‘We laten gewoon zien hoe het ervoor staat met het klimaat’

Is het vandaag nou warmer of kouder dan gemiddeld in deze tijd van het jaar? Om die vraag te beantwoorden vergelijkt het KNMI de temperatuur met het gemiddelde over een langere periode, een periode die dertig jaar omvat: de zogenaamde ‘normaal’. Als referentie geldt sinds kort de periode 1991-2020. Deze periode vervangt de ‘normaal’ van 1981-2010. Elke tien jaar verschuiven meteorologische diensten zoals het KNMI de referentieperiode met een decennium.

Maar zo normaal is dat allemaal niet, vinden derdejaarsstudent technische bestuurskunde Dennis Botman (TBM) en drie andere maatschappelijke ondernemers. Ze ontwikkelden de weerapp ThermoMate dat het ijkpunt veel verder terug in het verleden plaatst, namelijk in 1950. ThermoMate vergelijkt de huidige temperatuur dus met die van het gemiddelden over de afgelopen zeventig jaar. Wie de app opent, ziet de temperatuur op dat moment op zijn betreffende locatie, hoeveel warmer of kouder dat is dan gemiddeld, en in welke andere steden in Europa het normaal dezelfde temperatuur is.

Waarom kiezen jullie er voor om de temperatuur te vergelijken met die van de afgelopen zeventig jaar en niet met de laatste dertig jaar?
“Als je de referentieperiode laat mee schuiven naarmate de jaren verstrijken, zoals het KNMI doet, veeg je een deel van de opwarming onder het tapijt. Als je vanaf 1980 kijkt, was Nederland in heel 2020 gemiddeld 1,3 graden warmer dan ‘normaal’. Maar als je 1950 als beginpunt neemt, kom je uit op 1,9 graden. Dat is een groot verschil. Het geeft de werkelijke klimaatverandering beter weer en het maakt het voor klimaatsceptici moeilijker om de opwarming te bagatelliseren.”

Is 1950 niet ook vrij arbitrair?
“Nee, want vanaf ongeveer die tijd hebben weerstations in Nederland landelijke dekking. En 1950 is ook weer niet zo lang geleden dat mensen zich er niets meer bij voor kunnen stellen.”

Wat hopen jullie met deze weerapp te bereiken?
“Het bewustzijn over klimaatverandering vergroten. Mensen hebben het dagelijks gemiddeld acht minuten over het weer. Nu minder natuurlijk omdat men elkaar niet meer tegenkomt bij de koffieautomaat. Maar normaal gesproken is het een vaak aangehaald onderwerp. Wij zien met onze app een kans om de korte termijn – het dagelijkse weer – te koppelen aan de lange termijn: het klimaat.  We willen niet met het vingertje wijzen en zeggen: je mag niet meer vliegen of geen vlees meer eten. We laten gewoon zien hoe het ervoor staat met het klimaat. Als je op de app ziet dat het al zeven dagen op rij net zo warm is als in een Zuid-Europese stad, dan komt de boodschap ook wel aan.”

Maken al veel mensen gebruik van de app?
“Een paar duizend. We zien een stijgende lijn.”

Komen er nog nieuwe features bij?
“Misschien gaan we ook  informatie over neerslag verwerken in de app. Daar zijn we nu over aan het nadenken.”