Where no man has gone before

De tentoonstelling ‘Star Trek; federation science‘ is vooral een lofzang op wetenschap en technologie.

De tentoonstellingsruimte is geheel verduisterd. Licht komt vrijwel alleen van beneden, van de meer dan dertig modules en computerschermen die verspreid door de ruimte staan opgesteld. Het geluid van geklik en computerstemmen overstemt het gegons van het publiek. In verlichte vitrines staan de schitterende kostuums uit de meer dan dertig jaar nadat Star Trek voor het eerst als televisieserie in Amerika begon. De echte trekkies kunnen hun hart ophalen aan de maskers en illustere namen, een expositie op zich.

Maar, deze fantasiewereld van buitenaards leven en lange reizen door sterrenstelsels is slechts bedoeld als achtergrond voor de werkelijke tentoonstelling: over moderne wetenschap en de maakbaarheid van onze toekomst. Over sciencefiction als voorloper en voorspeller van de nabije werkelijkheid. Over een prachtig geloof in het heil dat de techniek over de wereld zal brengen.

Voorbeelden van technologisch vernuft uit de Star-Trekseries worden aangehaald om te laten zien hoe ver de wetenschappers op dit moment al zijn. Kunnen we in de 24ste eeuw met een simpele body scan een volledige medische analyse doen, zoals Star Trek suggereert? Dat moet de toekomst bewijzen, maar de modernste tegenhanger uit de huidige werkelijkheid is ook al verbazingwekkend: door alleen een hand en je polsen losjes op een aparaat te leggen kunnen hartslag, bloeddruk en zuurstofgehalte worden gemeten, oftewel het functioneren van de meest vitale functies.

Via een hittegevoelige camera zijn warmtebeelden op een groot scherm geprojecteerd. Bezoekers en zelfs hun gezichten zijn duidelijk herkenbaar, net als temperatuursveranderingen wanneer iemand bijvoorbeeld in z’n handen wrijft. In ‘Star Trek: The Next Generation‘ is dit verder ontwikkeld tot een soort bril, waarmee de blinde hoofdboordwerktuigkundige Geordi LaForge kan zien. ,,Science fiction only gives an impression of what might be possible”, zo legt hij uit in een van de videoschermen, ,,But without that, we’ll never reach the stars.”
Stralen

Gaan we dan langzaam toe naar de wereld die in Star Trek wordt voorgesteld? Enkele futuristische concepten uit ‘The Original Series’ van 1966, zoals floppydisks en draadloze communicatie, zijn ondertussen al werkelijkheid geworden. ,,All around you is the science that may lead us to a life between the stars”, vertrouwt Captain Picard ons vanuit zijn sterrenschip U.S.S. Enterprise toe als hij even de brug verlaat voor eenonderonsje met het publiek. ,,Be part of the adventure of continuous scientific investigation.”

Ook over het leven tussen die sterren zijn verschillende wetenschappelijke modules ingericht. Gyroscopen, gaswervelstormen op reuzenplaneten als Jupiter, het verkennen van planeten door robots en, nog een stap verder, door virtual reality.

De tentoonstellingsruimte is geheel verduisterd. Licht komt vrijwel alleen van beneden, van de meer dan dertig modules en computerschermen die verspreid door de ruimte staan opgesteld. Het geluid van geklik en computerstemmen overstemt het gegons van het publiek. In verlichte vitrines staan de schitterende kostuums uit de meer dan dertig jaar nadat Star Trek voor het eerst als televisieserie in Amerika begon. De echte trekkies kunnen hun hart ophalen aan de maskers en illustere namen, een expositie op zich.

Maar, deze fantasiewereld van buitenaards leven en lange reizen door sterrenstelsels is slechts bedoeld als achtergrond voor de werkelijke tentoonstelling: over moderne wetenschap en de maakbaarheid van onze toekomst. Over sciencefiction als voorloper en voorspeller van de nabije werkelijkheid. Over een prachtig geloof in het heil dat de techniek over de wereld zal brengen.

Voorbeelden van technologisch vernuft uit de Star-Trekseries worden aangehaald om te laten zien hoe ver de wetenschappers op dit moment al zijn. Kunnen we in de 24ste eeuw met een simpele body scan een volledige medische analyse doen, zoals Star Trek suggereert? Dat moet de toekomst bewijzen, maar de modernste tegenhanger uit de huidige werkelijkheid is ook al verbazingwekkend: door alleen een hand en je polsen losjes op een aparaat te leggen kunnen hartslag, bloeddruk en zuurstofgehalte worden gemeten, oftewel het functioneren van de meest vitale functies.

Via een hittegevoelige camera zijn warmtebeelden op een groot scherm geprojecteerd. Bezoekers en zelfs hun gezichten zijn duidelijk herkenbaar, net als temperatuursveranderingen wanneer iemand bijvoorbeeld in z’n handen wrijft. In ‘Star Trek: The Next Generation‘ is dit verder ontwikkeld tot een soort bril, waarmee de blinde hoofdboordwerktuigkundige Geordi LaForge kan zien. ,,Science fiction only gives an impression of what might be possible”, zo legt hij uit in een van de videoschermen, ,,But without that, we’ll never reach the stars.”
Stralen

Gaan we dan langzaam toe naar de wereld die in Star Trek wordt voorgesteld? Enkele futuristische concepten uit ‘The Original Series’ van 1966, zoals floppydisks en draadloze communicatie, zijn ondertussen al werkelijkheid geworden. ,,All around you is the science that may lead us to a life between the stars”, vertrouwt Captain Picard ons vanuit zijn sterrenschip U.S.S. Enterprise toe als hij even de brug verlaat voor eenonderonsje met het publiek. ,,Be part of the adventure of continuous scientific investigation.”

Ook over het leven tussen die sterren zijn verschillende wetenschappelijke modules ingericht. Gyroscopen, gaswervelstormen op reuzenplaneten als Jupiter, het verkennen van planeten door robots en, nog een stap verder, door virtual reality.

Star-Trekfans worden sinds kort in groten getale gesignaleerd in de Rotterdamse Kunsthal. Maar pas op, de sciencefiction-helden fungeren slechts als verpakking. De tentoonstelling ‘Star Trek; federation science‘ is vooral een lofzang op wetenschap en technologie.

De tentoonstellingsruimte is geheel verduisterd. Licht komt vrijwel alleen van beneden, van de meer dan dertig modules en computerschermen die verspreid door de ruimte staan opgesteld. Het geluid van geklik en computerstemmen overstemt het gegons van het publiek. In verlichte vitrines staan de schitterende kostuums uit de meer dan dertig jaar nadat Star Trek voor het eerst als televisieserie in Amerika begon. De echte trekkies kunnen hun hart ophalen aan de maskers en illustere namen, een expositie op zich.

Maar, deze fantasiewereld van buitenaards leven en lange reizen door sterrenstelsels is slechts bedoeld als achtergrond voor de werkelijke tentoonstelling: over moderne wetenschap en de maakbaarheid van onze toekomst. Over sciencefiction als voorloper en voorspeller van de nabije werkelijkheid. Over een prachtig geloof in het heil dat de techniek over de wereld zal brengen.

Voorbeelden van technologisch vernuft uit de Star-Trekseries worden aangehaald om te laten zien hoe ver de wetenschappers op dit moment al zijn. Kunnen we in de 24ste eeuw met een simpele body scan een volledige medische analyse doen, zoals Star Trek suggereert? Dat moet de toekomst bewijzen, maar de modernste tegenhanger uit de huidige werkelijkheid is ook al verbazingwekkend: door alleen een hand en je polsen losjes op een aparaat te leggen kunnen hartslag, bloeddruk en zuurstofgehalte worden gemeten, oftewel het functioneren van de meest vitale functies.

Via een hittegevoelige camera zijn warmtebeelden op een groot scherm geprojecteerd. Bezoekers en zelfs hun gezichten zijn duidelijk herkenbaar, net als temperatuursveranderingen wanneer iemand bijvoorbeeld in z’n handen wrijft. In ‘Star Trek: The Next Generation‘ is dit verder ontwikkeld tot een soort bril, waarmee de blinde hoofdboordwerktuigkundige Geordi LaForge kan zien. ,,Science fiction only gives an impression of what might be possible”, zo legt hij uit in een van de videoschermen, ,,But without that, we’ll never reach the stars.”
Stralen

Gaan we dan langzaam toe naar de wereld die in Star Trek wordt voorgesteld? Enkele futuristische concepten uit ‘The Original Series’ van 1966, zoals floppydisks en draadloze communicatie, zijn ondertussen al werkelijkheid geworden. ,,All around you is the science that may lead us to a life between the stars”, vertrouwt Captain Picard ons vanuit zijn sterrenschip U.S.S. Enterprise toe als hij even de brug verlaat voor eenonderonsje met het publiek. ,,Be part of the adventure of continuous scientific investigation.”

Ook over het leven tussen die sterren zijn verschillende wetenschappelijke modules ingericht. Gyroscopen, gaswervelstormen op reuzenplaneten als Jupiter, het verkennen van planeten door robots en, nog een stap verder, door virtual reality.

De mogelijkheden van deze virtual reality zijn te zien in de transportkamer. De bemanning van de U.S.S. Enterprise kan zich naar een nabije planeet laten stralen om daar op verkenning uit te gaan. Hoewel ze daar dus in feite alleen virtueel aanwezig zijn, lopen ze wel degelijk gevaar en kunnen ze die wereld ook beïnvloeden alsof ze daar werkelijk zijn.

In de tentoonstellingsmodule zie je jezelf weggestraald worden en terechtkomen in een andere omgeving, waar je de gegeven opdracht moet uitvoeren. Op het scherm lijk je de held in een computerspel, terwijl je in werkelijkheid met armen en benen in de lege ruimte staat te maaien.

Grote kracht van de tentoonstelling is dat je bij alle modules zelf deel kunt nemen. Hoewel de onderwerpen interessant zijn, is het echter jammer dat de kennis en opdrachten van een erg simpel niveau zijn. Wat overblijft is een vermakelijke wandeling langs utopische toekomstscenario’s in een geheimzinnige omgeving.

Met voor de fans nog een hoogtepunt: de brug van de U.S.S. Enterprise. Vier in een halve cirkel geplaatste control desks verbonden met een enorm scherm geven jou de controle over het enorme sterrenschip. Los de problemen op, voltooi de opdracht en op het scherm is te zien hoe je verder glijdt op warpsnelheid door de ruimte, op weg om nieuwe werelden te verkennen. To baldly go…

De tentoonstelling ‘Star Trek; federation science‘ is tot 2 april te zien in de Rotterdamse Kunsthal.