[Column] Beslisboom

Ik was hoogzwanger tijdens de Covid-19 golf toen de deltavariant dominant was (eind voorjaar 2021). Op dat moment was al duidelijk dat deze variant vooral bij zwangere vrouwen kon leiden tot een extra ernstig verloop van de ziekte, wat het ongeboren kind niet ten goede komt. Later werd in het Erasmus MC ontdekt dat de deltavariant een ‘kapotte placenta’ kan veroorzaken. De werkgroep Covid-19 en zwangerschap (het officiële orgaan voor beleidsadvies omtrent zwangerschap en vaccinaties)  adviseerde in het voorjaar van 2021 al dat zwangere vrouwen van mijn (oudere) leeftijd tot de risicogroep behoren die prioritair gevaccineerd zou moeten worden. Mijn huisarts had een andere mening, omdat ik niet op de griepvaccinatielijst stond. Volgens de algemene richtlijn waren dit de mensen die prioritair gevaccineerd mochten worden. Een beslisboomargument dus. Ik ben niet in Nederland opgegroeid en ervaar zo’n argument als een typisch Nederlands fenomeen. Dit soort argumenten wordt doorgaans gemotiveerd vanuit de gedachte dat een gelijke behandeling van belang is.

Die gedachtegang volgend, kun je eigenlijk niemand meer helpen: er is in Nederland altijd wel iemand te vinden die niet de zorg krijgt die jij wilt bieden. Dan hebben we het nog niet over al die andere mensen in de wereld die nauwelijks gezondheidszorg genieten. En kun je dan nog wel iets geven aan een goed doel? Want je geeft dan niet aan alle andere goede doelen. De Netflix-serie Daughters of Destiny gaat over een liefdadigheidsinstelling in India. Deze biedt kinderen die van minder dan 2 dollar per dag leven, kwaliteitsvol onderwijs vanaf 4 jaar tot en met de universiteit. Ze nemen maar één kind per gezin op. Is dat eerlijk tegenover hun broers en zussen? Het doel is dat het kind later een beter leven kan bieden aan zijn/haar familie en de lokale gemeenschap. Eén kind per gezin betekent dus maximale impact.

Als docent geef ik vooral hulp aan studenten die zich daarvoor melden

Hoe relevant is dit aan een universiteit? We moeten studenten toch gelijk behandelen? Examens moeten op dezelfde wijze gequoteerd worden, extra herkansingen op gelijke manier toegekend voor gelijke gevallen. Zeker. Toch geeft het tentamenreglement de vrijheid om individuele gevallen te beoordelen: je kunt niet alle omstandigheden in tekst dichtspijkeren.

Als docent geef ik vooral hulp aan de studenten die zich daarvoor melden. Bijvoorbeeld door vragen te stellen tijdens het college of via een online platform, of door een afspraak te maken of mij aan te spreken op de gang. Meestal gaat dit over hulp bij het vak, soms is het meer een mentorgesprek. Als gevolg krijgen niet alle studenten evenveel hulp van mij. Wellicht zijn het de studenten die mijn hulp het meest kunnen gebruiken, die mij het minst weten te vinden. Bijvoorbeeld iemand die bijna aan het opgeven is en thuis blijft. Of een eerste-generatiestudent die advies niet in zijn/haar netwerk kan vinden, maar tegelijk misschien ook juist een hogere drempel ervaart om een docent aan te spreken. Desalniettemin zie ik het als mijn plicht om de mensen die ik voor mij vind te helpen. Verder kan ik alleen maar moeite doen om zo aanspreekbaar mogelijk te zijn. Beslisboomargumenten komen hierin niet voor.

Beslisboomargumenten zijn bijzonder goed om werkdruk te verminderen.  Voor de persoon die het argument maakt dan. Wanneer de ontvanger bij X een ‘je moet bij Y zijn’ krijgt, en bij Y een ‘je moet bij X zijn’, dan is deze de wanhoop nabij. Als een hamster rondjes draaiend in de feedbackloop van de beslisboom.

Monique van der Veen is universitair hoofddocent aan de faculteit Technische Natuurwetenschappen, afdeling Chemical Engineering. Lees hier over het werk van haar onderzoeksteam en volg haar op Twitter: @MAvanderVeen

Monique van der Veen / Columnist