Bedplasser

Plasterk vindt dat er meer maatwerk moet worden geleverd. Gelijk heeft hij! Eindelijk eens een minister die dat hardop durft te zeggen! De ene helft van de studenten loopt met het kruis op de knieën en bij de andere helft is het ondergoed zichtbaar. De universiteit is misschien niet de eerst aangewezen instantie voor beter maatwerk, maar het is de hoogste tijd dat iemand zich ermee gaat bemoeien.
De routekaart van de minister heeft het Amerikaanse universitaire systeem als lichtend voorbeeld. En waarom niet? Dat land is slechts een ietsiepietsie groter, de studiegelden liggen er maar een fractie hoger en de topscholieren komen ook daar allemaal van privéscholen. Prima vergelijkingsmateriaal dus. Bovenal lopen de Verenigde Staten op ons voor qua studentenaantallen in de humanities. Amerikanen die tot tien kunnen tellen kiezen economie en zij die dit niet kunnen, kiezen een lichtere sociale studie. Was dat hier ook maar zo! Het afgelopen jaar hebben zich nog niet eens tienduizend eerstejaars studenten psychologie aangemeld. Bij zulke lage studentenaantallen blijft post-academisch maatwerk via één-op-één human resource management vooralsnog een utopie.
Op de TU werd het academisch jaar ingeluid door Lange Frans en Korte Kelder en dat was toch ook maatwerk. Kelder hield de ingenieurs in spe voor dat zij moeten leren lullen als hun Leidse collega’s, want die lopen wel binnen. Waar hij die onzin vandaan haalt, weet ik niet. Kelder is die man van de lijst met vijfhonderd rijkste Nederlanders, die hij bij gebrek aan harde gegevens noodgedwongen opstelt door te kijken wie er in de grootste auto rondrijdt. Zo komen al die Leidse losers op zijn lijst. Eén blik op Jeroen van der Veer voldoet als tegenvoorbeeld: duidelijk een bedplasser die vroeger veel gepest werd op school. De rijkste man ter wereld is een informatica-nerd en de nieuwe generatie van big spenders bestaat uit hackers. Laat de hele wereld maar psychologie of weet-ik-wat studeren. De toekomst is aan de dapperen die niet schrikken van de tiendemachtswortel uit 1024.

De dikke man in krijtstreeppak en zachtroze das gaat achter het spreekgestoelte staan. Hij kijkt de zaal in, maakt een grapje, bedankt deze en gene.
Meteen weet je dat hier een succesvolle man staat.
Maar waaraan kun je het succes aflezen? Is het de ruimte die hij inneemt, zowel in tijd als in plaats? Of zijn het zijn zelfverzekerde gebaren? Tel daarbij op de zelfrelativerende grapjes die hij zich veroorlooft, die hij zich kan veroorloven. Iedereen weet dat deze sir, want dat is hij, een belangrijk persoon is uit een aanzienlijk geslacht. Deze welgemanierdheid krijg je niet aangeleerd in één generatie.
Succes is vooral af te lezen aan de vanzelfsprekendheid waarmee deze geslaagde mensen zich bewegen, zonder haast, zonder aarzeling.
Deze indrukwekkende man houdt aan het einde van een congresdag, na zes lange plenaire presentaties, een overtuigend verhaal. Zijn powerpointshow bestaat uit slechts een paar grafiekjes en een paar plaatjes. Het is geen diavoorstelling, maar een mooi verhaal. Alles is verstaanbaar en begrijpelijk zonder de nuance te vergeten, wat niet van elke spreker gezegd kan worden.
Het publiek krijgt de gelegenheid om vragen te stellen, een overschat programmaonderdeel bij congressen en symposia. Een harige man met een linnentas op zijn buik zegt dat hij teleurgesteld is. Het gaat weer om bruto nationaal product, terwijl het om bruto nationaal geluk zou moeten gaan. Daarna volgt een dierenactiviste die het tijd vindt voor een nieuw Discours, een directeur van een drinkwaterbedrijf die klaagt over de regulering, een vertegenwoordiger van de belangenvereniging van kerncentrales die weer iets anders vindt.
Tijd om aan mijn eigen bruto nationaal geluk te werken. Ik sluip de conferentiezaal uit en loop de brug over, op weg naar het plaatselijke museum.