Computerpeuter

Dit bedrijf wil binnen tien jaar een computer ontwikkelen die kan converseren als een volwassene, meldt de treinkrant Spits.

,,Met voorgelezen teksten kunnen computers inmiddels goed overweg, maar vrije spraak is voor computers nog moeilijk te herkennen”, vertelt dr. Léon Rothkrantz van de basiseenheid kennisgestuurde systemen (ITS) desgevraagd. ,,Mensen die met elkaar praten maken namelijk alleen korte statements. Ze gebruiken veel grammaticaal onjuiste zinnen. Een computer moet echt weten in welke context de tekst gesproken wordt, om er iets van te begrijpen.”

Een computer laten reageren als een peuter is volgens Rothkrantz dus alleen mogelijk als er een beperkte hoeveelheid onderwerpen en een beperkt aantal woorden aan bod komt. Anders loopt het bij de spraakherkenning al vast.

Reageren als een peuter is niet het opzienbarendste voorbeeld van menselijke computers dat Rothkrantz kent. In Engeland hebben onderzoekers van het Imperial College een computerprogramma gemaakt waarmee je via gesproken woorden met een computer over muziek kunt converseren. ,,De computer is dan helemaal getraind op het herkennen van namen van muziekanten en andere woorden die voorkomen in gesprekken over muziek”, vertelt de Delftse spraakherkenningsspecialist. ,,De conversatie met dit systeem heeft menselijke trekjes. Bij serieuze vragen krijg je serieuze antwoorden, met af en toe opzettelijk een fout antwoord. Probeer je echter met de computer te dollen door domme vragen te stellen, dan gaat hij er niet serieus op in, maar maakt ook geintjes.”

Mop

Spraakherkenning is de moeilijkste stap bij het ontwikkelen van een computer die als een volwassenen kan converseren, meent Rothkrantz. De gebruikte Hidden Markovmodellen, een wiskundige techniek om spraak te modelleren, hebben enorm veel rekenkracht nodig. ,,De computer moet natuurlijk wel realtime antwoord geven.”

Chattend kan een computer een volwassene al laten denken dat hij ook een volwassene is. ,,Op Imperial College hebben ze computers waar je vijf minuten mee mag kletsen en dan moet je beslissen of je met een student of met een computer hebt gechat. Studenten van mij hebben geprobeerd uit te zoeken hoe je de computer kon herkennen, maar dat is ze niet gelukt. Hele moeilijke vragen stellen, helpt bijvoorbeeld niet, want een student weet daar ook niet altijd het antwoord op. De computer heeft het ook door als je met andere woorden twee keer dezelfde vraag stelt. De computer gebruikt weltrucjes om de vijf minuten vol te krijgen, bijvoorbeeld door te vragen of hij een mop zal vertellen. Zeg je ja, dan ben je zo een paar minuten verder.”

Een computer van Israëlische onderzoekers kan mensen foppen door hem te laten denken dat hij een peuter is.

Taalexperts dachten in testen dat ze met een peuter te maken hadden, terwijl ze in werkelijkheid aan het kletsten waren met een nieuwe computer van het hightechbedrijf Artificial Intelligence. Dit bedrijf wil binnen tien jaar een computer ontwikkelen die kan converseren als een volwassene, meldt de treinkrant Spits.

,,Met voorgelezen teksten kunnen computers inmiddels goed overweg, maar vrije spraak is voor computers nog moeilijk te herkennen”, vertelt dr. Léon Rothkrantz van de basiseenheid kennisgestuurde systemen (ITS) desgevraagd. ,,Mensen die met elkaar praten maken namelijk alleen korte statements. Ze gebruiken veel grammaticaal onjuiste zinnen. Een computer moet echt weten in welke context de tekst gesproken wordt, om er iets van te begrijpen.”

Een computer laten reageren als een peuter is volgens Rothkrantz dus alleen mogelijk als er een beperkte hoeveelheid onderwerpen en een beperkt aantal woorden aan bod komt. Anders loopt het bij de spraakherkenning al vast.

Reageren als een peuter is niet het opzienbarendste voorbeeld van menselijke computers dat Rothkrantz kent. In Engeland hebben onderzoekers van het Imperial College een computerprogramma gemaakt waarmee je via gesproken woorden met een computer over muziek kunt converseren. ,,De computer is dan helemaal getraind op het herkennen van namen van muziekanten en andere woorden die voorkomen in gesprekken over muziek”, vertelt de Delftse spraakherkenningsspecialist. ,,De conversatie met dit systeem heeft menselijke trekjes. Bij serieuze vragen krijg je serieuze antwoorden, met af en toe opzettelijk een fout antwoord. Probeer je echter met de computer te dollen door domme vragen te stellen, dan gaat hij er niet serieus op in, maar maakt ook geintjes.”

Mop

Spraakherkenning is de moeilijkste stap bij het ontwikkelen van een computer die als een volwassenen kan converseren, meent Rothkrantz. De gebruikte Hidden Markovmodellen, een wiskundige techniek om spraak te modelleren, hebben enorm veel rekenkracht nodig. ,,De computer moet natuurlijk wel realtime antwoord geven.”

Chattend kan een computer een volwassene al laten denken dat hij ook een volwassene is. ,,Op Imperial College hebben ze computers waar je vijf minuten mee mag kletsen en dan moet je beslissen of je met een student of met een computer hebt gechat. Studenten van mij hebben geprobeerd uit te zoeken hoe je de computer kon herkennen, maar dat is ze niet gelukt. Hele moeilijke vragen stellen, helpt bijvoorbeeld niet, want een student weet daar ook niet altijd het antwoord op. De computer heeft het ook door als je met andere woorden twee keer dezelfde vraag stelt. De computer gebruikt weltrucjes om de vijf minuten vol te krijgen, bijvoorbeeld door te vragen of hij een mop zal vertellen. Zeg je ja, dan ben je zo een paar minuten verder.”