[Column] Beter slecht bedacht dan sluw gejat

Voor nogal wat TBM-vakken moeten de studenten een scriptie inleveren, en vaak is dat een groepsinspanning. Veel van de benodigde informatie is op internet te vinden, en de verleiding om simpelweg te knippen en plakken is groot. TBM is bij mijn weten de enige faculteit die een eigen folder heeft om studenten te waarschuwen tegen plagiaat. Dat is een triest gegeven. Er zijn immers ook geen folders die uitleggen dat je geen computers mag stelen, of docenten molesteren. Blijkbaar is plagiaat een vaag begrip, net als seksuele intimidatie. Ook daarover is een folder, en die is gelukkig niet uitsluitend bestemd voor TBM.

Tot mijn schrik bestaat er zelfs onder docenten verschil van opvatting over wat plagiaat precies is, en in welke mate het verwerpelijk is. Zo hoorde ik eens een hbo-docent met droge ogen beweren dat hij het prima vond wanneer een leerling alle relevante informatie bijeen jat. Hij gebruikte daarvoor weliswaar een ander woord, maar het kwam op hetzelfde neer. Zo vond hij het bijeenbrengen van verschillende boekbesprekingen net zo waardevol als het schrijven van een eigen recensie. Ware hij docent geweest op de bakkersschool, dan gaf hij een leerling die vijf broden steelt ook geen lager cijfer dan de sufferd die zelf zijn brood bakt. Want het hedendaagse motto luidt immers: beter goed gejat dan slecht bedacht.

Hoewel er nauwelijks verwarring bestaat over wat diefstal is, lijkt plagiaat voor velen wel een probleem. Een voorbeeld. In een artikel voor Delft Integraal schreef ik eens: ‘Twee jaar geleden benaderde Van Gansewinkel ir. Henk Kuipers, docent aan de subfaculteit Industrieel Ontwerpen van de TU Delft, met het verzoek om een nieuwe container te ontwerpen voor Destra Data, het bedrijfsonderdeel dat is gespecialiseerd in het verzamelen en vernietigen van vertrouwelijke informatie.’ Een paar maanden later stuurde Henk Kuipers mij een tekst van freelance journalist Jelle Vaartjes die bezig was met een artikeltje over hetzelfde onderwerp. Vaartjes schreef:

‘Van Gansewinkel benaderde zo’n twee jaar geleden ir. Henk Kuipers, docent aan de subfaculteit Industrieel Ontwerpen van de TU Delft. Vraag was een nieuwe container voor een bedrijfsonderdeel Destra Data te ontwerpen, een onderdeel dat speciaal belast is met het verzamelen en vernietigen van vertrouwelijke informatie.’ Oordeelt u zelf: is dit plagiaat of niet? Wanneer u van mening bent dat dit ‘het in je eigen woorden weergeven’ van de (mijn) oorspronkelijke tekst is, dan dient u onmiddellijk van uw examenbevoegdheid ontheven te worden. Het is namelijk puur jatwerk. Ik zal u de verdere afloop besparen, maar Vaartjes was zich van geen kwaad bewust.

Het aardige is dat plagiaat van studenten vrij makkelijk te herkennen is. Je moet even weten waar je op moet letten, maar dan vallen de rotte peren eenvoudig door de mand. Wees bijvoorbeeld alert op ‘grote woorden’ en niet alledaagse uitdrukkingen. Welke student gebruikt woorden als ubiquitous, conciliate, of innocuous? Als zo’n woord is ‘geleend’, dan is de rest van de zin dat misschien ook wel. Google biedt in zulke gevallen uitkomst, tenzij er uit een boek of tijdschrift is overgeschreven. Maar dat vereist veel meer typewerk dan crtl-c en ctrl-v. Doortrapte studenten vervangen zulke dure woorden door simpele woorden, soms met als gevolg dat de betekenis verandert. Zo verving iemand landmark project door big project, en dat is toch echt niet hetzelfde. Er bestaat ook een computerprogramma dat essays vergelijkt met materiaal van internet. Sommige studenten knutselen net zolang aan hun tekst totdat het programma tevreden is.

Het is een kat-en-muisspel. Studenten trachten hun plagiaat te verhullen, en docenten proberen ze te betrappen. Dat lijkt een leuke competitie, zolang tenminste de uitkomst is dat een gevangen muis ten dode is opgeschreven. Evenzo moet een op plagiaat betrapte student van de universiteit worden verwijderd. Want het stelen van iemands gedachtegoed is erger dan het stelen van zijn bezittingen. Met een gestolen computer verwerf je geen diploma, maar met gestolen kennis kan dat wel. Of dat erg is? Hmmm. Wat nou als de chirurg die straks uw bypassoperatie uitvoert uw kransslagaders alleen op het internet kan vinden?

De auteur is docent aan de faculteit TBM

Ik hoorde eens een hbo-docent met droge ogen beweren dat hij het prima vond wanneer een leerling alle relevante informatie bijeen jat

Voor nogal wat TBM-vakken moeten de studenten een scriptie inleveren, en vaak is dat een groepsinspanning. Veel van de benodigde informatie is op internet te vinden, en de verleiding om simpelweg te knippen en plakken is groot. TBM is bij mijn weten de enige faculteit die een eigen folder heeft om studenten te waarschuwen tegen plagiaat. Dat is een triest gegeven. Er zijn immers ook geen folders die uitleggen dat je geen computers mag stelen, of docenten molesteren. Blijkbaar is plagiaat een vaag begrip, net als seksuele intimidatie. Ook daarover is een folder, en die is gelukkig niet uitsluitend bestemd voor TBM.



Tot mijn schrik bestaat er zelfs onder docenten verschil van opvatting over wat plagiaat precies is, en in welke mate het verwerpelijk is. Zo hoorde ik eens een hbo-docent met droge ogen beweren dat hij het prima vond wanneer een leerling alle relevante informatie bijeen jat. Hij gebruikte daarvoor weliswaar een ander woord, maar het kwam op hetzelfde neer. Zo vond hij het bijeenbrengen van verschillende boekbesprekingen net zo waardevol als het schrijven van een eigen recensie. Ware hij docent geweest op de bakkersschool, dan gaf hij een leerling die vijf broden steelt ook geen lager cijfer dan de sufferd die zelf zijn brood bakt. Want het hedendaagse motto luidt immers: beter goed gejat dan slecht bedacht.



Hoewel er nauwelijks verwarring bestaat over wat diefstal is, lijkt plagiaat voor velen wel een probleem. Een voorbeeld. In een artikel voor Delft Integraal schreef ik eens: ‘Twee jaar geleden benaderde Van Gansewinkel ir. Henk Kuipers, docent aan de subfaculteit Industrieel Ontwerpen van de TU Delft, met het verzoek om een nieuwe container te ontwerpen voor Destra Data, het bedrijfsonderdeel dat is gespecialiseerd in het verzamelen en vernietigen van vertrouwelijke informatie.’ Een paar maanden later stuurde Henk Kuipers mij een tekst van freelance journalist Jelle Vaartjes die bezig was met een artikeltje over hetzelfde onderwerp. Vaartjes schreef:



‘Van Gansewinkel benaderde zo’n twee jaar geleden ir. Henk Kuipers, docent aan de subfaculteit Industrieel Ontwerpen van de TU Delft. Vraag was een nieuwe container voor een bedrijfsonderdeel Destra Data te ontwerpen, een onderdeel dat speciaal belast is met het verzamelen en vernietigen van vertrouwelijke informatie.’ Oordeelt u zelf: is dit plagiaat of niet? Wanneer u van mening bent dat dit ‘het in je eigen woorden weergeven’ van de (mijn) oorspronkelijke tekst is, dan dient u onmiddellijk van uw examenbevoegdheid ontheven te worden. Het is namelijk puur jatwerk. Ik zal u de verdere afloop besparen, maar Vaartjes was zich van geen kwaad bewust.



Het aardige is dat plagiaat van studenten vrij makkelijk te herkennen is. Je moet even weten waar je op moet letten, maar dan vallen de rotte peren eenvoudig door de mand. Wees bijvoorbeeld alert op ‘grote woorden’ en niet alledaagse uitdrukkingen. Welke student gebruikt woorden als ubiquitous, conciliate, of innocuous? Als zo’n woord is ‘geleend’, dan is de rest van de zin dat misschien ook wel. Google biedt in zulke gevallen uitkomst, tenzij er uit een boek of tijdschrift is overgeschreven. Maar dat vereist veel meer typewerk dan crtl-c en ctrl-v. Doortrapte studenten vervangen zulke dure woorden door simpele woorden, soms met als gevolg dat de betekenis verandert. Zo verving iemand landmark project door big project, en dat is toch echt niet hetzelfde. Er bestaat ook een computerprogramma dat essays vergelijkt met materiaal van internet. Sommige studenten knutselen net zolang aan hun tekst totdat het programma tevreden is.



Het is een kat-en-muisspel. Studenten trachten hun plagiaat te verhullen, en docenten proberen ze te betrappen. Dat lijkt een leuke competitie, zolang tenminste de uitkomst is dat een gevangen muis ten dode is opgeschreven. Evenzo moet een op plagiaat betrapte student van de universiteit worden verwijderd. Want het stelen van iemands gedachtegoed is erger dan het stelen van zijn bezittingen. Met een gestolen computer verwerf je geen diploma, maar met gestolen kennis kan dat wel. Of dat erg is? Hmmm. Wat nou als de chirurg die straks uw bypassoperatie uitvoert uw kransslagaders alleen op het internet kan vinden?



De auteur is docent aan de faculteit TBM



Ik hoorde eens een hbo-docent met droge ogen beweren dat hij het prima vond wanneer een leerling alle relevante informatie bijeen jat