeibaan meteen weer te overdekken? Dan hou je uiteindelijk gewoon weer diezelfde saaie Mekelweg over”, vindt Dijk.

Maar saai hoort nu eenmaal bij de Mekelweg. Het was ooit grootser bedoeld, die straat vernoemd naar een hoogleraar die zijn verzetswerk met de hoogst mogelijke prijs moest bekopen. Werd ontworpen als honderd meter brede en nog geen kilometer lange allee, waar de faculteiten in het groen konden ontkiemen en meegroeien.

Maar de ruime opzet en ‘architectonische warboel’ geven de gebruiker geen veilig nestgevoel. In 1971 leefden er al ideeën voor een ‘activiteiten-as’ langs de Mekelweg. Een studentenbioscoop, café en expositiezaal moesten het campusgevoel versterken en de wijk aantrekkelijker maken. Het is er ondanks drie decennia van plannen nog niet van gekomen.

Van ondergronds bouwen naar de meest verheven positie aan deMekelweg: de tweeëntwintigste verdieping van de Elektroflat. Victor Venema is aio en onderzoekt hoeveel water er in de wolken zit. Zijn onderzoek laat zien waarom het gebouw zo hoog is, want veel onderzoek bij de faculteit vereist hooggeplaatste antenne’s. ,,Voor de radar waarmee ik onderzoek doe is dit een perfecte lokatie. Maar buiten dat mag de elektroflat van mij wel gekanteld worden. Nu is het gebouw veel te hoog en heb je alleen contact met verdiepingsgenoten.”

Wat mag er verder anders aan de Mekelweg? ,,Hij moet absoluut autovrij worden. Nee, ik heb zelf geen auto. Expres niet. Ik ben tegen auto’s en de wereld zou een heel stuk gelukkiger zijn als meer mensen zo dachten.”

Venema blijkt wel eens van beneden naar boven te lopen. ,,Zo eens per jaar doe ik dat. En bij een brandalarm moet je ook naar beneden lopen. Er zijn natuurlijk wel snellere manieren. Een parachute vind ik te eng, maar een glijbaan lijkt me wel wat. Ik zou wel met een glijbaan van de flat af willen.”

Sam Buitendijk staat op het punt om van Bouwkunde terug naar huis te fietsen. Een pretje, zo op de Mekelweg? ,,Ach, het went, ik weet natuurlijk niet beter. Maar ik ben niet ontevreden over de gebouwen hier. De aula en de nieuwe bieb zijn mijn favorieten.”

Toch zou hij wel iets willen veranderen: ,,Ik wil meer groen en meer water. En er mag wel eens iets komen wat de braafheid hier doorbreekt. Gewoon wat anders, een meditatieruimte of een moskee of zo. Ja, een moskee. Ik vind trouwens dat die toren op het hoofdgebouw wel iets van een minaret heeft. Volgens mij zitten er zelfs luidsprekers in, net zoals ze die gebruiken om gebeden uit te roepen over de stad.”

Mohammed Douairi is secretaris van de Marokkaanse studentenvereniging in Delft. ,,Dat zou echt geweldig zijn, een moskee, of in ieder geval een vaste plaats voor moslimstudenten. Nu moeten we het doen met een heel vieze ruimte naast de benzinepomp op de Drebbelweg.”

Vieze ruimtes botsen met de reinheid die moslims nastreven bij het gebed. Het uitdoen van schoenen en wassen van voeten is een bekend fenomeen. De kleine zestig leden komen regelmatig bij elkaar. ,,Vrijdag is voor ons altijd een belangrijke dag, en rond de Ramadan hebben we veel vaste activiteiten.”

Douairi weet niet waarom moslim-studenten nooit actie voor een eigen ruimte hebben ondernomen. ,,Het idee leeft wel, maar er is voor zover ik weet nog nooit wat aan gedaan. Terwijl er behalve de Marokkanen ook veel andere moslims op de TU zijn. Zeker een paar honderd.”

Van verheven geloofszaken naar het meer aardse behartigen van studentenbelangen. Bij de VSSD leeft een traditie van plannen voor de TU-wijk. Desgevraagd wordt het onderwerp ‘Mekelweg’ op een vergadering van de ‘werkgroep wonen’ aangekaart. Uitkomst: de auto moet ondergronds en de Mekelweg gezelliger en aangekleed worden. Weer ondergronds. En hoewel het nu een trend lijkt, dacht men ook in de jaren zeventig al aan het onder het maaiveld stoppen van alle auto’s. Vandaar dat veel parkeerplaatsen langs de Mekelweg verdiept zijn aangelegd. De passant kijkt zo niet tégen de auto’s maar over het blik heen. VSSD’er Jeroen Visser wil wel een toelichting geven: ,,De auto’s zouden door een verdiepte Mekelweg moeten rijden.Zoiets als de Utrechtse baan in Den Haag. Daaromheen kan dan een Delftse koopgoot en een groot park komen.”

Visser komt nu los: ,,Ik stel me een plein voor waar de VSSD en Stud en al die andere studentenzaken verzameld zijn. Met terrasjes, zodat mensen die in de TU-wijk wonen niet eerst tien kilometer hoeven te fietsen om in de binnenstad te komen. Elektro kan permanent tot een mega-tetris gepromoveerd worden. En waarom staan er niet om de paar honderd meter kunstwerken? Zodat je iets te zien hebt als er een college-uur uitvalt.”

Maar er staan toch kunstwerken? Betonblokken voor de aula, een geïmplodeerde kubus voor Elektrotechniek en een bult bij IO.

,,Ik bedoel meer iets tijdelijks, iets wisselends. De Mekelweg als expositieruimte. Niet van die kunst die je vanzelf niet meer ziet. De Mekelweg moet minder lang en recht zijn. Het is nu een kaarsrechte streep door de TU-wijk. Wel een echt Delfts ding. Kaarsrecht en superfunctioneel”, aldus Visser.

,,De Mekelweg is helemaal niet kaarsrecht. Er zit een knik in en hij loopt de verkeerde kant op.” Yolanda De Jong is het oneens met Visser. De student L&R en bestuurslid van studievereniging Leonardo da Vinci legt uit: ,,De Mekelweg zou wat meer naar links moeten lopen, zodat hij langs onze faculteit komt. En hij moet kaarsrecht en autovrij worden, zodat er vliegtuigen kunnen landen. Bij voorkeur ons eigen L&R-toestel, de Cessna Citation.”

De ruimtevaartliefhebbers pleiten voor een lanceerplatform, waarop ook een Saturn-V raket tentoongesteld kan worden. De Jong vervolgt: ,,Zestienhoven is toch wel een eindje weg. Het zou natuurlijk ideaal zijn als we hier onze proefvluchten konden maken? Komt ook mooi uit met ons lustrum volgend jaar. Dus als ze even opschieten…”

Terug op aarde is het TU-vastgoedbeheer dat daadwerkelijk invloed heeft op de toekomst van de Mekelweg. Op dit moment is de TU Delft bezig een masterplan te ontwikkelen. Ir. A.Y. Sanson hierover: ,,Ik kan natuurlijk niet bekend maken wat erin staat voor het voltooid en goedgekeurd is. Maar het is duidelijk dat er van alles moet gebeuren, want de Mekelweg is nu inderdaad lang en eentonig. Mensen moeten zich er prettig kunnen verplaatsen, er kunnen wandelen, zitten. De wind zou anders moeten. Al moet je niet de illusie hebben een tweede Beestenmarkt te kunnen creëren.”

Hoe zou het praktisch gezien prettiger kunnen worden? Sanson: ,,Ik ga hier geen voorbeelden geven. Wel is het zo dat de Mekelweg zo groot is dat één ding nooit de oplossing kan bieden. Het is een heel groot gebied. Wij proberen creatief met dat grote gebied om te gaan. Waarom geen skeelerbaan langs de Mekelweg. Of een basketbalveldje.”

En een ondergrondse roeibaan? Sanson: ,,Het is voor mij belangrijk wat de functie van de Mekelweg is, dat het ook een visitekaartje voor de TU kan zijn. En ondergronds of autoluw klinkt leuk, maar je moet je afvragen of je alles wel moet wegstoppen. Er wordt op dit moment tijdelijk op de Mekelweg geparkeerd. En gek genoeg gebeurt er sinds die auto’s daar staan opeens van alles. Dus je kunt niet te snel de auto weghalen. Maar een stukje ondergronds bouwen om te laten zien wat de TU in huis heeft, is best mogelijk. De Mekelweg moet de etalage van de TU worden.”