Kaasfondue in het riool

Dampende biobakken op een warme zomermiddag. Waag het niet de klep te openen: een zure walm doorklieft de longen. De binnenkant van de bak moet ooit groen zijn geweest, maar is onafgebroken bekleed met een dikke laag grijze drab; een mengsel van rotte klokhuizen, half vergane spaghettisaus en beschimmelde kaasfondue. Wat betreft Jan de Koning van de sectie Gezondheidstechniek (Citg) zijn die tijden voorbij. Hij onderzocht de schadelijke gevolgen van het lozen van keukenafval in het riool. Conclusie: de Nederlandse riolen en zuiveringsinstallaties kunnen zonder grote problemen keukenafval verwerken.

Wel moeten we eerst een voedselrestenvermaler onder onze gootsteen inbouwen. Daarin wordt keukenafval vermalen tussen de getande binnenzijde van een maalkamer en twee nokken op een draaiende schrijf. Centrifugale krachten stuwen het keukenafval en de nokken tegen de binnenwand van de maalkamer. Een beetje water erbij en sperziebonen, wortels en klokhuizen worden in luttele seconden getransformeerd tot deeltjes niet groter dan doperwtjes.

Een revolutionair nieuw concept van afvalverwerking? Zeker niet. In de Verenigde Staten loost de helft van de huishoudens zijn keukenafval al via de voedselrestenvermaler in het riool. In veel landen in Europa % waaronder Nederland – is dit echter verboden. Waarom eigenlijk? De Koning: ,,Overheden zijn bang voor afzettingen en verstoppingen in het rioolstelsel. Ook vreest men dat de capaciteit van rioolwaterzuiveringsinstallaties onvoldoende is voor deze extra afvalstoom.”

De Koning deed een onderzoek naar deze en meer mogelijke belemmeringen voor het lozen van keukenafval op het riool. En wat blijkt: de impact van keukenafval op riolen en zuiveringsinstallaties valt reuze mee. Zo rekende De Koning uit dat als alle Nederlanders het keukenafval door het riool zouden spoelen, dit leidt tot een toename van het waterverbruik met slechts 3,6 procent ten opzichte van het huidige waterverbruik per persoon. Wat dat betreft verwacht De Koning dan ook geen capaciteitsproblemen voor rioolzuiveringsinstallaties. Uit buitenlandse literatuur blijkt daarnaast dat verstoppingen van riolen uitgesloten zijn. De Koning: ,,De vermalen deeltjes zijn erg klein en hebben een dichtheid ongeveer gelijk aan die van water. Zelfs in vlakke rioolstelsels als in Nederland zullen deze deeltjes niet snel bezinken of bijdragen aan de verstopping van rioolbuizen.”

Bovendien berekende De Koning dat het beton van de rioolbuizen niet aangetast zal worden door zwavelzuur, afkomstig uit zwavelcomponenten in het keukenafval. Voor de toename van de te verwerken hoeveelheid slib in zuiveringsinstallaties zullen in de toekomst wel aanpassingen nodig zijn. De Koning: ,,Maar met de huidige overcapaciteit kan nu al één op de tien Nederlanders zonder problemen zijn keukenafval via de voedselrestenvermaler in het riool lozen.”

Gootsteen

Hoewel zijn resultaten volgende maand in het vakblad ‘Afvalwaterwetenschap’ worden gepubliceerd, betwijfelt De Koning of de Nederlander snel een voedselrestenvermaler in zijn keuken mag installeren. Het Nederlands afvalbeleid luidt namelijk: ‘scheid afval zo veel mogelijk aan de bron’. De Koning: ,,Met mijn conclusies schop ik dan ook tegen heilige huisjes. Procesmatig is het makkelijker om geconcentreerde hoeveelheden van hetzelfde afval te verwerken, dan verdunde hoeveelheden van verschillende soorten afval.”

Klinkt logisch, selectie aan de poort voorkomt een hoop ondefinieerbare rotzooi achter de poort. Afval hoort niet in het riool, punt uit. Maar De Koning pleit voor nuancering: ,,Het riool kan ook gebruikt worden als een zeer effectief ondergronds transportstelsel. Gecombineerd transport met afvalwater kan in sommige gevallen best goedkoper en milieuvriendelijker uitvallen dan apart inzamelen en over land transporteren.” Keukenafval lijkt daarbij de geschiktste kandidaat voor riooltransport. De Koning zou hier dan ook graag een gedetailleerde milieu-effectrapportage en kosten-batenanalyse van zien. Als de voedselrestenvermaler legaal wordt in Nederland schaft De Koning er in ieder geval direct een aan. ,,Dan ben ik eindelijk af van die stinkende biobak voor de deur.”

Dampende biobakken op een warme zomermiddag. Waag het niet de klep te openen: een zure walm doorklieft de longen. De binnenkant van de bak moet ooit groen zijn geweest, maar is onafgebroken bekleed met een dikke laag grijze drab; een mengsel van rotte klokhuizen, half vergane spaghettisaus en beschimmelde kaasfondue. Wat betreft Jan de Koning van de sectie Gezondheidstechniek (Citg) zijn die tijden voorbij. Hij onderzocht de schadelijke gevolgen van het lozen van keukenafval in het riool. Conclusie: de Nederlandse riolen en zuiveringsinstallaties kunnen zonder grote problemen keukenafval verwerken.

Wel moeten we eerst een voedselrestenvermaler onder onze gootsteen inbouwen. Daarin wordt keukenafval vermalen tussen de getande binnenzijde van een maalkamer en twee nokken op een draaiende schrijf. Centrifugale krachten stuwen het keukenafval en de nokken tegen de binnenwand van de maalkamer. Een beetje water erbij en sperziebonen, wortels en klokhuizen worden in luttele seconden getransformeerd tot deeltjes niet groter dan doperwtjes.

Een revolutionair nieuw concept van afvalverwerking? Zeker niet. In de Verenigde Staten loost de helft van de huishoudens zijn keukenafval al via de voedselrestenvermaler in het riool. In veel landen in Europa % waaronder Nederland – is dit echter verboden. Waarom eigenlijk? De Koning: ,,Overheden zijn bang voor afzettingen en verstoppingen in het rioolstelsel. Ook vreest men dat de capaciteit van rioolwaterzuiveringsinstallaties onvoldoende is voor deze extra afvalstoom.”

De Koning deed een onderzoek naar deze en meer mogelijke belemmeringen voor het lozen van keukenafval op het riool. En wat blijkt: de impact van keukenafval op riolen en zuiveringsinstallaties valt reuze mee. Zo rekende De Koning uit dat als alle Nederlanders het keukenafval door het riool zouden spoelen, dit leidt tot een toename van het waterverbruik met slechts 3,6 procent ten opzichte van het huidige waterverbruik per persoon. Wat dat betreft verwacht De Koning dan ook geen capaciteitsproblemen voor rioolzuiveringsinstallaties. Uit buitenlandse literatuur blijkt daarnaast dat verstoppingen van riolen uitgesloten zijn. De Koning: ,,De vermalen deeltjes zijn erg klein en hebben een dichtheid ongeveer gelijk aan die van water. Zelfs in vlakke rioolstelsels als in Nederland zullen deze deeltjes niet snel bezinken of bijdragen aan de verstopping van rioolbuizen.”

Bovendien berekende De Koning dat het beton van de rioolbuizen niet aangetast zal worden door zwavelzuur, afkomstig uit zwavelcomponenten in het keukenafval. Voor de toename van de te verwerken hoeveelheid slib in zuiveringsinstallaties zullen in de toekomst wel aanpassingen nodig zijn. De Koning: ,,Maar met de huidige overcapaciteit kan nu al één op de tien Nederlanders zonder problemen zijn keukenafval via de voedselrestenvermaler in het riool lozen.”

Gootsteen

Hoewel zijn resultaten volgende maand in het vakblad ‘Afvalwaterwetenschap’ worden gepubliceerd, betwijfelt De Koning of de Nederlander snel een voedselrestenvermaler in zijn keuken mag installeren. Het Nederlands afvalbeleid luidt namelijk: ‘scheid afval zo veel mogelijk aan de bron’. De Koning: ,,Met mijn conclusies schop ik dan ook tegen heilige huisjes. Procesmatig is het makkelijker om geconcentreerde hoeveelheden van hetzelfde afval te verwerken, dan verdunde hoeveelheden van verschillende soorten afval.”

Klinkt logisch, selectie aan de poort voorkomt een hoop ondefinieerbare rotzooi achter de poort. Afval hoort niet in het riool, punt uit. Maar De Koning pleit voor nuancering: ,,Het riool kan ook gebruikt worden als een zeer effectief ondergronds transportstelsel. Gecombineerd transport met afvalwater kan in sommige gevallen best goedkoper en milieuvriendelijker uitvallen dan apart inzamelen en over land transporteren.” Keukenafval lijkt daarbij de geschiktste kandidaat voor riooltransport. De Koning zou hier dan ook graag een gedetailleerde milieu-effectrapportage en kosten-batenanalyse van zien. Als de voedselrestenvermaler legaal wordt in Nederland schaft De Koning er in ieder geval direct een aan. ,,Dan ben ik eindelijk af van die stinkende biobak voor de deur.”