29 Rubiconbeurzen toegekend

In totaal 29 jonge wetenschappers kregen de beurs waarmee ze maximaal twee jaar internationale onderzoekservaring kunnen opdoen. Zestien van hen promoveerden in het buitenland.

Promovendi van de Universiteit Leiden scoren het best: vier krijgen er een beurs. In totaal dienden 240 pas gepromoveerde wetenschappers een subsidieaanvraag in, waarvan twaalf procent werd gehonoreerd.

Duitsland is de populairste onderzoeksbestemming met vijf beurzen. Naar de Verenigde Staten en Groot-Brittannië gaan elk vier onderzoekers.

De jonge wetenschappers doen onder meer onderzoek naar gokverslavingen, de genetische variatie van bedreigde diersoorten en naar de vraag waarom sommige kinderen beter kunnen delen dan anderen.

Het Rubiconprogramma geldt als de kraamkamer van de prestigieuze Veni-, Vidi- en Vici-subsidies voor topwetenschappers.

Lijst met gehonoreerde onderzoekers

Oor voor herstel

Dr. E. (Eva) Alisic (v), UU -> Monash University – Injury Research Institute (AU), 19 maanden

Als een kind ernstig gewond raakt spelen ouders een belangrijke rol in het psychische herstel. Wat doen ouders dan eigenlijk? Deze studie brengt dagelijkse ouder-kindcommunicatie en het effect op stressklachten in kaart door ‘mee te luisteren’.

Building the city from home space

Dr. V. (Viviana) d’Auria (v), Katholieke Universiteit Leuven (BE) -> UvA, Centre for Urban Studies (NL), 24 maanden

Urban change in the global south needs renewed descriptors. An interdisciplinary analysis of dwelling transformations in Lima and Accra maps practices by inhabitants that adapt their ‘home space’. These incremental adaptations become part of the tissue and contribute to re-define the city.

Eilanden binnenstebuiten?

Drs. L.E. (Lisa) Becking (v), UL -> University of California Berkeley – Environmental Science (US), 24 maanden

Mariene meren zijn binnenstebuiten gekeerde eilanden: kleine stukjes zee omgeven door land. De onderzoekers zullen recent ontdekte mariene meren in Indonesië bestuderen om gevestigde eilandtheorieën te toetsen. Het doel is inzicht te krijgen in de historische processen die verantwoordelijk zijn voor hedendaagse mariene biodiversiteit.

Kwantummagnetisme bij kamertemperatuur

Ir. D. (Daan) Brinks (m), ICFO (ES) -> Harvard University – Departments of Chemistry and Chemical Biology and of Physics (US), 24 maanden

Elektronen zijn kwantummechanische magneetjes. De onderzoekers zullen elektronen in biomoleculen een voor een manipuleren met zeer geconcentreerde magneetvelden en dit gebruiken om, op kamertemperatuur, hogeresolutieplaatjes van moleculaire systemen te maken en om reacties tussen individuele moleculen te bekijken.

Defamiliarization and the cultural impact of literature

Dr. M. (Marco) Caracciolo (m), University of Bologna (IT) -> RUG – Faculty of Arts (NL), 24 maanden

What effect does engaging with literature have on the cultural values held by readers? This project seeks to contribute to the debate surrounding this question by revisiting a key notion of 20th century literary theory – Viktor Shklovsky’s ‘defamiliarization’ – in connection with a corpus of experimental novels published in the 1960s and 1970s.

Schizofrenie: de hersenen uit balans

Drs. E. (Elsmarieke) van de Giessen MD (v), AMC -> Columbia University – Medical Center, NY State Psychiatric Institute (US), 24 maanden

Bij schizofrenie is in het hersengebied striatum de stof dopamine verhoogd waardoor psychoses kunnen ontstaan. Daarnaast hebben patiënten problemen met bijvoorbeeld motivatie en geheugen. De onderzoeker bekijkt met hersenscans of deze laatste problemen worden veroorzaakt doordat in de cortex van de hersenen dopamine juist verlaagd is.

Bio-inspired supramolecular architectures for intra-cavity catalysis

Dr. R. (Rafael) Gramage-Doria (m), Université de Strasbourg (FR) -> UvA – HIMS (NL), 24 maanden

Nature is able to develop systems in which controlling the nano-environment about an active site is crucial, and this is especially the case for enzymes. In the current project we design nano-sized cages with peptide interiors utilized with artificial catalysts to mimic and understand the working principles of natural enzymes. In addition, new ways to control reactivity and selectivity of transition metal catalysts will become available.

Diagnose op moleculair niveau

MSc. G.J. (Gerbrand) van der Heden-van Noort (m), UL -> Humboldt Universität zu Berlin – Department of Chemistry (DE), 18 maanden

Kleine afwijkingen in het DNA kunnen zorgen voor ernstige ziektes zoals kanker. DNA kan ook gebruikt worden om chemische reacties te laten verlopen. Dit onderzoek richt zich op het gebruik van zulke reacties om specifiek ‘ziek’-DNA aan te tonen.

News exchange and public opinion: the Bohemian revolution in Dutch news media (1618-1621)

Dr. H.J. (Helmer) Helmers (m), UL -> UvA – Institute of Culture and History (NL), 12 maanden

Internationaal nieuws speelde een belangrijke rol in de vroegmoderne Nederlandstalige media. Aan de hand van een internationale crisis onderzoekt dit project hoe en waarom het nieuws werd overgedragen, en hoe het de publieke opinie in de Republiek beïnvloedde.

Gokken op dopamine

Dr. R.J. (Ruth) van Holst (v), UvA -> RU – Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour (NL), 12 maanden

Het spelen van gokspellen is voor veel mensen een leuk tijdverdrijf maar bij een kleine groep geeft gokken ernstige problemen. Het plezierige gevoel van gokken is geassocieerd met dopamine-afgifte in het brein. Echter, bij mensen met een gokverslaving lijkt deze dopamine-afgifte verstoord en is het gokgedrag vaak ontremd. Er zijn aanwijzingen dat gokkers te gevoelig zijn voor winst terwijl verlies minder indruk maakt. Ik zal onderzoeken of er sprake is van verstoorde dopamineproductie in pathologische gokkers en hoe dit samenhangt met de gevoeligheid voor winst en verlies.

The Unique Sounds of Slovenian

Dr. P. (Peter) Jurgec (m), University of Tromsø (NO) -> UL – Centre for Linguistics (NL), 24 maanden

Slovenian is a small South Slavic language with some remarkable properties. This project provides a complete description of Slovenian sound and stress patterns. The data will be recorded, analyzed digitally, and confirmed by production and perception experiments.

De vorming van een imperiale cultuur

Drs. ir. D. (David) Kertai (m), Heidelberg University (DE) -> University College London (GB), 24 maanden

Tussen 1300 en 600 v.Chr. heerste het Assyrische rijk over grote delen van het Midden-Oosten. Dit project onderzoekt hoe de Assyrische elite omging met de veroverde culturele diversiteit en daaruit een imperiale cultuur creëerde.

Embryonale ontwikkeling als routeplanner voor de productie van patiënt-specifieke bloedstamcellen

Dr. M.W. (Marijke) Maijenburg (v), UvA -> University of Pennsylvania – Department of Cell and Developmental Biology (US), 24 maanden

Sommige leukemiepatiënten vinden geen geschikte donor voor beenmergtransplantatie. Bloedvormende stamcellen zijn de cruciale component van zo’n transplantaat. Om bloedvormende stamcellen te kunnen maken uit patiënt-eigen gereprogrammeerde stamcellen, zal onderzocht worden hoe deze ontstaan en uitrijpen tijdens de embryonale ontwikkeling.

My mother taught me to be attentive and kind

Dr. V.R. (Viara) Mileva-Seitz (v), University of Toronto (CA) -> EUR – School of Pedagogical and Educational Sciences (NL), 24 maanden

Sommige kinderen zijn beter in samen delen en samenwerken dan andere kinderen. De studie onderzoekt of dit komt doordat deze kinderen sociale signalen beter kunnen waarnemen, een genetische bagage hebben die gunstig is voor sociaal gedrag, of opgevoed zijn om beter samen te werken en samen te delen. Het samenspel van cognitieve, genetische en pedagogische factoren staat centraal. Het onderzoek bestudeert deze factoren in de eerste vijf levensjaren waarin de basis wordt gelegd voor later sociaal-moreel gedrag.

Constraining the relative timing, rate, and magnitude of CO2 input during OAE 1a; evidence for palaeo-ocean acidification?

Dr. B.D.A. (David) Naafs (m), Alfred Wegener Institute (DE) -> University of Bristol – Global Change (GB), 24 maanden

Een groot deel van de antropogene CO2–uitstoot wordt opgenomen door oceaanwater. Omdat CO2 in water zich gedraagt als een zwak zuur daalt de pH van oceaanwater geleidelijk, wat schadelijk is voor mariene ecosystemen (bijv. koraalriffen). In dit project onderzoek ik in welke mate het verstoren van de koolstofcyclus (d.m.v. toename van CO2 in de atmosfeer) in het geologische verleden de pH van de oceanen en mariene ecosystemen heeft verstoord.

Vreemde deeltjes: anyonen

Drs. P. (Pieter) Naaijkens (m), RU -> Leibniz Universität Hannover (DE), 24 maanden

Anyonen zijn een vreemd soort (quasi)deeltjes die pas recent experimenteel zijn aangetoond. Juist hun vreemde eigenschappen maken ze uitermate geschikt om kwantumberekeningen mee te doen. De onderzoekers proberen een wiskundige beschrijving van zulke deeltjes te vinden.

Healthy citizenship and the responsibilization of health

Dr. T. (Tamar) Sharon (v), Bar Ilan University (IL) -> UM – Faculty of Arts and Social Sciences and Science, Technology and Society Program (NL), 24 maanden

We are increasingly expected to take responsibility for our health. But the debate on ‘healthy citizenship’ overlooks the experiences of many people, who use new health technologies in unexpected ways. This research examines how healthy citizenship is practiced in reality.

Verdwijnende genen in bedreigde diersoorten

Mr. L.G. (Lewis) Spurgin (m), University of East Anglia (GB) -> RUG – Centrum voor Ecologische en Evolutionaire Studies (NL), 24 maanden

Met uitsterven bedreigde diersoorten kunnen gered worden door dieren te verplaatsen. Een groot probleem hierbij is dat veel genetische variatie verloren gaat. De onderzoekers zullen deze genetische variatie nauwkeurig analyseren. Dit onderzoek zal het behoud van bedreigde diersoorten bevorderen.

Hunting for the Majorana quasiparticles

Z. (Zhixiang) Sun, MSc (m), UU –> Max Planck Institute for Solid State Research (DE), 24 maanden

Topological insulators are novel materials. Theoretical physicists have predicted Majorana quasiparticles, a type of fermion which is its own antiparticle, can be observed at interface between topological insulator and superconductor. This research project aims to detect these quasiparticles.

Fronto-striatal contributions to the control of action in schizophrenia

K.N. (Katharine) Thakkar (v), Vanderbilt University (US) -> UU (NL), 24 maanden

Schizofreniepatiënten hebben meer hinder van gebreken in cognitieve controle dan van bekendere symptomen zoals hallucinaties en waanbeelden. Toch verminderen bestaande medicijnen deze gebreken nauwelijks. Dit onderzoek richt zich op het begrijpen van de oorzaken van verminderde cognitieve controle in schizofrenie.

Wat weten mensen over de lettergreep

Mr. F.J. (Francesc Josep) Torres-Tamarit (m), Universitat Autònoma de Barcelona Centre de Lingüística Teòrica (ES) -> KNAW – Meertens instituut (NL), 24 maanden

Iedere spreker van een taal weet hoe woorden op te delen in lettergrepen. Taalkundigen pogen dit soort onbewuste kennis te formaliseren. In dit project worden in verschillende talen de universele regels onderzocht die ten grondslag liggen aan het gebruik van lettergrepen.

Dendritic cells detect danger

Dr. A.G. (Annemarthe) van der Veen (v), Whitehead Institute (US) -> London Research Institute – Immunology (GB), 24 maanden

Dendritic cells have a crucial role in immunity. Dendritic cells can detect various signs of abnormality, such as the presence of cells that have died, for example as a result of an infection. Upon recognition of dead cells, dendritic cells activate other immune cells that together yield a protective immune response. We will study the receptor and intracellular pathway that dendritic cells employ to couple dead cell sensing to immunity.

Nieuwe inzichten in stikstofverwijdering

Drs. A.J. (Annelies) Veraart (v), WUR -> Max Planck Instituut voor Mariene Microbiologie – Microbial Fitness Group (DE), 24 maanden

Rivieren, meren en oceanen worden steeds sterker belast met stikstof. Stikstof kan uit het water verwijderd worden door micro-organismen. Dit onderzoek zal de verschillende stappen van stikstofverwijdering analyseren en de betrokken organismen zichtbaar maken.

Eiwitten de weg wijzen

Dr. W.P.R. (Wouter) Verdurmen (m), RU -> Universität Zürich – Biochemisches Institut (CH), 24 maanden

Eiwitten zijn veelbelovend als medicijn, maar vinden slechts moeilijk de juiste locatie in het lichaam. In dit onderzoek zal uitgezocht worden welke eigenschappen eiwitten nodig hebben om op de correcte plek te arriveren, wat zal leiden tot gerichtere medicijnen.

Exploring the early universe with quantum gravity

Dr. F. (Francesca) Vidotto (v), University of Pavia (IT)-> UU – Theoretical Physics (NL), 24 maanden

Wat was de vorm van het heelal ten tijde van de Big Bang? Hoe ontwikkelden zich de minuscule onregelmatigheden van waaruit alle kosmische structuren, zoals ons sterrenstelsel, zich vormden? Het middel om deze vragen te beantwoorden is kwantum-zwaartekracht, een theorie die zowel kwantummechanica als de algemene relativiteitstheorie in ogenschouw neemt.

Evolutie van het gif-apparaat in slangen

Drs. F.J. (Freek) Vonk (m), UL -> Wales – Bangor University, Molecular Ecology and Evolution Group (GB), 18 maanden

Het gif-apparaat van slangen is een integratief systeem van twee gifklieren en een giftand verbonden door een kanaal. In dit project wordt de evolutionaire oorsprong van elk van deze elementen onderzocht door te kijken naar welke genen erin tot expressie komen.

Nanoscale Oxide Electronics

Mr. X. (Xiao) Wang (m), National University of Singapore (SG) -> UT – Faculty of Science & Technology (NL), 24 maanden

Materials engineered down to the nanometer scale will exhibit non-classical new properties. The research aims to explore these novel properties and to establish future nanodevice concepts for utilizing them.

Taalvariatie in de mond

M.B. (Martijn) Wieling, MSc (m), RUG -> University of Tübingen – Department of General Linguistics (DE), 12 maanden

Dialectologen onderzoeken taalvariatie normaliter op grond van het akoestische spraaksignaal. De onderzoekers zullen in dit onderzoek bepalen in hoeverre de fysieke bewegingen van de tong en lippen tijdens de vorming van het spraaksignaal geanalyseerd kunnen worden om taalvariatie te bestuderen.

Defending European values in global food trade

Drs. M. (Maria) Weimer (v), European University Institute (IT) -> UM – Faculty of Law (NL), 24 maanden

Food is not only a trade product, but also a cultural good. EU food regulation often conflicts with WTO rules, because it responds to consumer values and preferences. This project will study how WTO rules and EU regulation can be reconciled.

 

Op twitter zorgde DUO vanmiddag zelf nog even voor verwarring. In een poging de studenten met een weekend-ov-kaart te informeren, schreef de instantie dat die vanaf vrijdagmiddag twaalf uur geen kaartje meer hoeven te kopen. Een schrijffout, want dat geldt iedere week voor deze groep. Het moest “natuurlijk donderdagmiddag twaalf uur zijn”, corrigeerde DUO al gauw, nadat enkele studenten op de fout hadden gewezen.

Studenten met een week-ov mogen normaal gesproken niet vrij reizen op feestdagen, maar Goede Vrijdag vormt een uitzondering op die regel.