Onderwijs

Willie Wortel van de plastic bruggen

Dat pilotenzoon ir. Jan Peeters luchtvaart- en ruimtevaarttechniek ging studeren omdat hij vliegtuigen wilde bouwen, was geen verrassing. Hij groeide praktisch op tussen Boeings.

Maar tijdens zijn studie zag hij de mogelijkheden van kunststof en veranderde zijn interesse. De zelfbenoemde uitvinder zag grote mogelijkheden. Zijn bedrijf, Composieten Team, maakt nu de eerste plastic bruggen van Nederland.

Op de bovenste verdieping van een kantoorpand bij de drukke Rotterdamse Lijnbaan, raast Jan Peeters op een skateboard door de gang. Langs de grote ramen ziet hij de skyline van de Maasstad aan zich voorbij trekken. “Dit skateboard nam mijn vader voor me mee uit Amerika toen ik zestien was”, zegt hij trots. “Bijna niemand in Nederland had zo’n ding, dat was geweldig. Dertig jaar later skate ik er nog steeds op. Kun je nagaan hoe duurzaam vezelversterkte kunststof is!”

Peeters steekt het niet onder stoelen of banken. Kunststof is een prachtig materiaal. Vanuit zijn kantoor kijkt hij uit op de bekendste brug van Nederland: de Erasmusbrug. Een futuristische, moderne brug toen hij werd opgeleverd. Maar met verouderd materiaal, stelt Peeters. “Want naast sportartikelen en schepen zou je bruggen van composiet moeten maken. Als je met een houten tennisracket speelt, ben je een sukkel. In de jachtbouw wordt ook veel vezelversterkt kunststof gebruikt en defensie maakt van composiet pantsermateriaal. Maar bruggen blijven achter. Daar is geen technisch argument voor, want tien jaar geleden konden we ook al plastic bruggen maken. De tijd lijkt er nu rijp voor. Eindelijk, want lange tijd vonden veel mensen het doodeng om op plastic over water te lopen.”

Peeters hoopt met zijn bedrijf, Composieten Team, een gat in de markt te hebben gevonden. “Bruggen zijn hot. In de jaren zeventig zijn veel betonnen bruggen gebouwd, die nu aan het einde van hun levensduur zijn. Ik denk dat we die bruggen het beste door composieten bruggen kunnen vervangen. Kunststof bruggen besparen op onderhoud, geven minder afval en kosten bij het maken minder energie. Je kunt zo’n brug neerleggen en je hoeft er honderd jaar niet naar om te kijken.”

Daar hangt wel een prijskaartje aan. Een kunststof brug is veel duurder dan zijn betonnen evenknie. Peeters is daarom als eerste in Nederland begonnen de bruggen in serie te maken, zodat zijn bruggen de concurrentie wel aan kunnen. Hij bouwde een mal (die vaak net zo duur is als een brug), waar hij honderden bruggen van vezelversterkt polyester met standaardmaten kan uithalen. Leuningen en versierselen kunnen later naar wens op de brug worden aangebracht. “We kunnen zo een traditionele brug leveren die met takken is afgewerkt of ultramoderne in fluorescerend oranje. Of juist een kitscherige met goud.”

Tien plastic bruggen zijn al gemaakt, maar Peeters schat dat er binnen een paar jaar kriskras door Nederland nog eens tientallen van zijn bruggen liggen. In Uitgeest, Harlingen en Helmond wandelen, fietsen en rijden mensen al dagelijks over de bruggen van het Composieten Team. In Nederland wordt de ene na de andere nieuwbouwwijk uit de grond gestampt. “In vrijwel alle wijken wordt nu rond water gebouwd en daar moeten dus bruggen komen. Op die markt richten we ons voornamelijk.”

Peeters groeide op met vliegtuigen. Zijn vader was KLM-piloot en nam hem als jongen vaak mee naar Schiphol. De jonge Peeters keek zijn ogen uit. Grote vliegtuigen, die af en aan landden en opstegen. Daar ontwikkelde hij zijn jongensdroom. Peeters wilde de vliegtuigen, waar zijn vader in vloog, zelf bouwen.

Maar als luchtvaart- en ruimtevaartstudent ontdekte hij composiet. En was direct verkocht. “Composiet is drie keer lichter dan staal en drie keer stijver, werd verteld tijdens college. Ik dacht vroeger dat als iets echt sterk moet zijn, dan is het staal. Dat was dus niet waar. Mijn oren klapperden ervan.” Na zijn studie wist Peeters zeker dat hij in de materiaalkunde verder wilde.

Bij zijn eerste baan bij TNO maakte Peeters een bliksemstart. Binnen een half jaar werd hij werkgroepleider en stuurde vijftien man aan. Maar al snel ging Peeters niet meer met plezier naar zijn werk. “TNO vond ik een stroperige organisatie. Te groot, te log. De toenmalige cultuur was funest. Als een opdracht binnenkwam, knalde de kurk van de champagnefles. Maar bij de uitvoer niet. Dat moet natuurlijk andersom zijn. Pas als iets af is en de klant tevreden, mag je het vieren.”

Aan die cultuur ging Peeters zich steeds meer storen. Hij wikte en woog want hij had een goede baan en een uitstekend salaris. “Maar het laatste jaar ging ik iedere dag met de pest in mijn lijf naar mijn werk. Ik wilde meer vrijheid en zelf bepalen welk werk ik deed. Toen ik ontslag nam bij TNO, verdween mijn maatschappelijke status en ik verdiende twee keer minder bij mijn eigen bedrijf. Toch moest ik maar heel even slikken, want ik had het er graag voor over. Gelukkig had ik toen nog geen kinderen – ik ben relatief oud vader geworden – en dus weinig verantwoordelijkheden. Ik ben hier nog geen dag chagrijnig naar binnen gelopen.”

Peeters zette met een oude studievriend, die bij Philips werkte, Composieten Team op. Ze spraken direct een ding af: Composieten Team zou alleen uit henzelf bestaan. “We willen geen personeel”, zegt Peeters resoluut. “Dat levert een scala aan verplichtingen op en wij willen vrijheid. Ik ben een Einzelgnger. Als we stoppen is alles wat we hebben gedaan weg. De waarde van Composieten Team zit in ons hoofd. Als we extra capaciteit of kennis nodig hebben, dan kopen we dat in. Ik zie mezelf als een spin in een groot netwerk. Dat heb ik altijd willen zijn. Ik hoef nu nul verantwoordelijkheid af te leggen. Als we een slecht jaar draaien, zoals twee jaar geleden, dan hoeven we niet bang te zijn dat we Jan of Piet niet kunnen betalen. Toen hebben we zelf salaris ingeleverd. Dat kun je dan onderling afspreken, zonder dat er moeilijk over gedaan wordt.”

Peeters denkt het liefste de hele dag na, achter zijn bureau en razend door de gang op zijn skateboard, over nieuwe toepassingen voor kunststof. “Ik ben een uitvinder. Ik wil producten bedenken die nog niet bestaan. Dat heeft veel te maken met mijn sterfelijkheid, ik wil iets toevoegen voor ik sterf. Ik heb een map vol met wilde ideeën die in me opkomen. Mijn leven is te kort, ik heb meer ideeën dan ik aankan. Ik vind het fantastisch om die uit te denken.”

De drang om carrière te maken zegt Peeters niet meer te hebben. “Dat had ik bij TNO nog wel. Ik vond het zo spannend dat toen ik er nog maar net werkte, al hoofd was van een werkgroep en later adjunct afdelingshoofd werd en veertig man onder me had. Maar dat is nu helemaal weg. Ik wil wel graag dingen blijven ontwerpen en uitvinden. Als ik naar de Erasmusbrug kijk vanuit mijn kantoor, dan zou ik graag zo’n brug willen ontwerpen. Maar dan van kunststof. Die zal er ooit wel komen, maar ik denk dat ik het niet meer mee zal maken voor mijn pensioen.”

(Foto’s: Sam Rentmeester/FMAX)

Naam: Ir. Jan Peeters

Leeftijd: 46

Woonplaats: Rotterdam

Verliefd/verloofd/getrouwd: Getrouwd, twee kinderen

Afgestudeerd: 1985

Studie: Luchtvaart- en ruimtevaarttechniek

Afstudeerrichting: Vormgeving, fabricage materialen

Loopbaan: Na zijn studie werkte Jan Peeters tien jaar bij TNO, als onderzoeker, werkgroepleider en adjunct afdelingshoofd. In 1995 zette Peeters ingenieursbureau Nieuwe Materie op en in 1997 Composieten Team met ir. Kees Honselaar. Het bedrijf richt zich met name op vezelversterkte kunststof bruggen, maar maakt onder meer ook composiet daken, gevels en de neus van de Smart Forfour.

Op de bovenste verdieping van een kantoorpand bij de drukke Rotterdamse Lijnbaan, raast Jan Peeters op een skateboard door de gang. Langs de grote ramen ziet hij de skyline van de Maasstad aan zich voorbij trekken. “Dit skateboard nam mijn vader voor me mee uit Amerika toen ik zestien was”, zegt hij trots. “Bijna niemand in Nederland had zo’n ding, dat was geweldig. Dertig jaar later skate ik er nog steeds op. Kun je nagaan hoe duurzaam vezelversterkte kunststof is!”

Peeters steekt het niet onder stoelen of banken. Kunststof is een prachtig materiaal. Vanuit zijn kantoor kijkt hij uit op de bekendste brug van Nederland: de Erasmusbrug. Een futuristische, moderne brug toen hij werd opgeleverd. Maar met verouderd materiaal, stelt Peeters. “Want naast sportartikelen en schepen zou je bruggen van composiet moeten maken. Als je met een houten tennisracket speelt, ben je een sukkel. In de jachtbouw wordt ook veel vezelversterkt kunststof gebruikt en defensie maakt van composiet pantsermateriaal. Maar bruggen blijven achter. Daar is geen technisch argument voor, want tien jaar geleden konden we ook al plastic bruggen maken. De tijd lijkt er nu rijp voor. Eindelijk, want lange tijd vonden veel mensen het doodeng om op plastic over water te lopen.”

Peeters hoopt met zijn bedrijf, Composieten Team, een gat in de markt te hebben gevonden. “Bruggen zijn hot. In de jaren zeventig zijn veel betonnen bruggen gebouwd, die nu aan het einde van hun levensduur zijn. Ik denk dat we die bruggen het beste door composieten bruggen kunnen vervangen. Kunststof bruggen besparen op onderhoud, geven minder afval en kosten bij het maken minder energie. Je kunt zo’n brug neerleggen en je hoeft er honderd jaar niet naar om te kijken.”

Daar hangt wel een prijskaartje aan. Een kunststof brug is veel duurder dan zijn betonnen evenknie. Peeters is daarom als eerste in Nederland begonnen de bruggen in serie te maken, zodat zijn bruggen de concurrentie wel aan kunnen. Hij bouwde een mal (die vaak net zo duur is als een brug), waar hij honderden bruggen van vezelversterkt polyester met standaardmaten kan uithalen. Leuningen en versierselen kunnen later naar wens op de brug worden aangebracht. “We kunnen zo een traditionele brug leveren die met takken is afgewerkt of ultramoderne in fluorescerend oranje. Of juist een kitscherige met goud.”

Tien plastic bruggen zijn al gemaakt, maar Peeters schat dat er binnen een paar jaar kriskras door Nederland nog eens tientallen van zijn bruggen liggen. In Uitgeest, Harlingen en Helmond wandelen, fietsen en rijden mensen al dagelijks over de bruggen van het Composieten Team. In Nederland wordt de ene na de andere nieuwbouwwijk uit de grond gestampt. “In vrijwel alle wijken wordt nu rond water gebouwd en daar moeten dus bruggen komen. Op die markt richten we ons voornamelijk.”

Peeters groeide op met vliegtuigen. Zijn vader was KLM-piloot en nam hem als jongen vaak mee naar Schiphol. De jonge Peeters keek zijn ogen uit. Grote vliegtuigen, die af en aan landden en opstegen. Daar ontwikkelde hij zijn jongensdroom. Peeters wilde de vliegtuigen, waar zijn vader in vloog, zelf bouwen.

Maar als luchtvaart- en ruimtevaartstudent ontdekte hij composiet. En was direct verkocht. “Composiet is drie keer lichter dan staal en drie keer stijver, werd verteld tijdens college. Ik dacht vroeger dat als iets echt sterk moet zijn, dan is het staal. Dat was dus niet waar. Mijn oren klapperden ervan.” Na zijn studie wist Peeters zeker dat hij in de materiaalkunde verder wilde.

Bij zijn eerste baan bij TNO maakte Peeters een bliksemstart. Binnen een half jaar werd hij werkgroepleider en stuurde vijftien man aan. Maar al snel ging Peeters niet meer met plezier naar zijn werk. “TNO vond ik een stroperige organisatie. Te groot, te log. De toenmalige cultuur was funest. Als een opdracht binnenkwam, knalde de kurk van de champagnefles. Maar bij de uitvoer niet. Dat moet natuurlijk andersom zijn. Pas als iets af is en de klant tevreden, mag je het vieren.”

Aan die cultuur ging Peeters zich steeds meer storen. Hij wikte en woog want hij had een goede baan en een uitstekend salaris. “Maar het laatste jaar ging ik iedere dag met de pest in mijn lijf naar mijn werk. Ik wilde meer vrijheid en zelf bepalen welk werk ik deed. Toen ik ontslag nam bij TNO, verdween mijn maatschappelijke status en ik verdiende twee keer minder bij mijn eigen bedrijf. Toch moest ik maar heel even slikken, want ik had het er graag voor over. Gelukkig had ik toen nog geen kinderen – ik ben relatief oud vader geworden – en dus weinig verantwoordelijkheden. Ik ben hier nog geen dag chagrijnig naar binnen gelopen.”

Peeters zette met een oude studievriend, die bij Philips werkte, Composieten Team op. Ze spraken direct een ding af: Composieten Team zou alleen uit henzelf bestaan. “We willen geen personeel”, zegt Peeters resoluut. “Dat levert een scala aan verplichtingen op en wij willen vrijheid. Ik ben een Einzelgnger. Als we stoppen is alles wat we hebben gedaan weg. De waarde van Composieten Team zit in ons hoofd. Als we extra capaciteit of kennis nodig hebben, dan kopen we dat in. Ik zie mezelf als een spin in een groot netwerk. Dat heb ik altijd willen zijn. Ik hoef nu nul verantwoordelijkheid af te leggen. Als we een slecht jaar draaien, zoals twee jaar geleden, dan hoeven we niet bang te zijn dat we Jan of Piet niet kunnen betalen. Toen hebben we zelf salaris ingeleverd. Dat kun je dan onderling afspreken, zonder dat er moeilijk over gedaan wordt.”

Peeters denkt het liefste de hele dag na, achter zijn bureau en razend door de gang op zijn skateboard, over nieuwe toepassingen voor kunststof. “Ik ben een uitvinder. Ik wil producten bedenken die nog niet bestaan. Dat heeft veel te maken met mijn sterfelijkheid, ik wil iets toevoegen voor ik sterf. Ik heb een map vol met wilde ideeën die in me opkomen. Mijn leven is te kort, ik heb meer ideeën dan ik aankan. Ik vind het fantastisch om die uit te denken.”

De drang om carrière te maken zegt Peeters niet meer te hebben. “Dat had ik bij TNO nog wel. Ik vond het zo spannend dat toen ik er nog maar net werkte, al hoofd was van een werkgroep en later adjunct afdelingshoofd werd en veertig man onder me had. Maar dat is nu helemaal weg. Ik wil wel graag dingen blijven ontwerpen en uitvinden. Als ik naar de Erasmusbrug kijk vanuit mijn kantoor, dan zou ik graag zo’n brug willen ontwerpen. Maar dan van kunststof. Die zal er ooit wel komen, maar ik denk dat ik het niet meer mee zal maken voor mijn pensioen.”

(Foto’s: Sam Rentmeester/FMAX)

Naam: Ir. Jan Peeters

Leeftijd: 46

Woonplaats: Rotterdam

Verliefd/verloofd/getrouwd: Getrouwd, twee kinderen

Afgestudeerd: 1985

Studie: Luchtvaart- en ruimtevaarttechniek

Afstudeerrichting: Vormgeving, fabricage materialen

Loopbaan: Na zijn studie werkte Jan Peeters tien jaar bij TNO, als onderzoeker, werkgroepleider en adjunct afdelingshoofd. In 1995 zette Peeters ingenieursbureau Nieuwe Materie op en in 1997 Composieten Team met ir. Kees Honselaar. Het bedrijf richt zich met name op vezelversterkte kunststof bruggen, maar maakt onder meer ook composiet daken, gevels en de neus van de Smart Forfour.

Redacteur Redactie

Heb je een vraag of opmerking over dit artikel?

delta@tudelft.nl

Comments are closed.