In de ban van Bitcoin: ‘Ik studeer af zonder studieschuld’

Wie op YouTube een video zoekt over cryptovaluta wordt overspoeld met tutorials en succesverhalen van jonge mensen die dankzij bitcoin binnen een paar jaar miljonair werden. Niet geheel verrassend blijkt uit onderzoek dat cryptovaluta vooral worden gekocht en verhandeld door consumenten tussen de 18 en 35 jaar. Voor millennials en Gen-Z, generaties, die opgroeiden tijdens het digitale tijdperk, is online geld niet nieuw en is een investering in cryptovaluta juist het ideale spaarpotje. Want wat levert geld op een spaarrekening nog op?

Maar wat zijn die crypto’s nu eigenlijk? Hoe werkt het, wat kunnen we ermee en wat zijn de do’s en don’ts voor beginnende investeerders? We vroegen het TU-studenten en cryptofanaten Marco en Krzysztof.

Achtbaan
‘Elon Musk heeft net met Tesla voor 1,5 miljard aan bitcoins gekocht’, stuurt Marco (22, achternaam bekend bij redactie) voorafgaand aan het interview. Sinds twee jaar is hij helemaal verslingerd aan Bitcoin. “Vanaf het moment dat ik me erin verdiepte en er met andere geïnteresseerden over sprak, raakte ik steeds meer overtuigd van de potentie.” Elke vrije minuut besteedde hij aan de digitale munt. “Ik wilde er alles over leren.”
Tegenwoordig is hij er minder intensief mee bezig, al blijft zijn fanatisme onverminderd groot. “Ik hou meerdere malen per dag de markt in de gaten. Als de koers heel volatiel (beweeglijk -red.) is, ben ik als vanouds aan mijn scherm gekluisterd.” Lachend: “Dit was bijvoorbeeld het geval tijdens de laatste tentamenperiode, dat kwam niet zo goed uit.”

Vanwege de beweeglijkheid worden cryptovaluta vaak omschreven als een achtbaan, prijsschommelingen van soms wel twintig procent per dag zijn niet ongewoon. Marco: “De prijs van bitcoin steeg begin januari in een week met meer dan 55 procent (+ twaalfduizend euro) om vervolgens weer flink te dalen.” Onder de indruk van zo’n schommeling is hij niet, dat hoort er nou eenmaal bij. Hij verwacht dat bitcoin op lange termijn zelfs steeds meer waard wordt.

‘Bitcoin is  schaarser dan goud’

“Bitcoin is eindig en dat maakt het schaars.” Marco verwijst naar de maximale hoeveelheid munten die zal worden gemaakt: 21 miljoen. Op dit moment is tachtig procent van het totale aantal op de markt en naar verwachting zijn in 2140 alle 21 miljoen bitcoins in omloop. “Dat maakt de bitcoin zelfs schaarser dan goud. Goud kun je altijd delven, maar je kunt geen extra bitcoins bijmaken, dat is allemaal vooraf geprogrammeerd door de bedenker van Bitcoin.”

Blockchain
Satoshi Nakamoto, het pseudoniem van de persoon of groep die in 2008 Bitcoin bedacht, ontwierp een digitale munteenheid gebouwd op blockchaintechnologie. “Zie blockchain als de boekhouding van alle bitcointransacties”, legt Marco in jip-en-janneketaal uit. “Die boekhouding bestaat uit een lijst die is opgebouwd uit blokjes informatie. Als er een bitcoin bij komt of wordt verhandeld, registreren alle computers die nieuwe informatie.” Zo’n transactieregel wordt iedere tien minuten gevormd en pas officieel in de boekhouding (blockchain) gezet als alle computers deze transactie als dusdanig hebben geregistreerd.
Marco: “Het is daardoor het meest veilige en transparante betalingssysteem ter wereld. Elke transactie wordt gecontroleerd door honderdduizenden computers en is openbaar, dus door iedereen in te zien.”

‘Geld kun je bijdrukken, bitcoin niet’

Behalve transparant is Bitcoin ook decentraal. Dit voorkomt dat het hele systeem niet meer werkt als een onderdeel in het netwerk faalt. Dat maakt het netwerk meer robuust, legt Marco uit. “Daarnaast is het netwerk trustless. Voor het versturen van een transactie is geen tussenpartij nodig zoals een bank. Dat maakt betalingen een stuk efficiënter dan het huidige valutasysteem.”
Het netwerk gaat uit van democratie: iedereen die er deel van uitmaakt beslist. Daarmee voorkom je de aanpassing van regels, zoals het verhogen van het maximale aantal bitcoin dat er kan zijn. Marco: “Geld kun je bijvoorbeeld bijdrukken, zoals momenteel in de Verenigde Staten veel gebeurt.”

En geld bijdrukken  kan leiden tot inflatie, een waardevermindering van het geld. In de VS keerde de overheid miljarden dollars aan coronasteun uit. Inwoners die in aanmerking kwamen voor extra bijstand ontvingen zogeheten stimulus checks ter waarde van honderden dollars. Hierdoor stijgt de totale hoeveelheid geld enorm.

Marco: “Omdat geld minder waard wordt, zoeken consumenten naar alternatieven om deze waardevermindering te beperken. Dit is een van de redenen waarom de koers van de bitcoin, maar ook die van aandelen, sinds begin dit jaar door het dak ging. “Bitcoin en aandelen zijn een goede manier om in tijden van inflatie je vermogen in te bewaren.”

Duurzaam
Geld wordt gedrukt, bitcoins worden gemined. De munt wordt ‘gedolven’ uit een enorme hoeveelheid data, waarvoor veel rekenkracht nodig is. Marco: “Minen is simpel gezegd het vastleggen van transacties die in het Bitcoinnetwerk plaatsvinden op de blockchain. In ruil hiervoor ontvangen miners een vergoeding in bitcoin.” 

Elke transactie kost omgerekend ruim 600 kilowattuur aan stroom

Milieuvriendelijk is dat delven overigens niet, elke transactie kost omgerekend ruim zeshonderd kilowattuur aan stroom. Bij een koers van 39 duizend euro per bitcoin, kost dat zo’n 121,36 terawattuur per jaar. Dat is meer dan heel Argentinië (121 terawattuur) en Nederland (108,8 terawattuur) aan elektriciteit verbruiken, berekende de universiteit van Cambridge. En dat kan oplopen, want hoe groter het netwerk wordt, hoe moeilijker de berekeningen en des te meer rekenkracht en energie nodig is.

Marco kent de cijfers en de bezwaren, maar pleit voor nuance. “Er wordt veel gemined met restenergie. Oekraïne heeft plannen om een aantal grote minefarms (locaties waar meerdere computers crypto’s delven) vlakbij kernreactors te plaatsen. De overtollige energie vloeit af naar deze farms. Deze energie zou anders verloren gaan. Daarnaast heb je voor Bitcoin geen bankgebouwen nodig, het is immers decentraal geregeld. Dat betekent geen vastgoed, geen extra grondstoffen, geen personeel en geen reisbewegingen.”

Hacken
Goed, voor Bitcoin zijn geen banken nodig, maar evenmin is de munt fysiek beschikbaar. Hoe veilig is dat? Hoe groot is de kans dat de boekhouding, de blockchain wordt gehackt? “Dat is vrijwel onmogelijk”, verzekert Marco. “Daar zou je zoveel rekenkracht en energie voor nodig hebben, dat is bijna ondenkbaar.”

In 2014 maakten hackers voor 2,6 miljard dollars aan bitcoins buit

“Wel kun je cryptowallets hacken, online portemonnees waar consumenten hun cryptogeld in bewaren.” En dat gebeurde al regelmatig. Zo maakten hackers in 2014 bij online  broker (een tussenpersoon of platform die handel faciliteert) Mount Gox voor 2,6 miljard dollar aan bitcoins buit. En in september vorig jaar werd nog voor 4,25 miljoen aan crypto’s gestolen van het platform Eterbase. Hier werden behalve bitcoins ook twee andere munten buitgemaakt: ethereum (ETH) en ripple (XRP). Deze munten zijn beter bekend als altcoins, alternatieve cryptovaluta.  

Altcoins
“Altcoins bouwen voort op het succes van Bitcoin, maar zijn net iets anders en trekken daardoor weer andere, nieuwe gebruikers aan”, legt Marco uit. “Het zijn munten die verschillende producten vertegenwoordigen. Zo kun je met sommige altcoins bijvoorbeeld sneller transacties uitvoeren dan Bitcoin, waardoor ze beter geschikt zijn als betaalmiddel.”

Volgens Marco zijn er duizenden van deze altcoins in omloop, al zijn ze niet allemaal even betrouwbaar. “In de regel hebben kleine coins sneller kans om meer waard te worden, maar er is ook kans dat ze over een aantal jaar niks meer waard zijn.” Daarom waarschuwt hij om goed onderzoek te doen voordat je geld in een altcoin stopt. “Sommige van deze munten maken misbruik van de hype rondom crypto, lees daarom altijd de whitepaper van de organisatie waarin ze uitleggen wat ze met de munt willen doen.”

• Een van de grootste altcoin scams was One Coin. One Coin was in 2015 opgericht door Ruja Ignatova, die zichzelf de cryptoqueen noemde. Ze vertelde mensen dat ze een cryptovaluta had uitgevonden die nog beter was dan de bitcoin en haalde zo miljoenen mensen over om miljarden te investeren. Twee jaar laten bleek de munt gebaseerd op leugens. Ignatova was toen al met de noorderzon vertrokken en wordt sindsdien door onder andere de FBI gezocht.

Do’s en dont’s
Waar Marco vooral focust op Bitcoin, spreidt Krzysztof (22, achternaam bekend bij redactie) zijn investeringen. Zijn portfolio bestaat grotendeels uit altcoins als etherium, ripple en stellar lumens. “Af en toe verkoop ik wat en koop ik nieuwe munten met potentie.” Tot nu toe investeerde hij ongeveer honderd dollar eigen geld en daarnaast verdiende hij extra munten door het volgen van ‘coin tutorials’. “Dan krijg je crypto’s voor het bekijken van video’s.”

Sommige van die ‘verdiende’ munten houdt hij, andere ruilt hij in. “Dat is ook meteen een tip: investeer je winst weer in andere crypto. En als er een kans is om wat ‘nieuwe’ munten te verdienen door bijvoorbeeld het kijken van coin tutorials, doe het! Je weet nooit wat ze je in de toekomst opleveren.”

‘Investeer wat je kunt missen, zet niet je studielening in’

Voorzichtigheid is geboden, waarschuwt financieel voorlichtingsinstituut Nibud, dat ook merkt dat de belangstelling voor investeren in aandelen en cryptovaluta toeneemt. “Wij vinden het goed dat mensen zich verdiepen in beleggen. Dat kan een goede manier zijn om vermogen aan te houden, maar het blijft risicovol,” stelt Nibud-onderzoeker Marcel Warnaar. Om niet in financiële problemen te komen, adviseert het Nibud daarom alleen te beleggen met geld dat je kunt missen. Ook is het belangrijk om altijd genoeg geld over te houden om in de nabije toekomst noodzakelijke uitgaven te kunnen doen. Warnaar: “Investeer geen geleend geld en wees kritisch, beleg alleen in dingen die je snapt. Wil je geen risico lopen, dan is er niks mis met geld op een spaarrekening zetten.”

Ook Krzysztof raadt aan om niet je studielening in te zetten. Daar is Marco het mee eens: “Risicomanagement is een van de belangrijkste aspecten in traden, het aan- en verkopen van cryptovaluta. Verdiep je in de materie en weet wanneer je uit een trade moet stappen. Toen ik net begon nam ik veel risico. Als je meer wilt, maak je fouten, dat hoort er in het begin ook bij.” Hij raadt aan om met een klein bedrag te beginnen om te leren handelen. “En heb je aan het einde van de maand een beetje geld over, investeer het in plaats van dat je het op een spaarrekening zet.”

Want daar zijn ze het allebei over eens, het is een goed idee om te investeren. Je weet immers maar nooit. Marco lacht, “dankzij bitcoin studeer ik straks af zonder studieschuld.”

• Studenten die meer willen leren over traden of investeren in zowel cryptovaluta of aandelen, kunnen zich aansluiten bij de Delft Investing community. In deze groep delen studenten met ervaring in traden en investeren hun kennis, tips en tricks met elkaar.