We want sensors!

De ultieme proef van het Integraal Werkcollege Elektrotechniek (IWEE) is de vervaardiging van een honderd procent veilige papiersnijder.

,,Deze fout hebben we eerder gehad, maar we kunnen hem niet verklaren.” Gejoel stijgt op uit de zaal. De ingevoerde pincode ter beveiliging van het apparaat is ongeldig, maar toch gaat de papiersnijder van mentorgroep 2 vrolijk aan het werk. De student die het apparaat demonstreert, blijft stoïcijns onder de afkeurende reacties van zijn medestudenten.

Op 8 juni presenteerden de eerstejaars mentorgroepen van elektrotechniek hun versie van de papiersnijder. Opdracht was een zo veilig mogelijk apparaat te ontwerpen, dat menselijke ledematen spaart. Er passeert een reeks van elektronische beveiligingsfoefjes de revue: druksensors, infraroodsensors die beweging registreren, lichtsluizen en pincodes. De apparaten dragen namen als Secure Cut 2000 en Cortado MG-3.

Niet alleen de beveiliging oogt indrukwekkend, maar ook de verkoop van de apparaten. Gelikte powerpoint-shows compleet met door de papiersnijder verminkte vingers begeleiden de demonstraties. ,,Bij ons kunt u het hele service-pakket bestellen. Wij leveren ook de programmatuur voor de laptop van de monteur.” Of: ,,Onze producten zijn vriendelijk voor mens en milieu. Daarom verpakken wij ze in een kartonnen doos.”

Voor de groepen zit een jury bestaande uit onderwijsdirecteur dr.ir. J.J. Gerbrands, docent digitale techniek ir. S.D. Cotofana en practicumcoördinator dr. ir. W. Jongkind. Af en toe stellen ze kritische vragen: ,,Jullie beveiligen de snijder met een pasje dat twintig minuten toegang geeft. Is dat niet gevaarlijk?” ,,Mwaoh, we kunnen die tijd wel terugbrengen.” Maar de echte jury is de zaal met medestudenten. Lukt de demo niet, of gaat het apparaat snijden op het verkeerde moment, dan is de hilariteit groot. Het vooruitzicht dat jij zelf de hoon van de zaal op kunt roepen, schrikt niemand af. ,,We want sensors!”

Gebreken

Te weinig E in de P. Dat was kort gezegd het probleem van de opleiding Elektrotechniek tot halverwege de jaren negentig, legt IWEE-leider dr. Michiel Vellekoop uit. Studenten kwamen op de studie af vanwege hun fascinatie voor alles wat op elektriciteit draait, maar kregen daar in het eerste jaar weinig van te zien. Overheersend waren basisvakken als wis- en natuurkunde. De practica sloten slecht aan bij de colleges. Studenten misten het contact met de docent, die dankzij de overdaad aan hoorcolleges behoorlijk op afstand bleef.

Daarnaast kwamen er klachten uit het bedrijfsleven dat de elektro-afgestudeerden weliswaar heel slim waren, maar niet goed in staat tot samenwerking. Om al die gebreken van het onderwijs teondervangen, bedacht men het Integraal Werkcollege Elektrotechniek, dat van start ging met de overgang van het vierjarige naar het vijfjarige programma. Het studeerbaarheidsfonds van minister Ritzen subsidieerde het plan met 375 duizend gulden.

Vellekoop: ,,We wilden de studenten opdrachten geven waarbij ze de boeken nodig hadden van de eerstejaars colleges. Daarmee konden ze dode collegestof levend maken.” Het werd dus een practicum, maar dan geen ‘kookboekpracticum’, waarin studenten alleen maar de voorschriften moesten volgen om te slagen.

Behalve technische worden ook sociale vaardigheden zoals vergadertechnieken en teamrolmanagement geoefend en komen juridische en economische thema’s aan bod. ,,Eerst hadden we die achterin het programma gestopt, maar daarmee spanden we het paard achter de wagen. Nu beginnen we daarmee in het eerste kwartaal, zodat de mentorgroepen direct als eenheid kunnen opereren.”

Het hele onderwijs bestaat uit groepsgewijze opdrachten. De TU herbergt dus buiten Bouwkunde nog een enclave van het probleemgestuurd onderwijs. De groepen van zo’n tien studenten worden begeleid door een docent. Vellekoop: ,,We wilden stafleden, geen promovendi als tutoren van de groepen, om de betrokkenheid van docenten te verzekeren. Ze moeten zich opstellen als procesbegeleider, niet als expert. Voorzeggen is uit den boze.”

De opdrachten kunnen uiteenlopen van ‘lees een week de krant en noteer in welke artikelen je elektrotechniek tegenkomt’ tot ‘bedenk hoe een cd-speler opgebouwd zou kunnen worden en zet dit in een functieschema’. Vervolgens: ‘sloop een cd-speler open om te zien of de Philips-ingenieur dezelfde ideeën had’.

De afsluitende opdracht beslaat het hele laatste kwartaal: het bouwen van de beveiliging van een papiersnijder, om die vervolgens voor een kritische jury te demonstreren.

Traag

Heeft het IWEE voorbeeldwaarde voor de hele TU? Het echte succes is nog moeilijk in harde cijfers uit te drukken. Op het propedeuse-rendement heeft het nog weinig invloed, maar dat hoeft ook niet vindt Vellekoop. ,,We streven vooral naar een betere selectie en oriëntatie in de propedeuse: dat mensen een goede indruk van de studie krijgen. In het postpropedeutische rendement moeten we dan onze winst kunnen halen.”

Bij Elektro wordt het IWEE met zijn tutorsysteem de ruggengraat van een geheel vernieuwde propedeuse. De andere twee opleidingen van de faculteit ITS, wiskunde en informatica zijn nog niet aan zo’n onderwijsvernieuwing toe. ,,Binnen de universiteit gaan dit soort veranderingen traag”, zegt Vellekoop. ,,Maar ik ben er van overtuigd dat een tutorsysteem nuttig kan zijn voor andere faculteiten. Het biedt je ook het voordeel dat je bij je studenten voortdurend de vinger aan de pols kunt houden.”

Te arbeidsintensief of te duur is de onderwijsvorm in ieder geval niet. ,,Ik ben drie tiende van mijn tijd aan het IWEE kwijt, de tutors één-tiende van hun tijd. We werken hier met tien groepen, dus zetten we zo’n anderhalve fte in. Voor een paar ton per jaar hebben we het onderwijs fundamenteel verbeterd.”

De beste_papiersnijder

De eerste prijs (met de groep inclusief tutor uit eten) ging naar mentorgroep drie met haar Cortado MG-3 papiersnijder. ,,Groep 3 heeft een goed digitaal besturingsontwerp gecombineerd met een uitgekiende sensorbeveiliging. De prints zijn overzichtelijk gesoldeerd en ingebouwd. Bovendien verliep de demonstratie perfect”, aldus het juryrapport. Groep zes bleek licht teleurgesteld. De groepsleden kregen van de jury een eervolle vermelding omdat ze het allerbeste ontwerp hadden gemaakt. De demonstratie ging echter de mist in.

De fracties in de studentenraad willen een tutorsysteem invoeren op de TU. De opleiding elektrotechniek blijkt zo’n systeem al jaren te hanteren % met succes. De ultieme proef van het Integraal Werkcollege Elektrotechniek (IWEE) is de vervaardiging van een honderd procent veilige papiersnijder.

,,Deze fout hebben we eerder gehad, maar we kunnen hem niet verklaren.” Gejoel stijgt op uit de zaal. De ingevoerde pincode ter beveiliging van het apparaat is ongeldig, maar toch gaat de papiersnijder van mentorgroep 2 vrolijk aan het werk. De student die het apparaat demonstreert, blijft stoïcijns onder de afkeurende reacties van zijn medestudenten.

Op 8 juni presenteerden de eerstejaars mentorgroepen van elektrotechniek hun versie van de papiersnijder. Opdracht was een zo veilig mogelijk apparaat te ontwerpen, dat menselijke ledematen spaart. Er passeert een reeks van elektronische beveiligingsfoefjes de revue: druksensors, infraroodsensors die beweging registreren, lichtsluizen en pincodes. De apparaten dragen namen als Secure Cut 2000 en Cortado MG-3.

Niet alleen de beveiliging oogt indrukwekkend, maar ook de verkoop van de apparaten. Gelikte powerpoint-shows compleet met door de papiersnijder verminkte vingers begeleiden de demonstraties. ,,Bij ons kunt u het hele service-pakket bestellen. Wij leveren ook de programmatuur voor de laptop van de monteur.” Of: ,,Onze producten zijn vriendelijk voor mens en milieu. Daarom verpakken wij ze in een kartonnen doos.”

Voor de groepen zit een jury bestaande uit onderwijsdirecteur dr.ir. J.J. Gerbrands, docent digitale techniek ir. S.D. Cotofana en practicumcoördinator dr. ir. W. Jongkind. Af en toe stellen ze kritische vragen: ,,Jullie beveiligen de snijder met een pasje dat twintig minuten toegang geeft. Is dat niet gevaarlijk?” ,,Mwaoh, we kunnen die tijd wel terugbrengen.” Maar de echte jury is de zaal met medestudenten. Lukt de demo niet, of gaat het apparaat snijden op het verkeerde moment, dan is de hilariteit groot. Het vooruitzicht dat jij zelf de hoon van de zaal op kunt roepen, schrikt niemand af. ,,We want sensors!”

Gebreken

Te weinig E in de P. Dat was kort gezegd het probleem van de opleiding Elektrotechniek tot halverwege de jaren negentig, legt IWEE-leider dr. Michiel Vellekoop uit. Studenten kwamen op de studie af vanwege hun fascinatie voor alles wat op elektriciteit draait, maar kregen daar in het eerste jaar weinig van te zien. Overheersend waren basisvakken als wis- en natuurkunde. De practica sloten slecht aan bij de colleges. Studenten misten het contact met de docent, die dankzij de overdaad aan hoorcolleges behoorlijk op afstand bleef.

Daarnaast kwamen er klachten uit het bedrijfsleven dat de elektro-afgestudeerden weliswaar heel slim waren, maar niet goed in staat tot samenwerking. Om al die gebreken van het onderwijs teondervangen, bedacht men het Integraal Werkcollege Elektrotechniek, dat van start ging met de overgang van het vierjarige naar het vijfjarige programma. Het studeerbaarheidsfonds van minister Ritzen subsidieerde het plan met 375 duizend gulden.

Vellekoop: ,,We wilden de studenten opdrachten geven waarbij ze de boeken nodig hadden van de eerstejaars colleges. Daarmee konden ze dode collegestof levend maken.” Het werd dus een practicum, maar dan geen ‘kookboekpracticum’, waarin studenten alleen maar de voorschriften moesten volgen om te slagen.

Behalve technische worden ook sociale vaardigheden zoals vergadertechnieken en teamrolmanagement geoefend en komen juridische en economische thema’s aan bod. ,,Eerst hadden we die achterin het programma gestopt, maar daarmee spanden we het paard achter de wagen. Nu beginnen we daarmee in het eerste kwartaal, zodat de mentorgroepen direct als eenheid kunnen opereren.”

Het hele onderwijs bestaat uit groepsgewijze opdrachten. De TU herbergt dus buiten Bouwkunde nog een enclave van het probleemgestuurd onderwijs. De groepen van zo’n tien studenten worden begeleid door een docent. Vellekoop: ,,We wilden stafleden, geen promovendi als tutoren van de groepen, om de betrokkenheid van docenten te verzekeren. Ze moeten zich opstellen als procesbegeleider, niet als expert. Voorzeggen is uit den boze.”

De opdrachten kunnen uiteenlopen van ‘lees een week de krant en noteer in welke artikelen je elektrotechniek tegenkomt’ tot ‘bedenk hoe een cd-speler opgebouwd zou kunnen worden en zet dit in een functieschema’. Vervolgens: ‘sloop een cd-speler open om te zien of de Philips-ingenieur dezelfde ideeën had’.

De afsluitende opdracht beslaat het hele laatste kwartaal: het bouwen van de beveiliging van een papiersnijder, om die vervolgens voor een kritische jury te demonstreren.

Traag

Heeft het IWEE voorbeeldwaarde voor de hele TU? Het echte succes is nog moeilijk in harde cijfers uit te drukken. Op het propedeuse-rendement heeft het nog weinig invloed, maar dat hoeft ook niet vindt Vellekoop. ,,We streven vooral naar een betere selectie en oriëntatie in de propedeuse: dat mensen een goede indruk van de studie krijgen. In het postpropedeutische rendement moeten we dan onze winst kunnen halen.”

Bij Elektro wordt het IWEE met zijn tutorsysteem de ruggengraat van een geheel vernieuwde propedeuse. De andere twee opleidingen van de faculteit ITS, wiskunde en informatica zijn nog niet aan zo’n onderwijsvernieuwing toe. ,,Binnen de universiteit gaan dit soort veranderingen traag”, zegt Vellekoop. ,,Maar ik ben er van overtuigd dat een tutorsysteem nuttig kan zijn voor andere faculteiten. Het biedt je ook het voordeel dat je bij je studenten voortdurend de vinger aan de pols kunt houden.”

Te arbeidsintensief of te duur is de onderwijsvorm in ieder geval niet. ,,Ik ben drie tiende van mijn tijd aan het IWEE kwijt, de tutors één-tiende van hun tijd. We werken hier met tien groepen, dus zetten we zo’n anderhalve fte in. Voor een paar ton per jaar hebben we het onderwijs fundamenteel verbeterd.”

De beste_papiersnijder

De eerste prijs (met de groep inclusief tutor uit eten) ging naar mentorgroep drie met haar Cortado MG-3 papiersnijder. ,,Groep 3 heeft een goed digitaal besturingsontwerp gecombineerd met een uitgekiende sensorbeveiliging. De prints zijn overzichtelijk gesoldeerd en ingebouwd. Bovendien verliep de demonstratie perfect”, aldus het juryrapport. Groep zes bleek licht teleurgesteld. De groepsleden kregen van de jury een eervolle vermelding omdat ze het allerbeste ontwerp hadden gemaakt. De demonstratie ging echter de mist in.