Beste afstudeerder: ‘Ik ben van nature een behoorlijke perfectionist’

Je afstudeeronderzoek richt zich op het incorporeren van ethiek in ontwerpprocessen. Waarom is het nodig dat dat gebeurt?

“Vrijwel alles om ons heen is door iemand ontworpen. Ontwerpers hebben dus een enorm effect op hoe mensen leven. Steeds vaker zien we dat producten en diensten ook negatieve effecten kunnen hebben. Smartphoneverslaving of het ongegeneerd verzamelen van persoonlijke data door bedrijven maken dit pijnlijk duidelijk. Daarom pleit ik ervoor dat ontwerpers zich tijdens het ontwerpproces – wanneer het ontwerp nog in ontwikkeling is – bewust zijn van het effect van hun werk en daar kritisch naar kijken. Het wordt tijd dat het normaal is om je als ontwerper te verantwoorden voor je ontwerpkeuzes.”

Kun je uitleggen hoe ontwerpers in de praktijk oog kunnen hebben voor ethische vraagstukken?

“Belangrijk is dat dit tijdens het ontwerpproces gebeurt en het liefst op meerdere momenten. Om ontwerpers te helpen heb ik een toolkit ontworpen met zeven ethische tools. Dit zijn praktische oefeningen die goed passen binnen het creatieve ontwerpproces. Voorbeelden zijn een ethische analyse van bestaande ontwerpen, een spel om ethiek te gebruiken als inspiratie en een tool om de relevante morele waarden binnen een ontwerpproject in kaart te brengen. Deze tools zijn gratis te downloaden via www.ethicsfordesigners.com. Zo hoop ik ethiek toegankelijker en aantrekkelijker te maken voor ontwerpers.”

Ethiekvakken zitten niet in het IO-curriculum. Heb je dat als student gemist?

“Als ontwerpers worden wij opgeleid om problemen op te lossen en het leven van mensen beter te maken. Maar zelden staan we stil bij wat ‘beter’ nu eigenlijk is. Ik vond het altijd zeer opvallend dat er bij IO geen ethiek onderwezen wordt. Daarom ben ik erg blij dat er nu een leerlijn ethiek komt. Zelf heb ik ook al wat colleges mogen geven en daar zijn de reacties erg positief. Ethiek is een ontzettend boeiend onderwerp dat je uitdaagt kritisch naar je eigen werk te kijken en de discussie met anderen aan te gaan.”

Je bent de beste afstudeerder van dit jaar. Heb je altijd gestreefd naar de hoogste cijfers?

“Ik ben van nature een behoorlijke perfectionist. Gedurende mijn studie heb ik altijd geprobeerd zoveel mogelijk uit mijn projecten te halen. Vooral tijdens de master Design for Interaction voelde ik mij helemaal op mijn plek. Dit motiveerde mij om er vol voor te gaan. Tijdens projecten heb ik heel veel inspirerende mensen leren kennen. Ik krijg energie van samenwerken en het combineren van ieders talenten.

Studeren is tegenwoordig hard werken onder hoge druk. Heb jij dat ook zo ervaren?

“Ja, ik heb studeren zeker als hard werken ervaren. Maar ik denk ook dat je dat zelf in de hand hebt. Je kunt tijdens je studie zoveel kanten op. Het is aan jezelf om er wat moois van te maken. Bovendien kun je zoveel andere leuke en waardevolle dingen doen naast je studie. Van de studiereis naar Dublin die we met de master-studievereniging hebben georganiseerd heb ik bijvoorbeeld super veel geleerd, zoals hoe ik mezelf het beste aan bedrijven kan presenteren.”

Heb je tips voor studenten die in jouw voetsporen willen treden?

“Ik zou studenten vooral aanraden daar niet mee bezig te zijn. Jouw passie voor je studie en datgene wat jou onderscheidt van andere studenten is veel meer waard dan hoge cijfers. Wees niet bang om zelf een project op te zetten en een groot onderwerp aan te pakken voor je afstuderen. Zolang het een onderwerp is waar jij enthousiast over bent kun je er alle kanten mee op. Het is een enorme kans om helemaal zelf je project te definiëren en uit te voeren precies zoals jij wilt. Je afstudeerproject kan zo een visitekaartje zijn voor na je studie.”

Wat zijn je toekomstplannen?

“Ik ben bezig met het opzetten van de leerlijn ethiek voor de bachelor industrieel onrwerpen. Daarna wil ik graag werken bij een ontwerpbureau dat niet bang is om lastige vragen te stellen. In de praktijk kan ik een directe impact hebben op ontwerpprojecten. Daarnaast ga ik verder met mijn project Ethics for Designers. Het liefst wil ik dat zoveel mogelijk ontwerpers weten hoe ze met ethiek aan de slag kunnen en dat het normaal wordt om dat te doen.”

Wil je meer weten over de andere genomineerden voor de titel Best Graduate 2017? Een overzicht vind je hier. 
Genomineerde Michelle van der Helm werd geen Best Graduate, maar won wel de AkzoNobel Afstudeerprijs. Delta interviewde ook haar. Je lees het hier.