Met standaard rechte balken zijn uitbundige, vrijgevormde gebouwen best te maken. Maar met in alle vormen te buigen constructies, wordt het gebouw volgens sommigen wel een stuk mooier. En duurder.
Delen
Een architect kan achter zijn tekentafel iedere mogelijke vorm bedenken voor een gebouw. Maar welke constructie houdt een blob, een gebouw met ronde, onregelmatige gevels overeind? Ir. Martijn Veltkamp rekent bij een Londens ingenieursbureau dagelijks aan vreemd gevormde constructies van grote architecten. Hij hoopt ooit een gebouw te maken met in alle vormen te buigen ‘Deltaribben’. Dit nieuwe constructiesysteem ontwikkelde Veltkamp tijdens zijn promotieonderzoek dat hij volgende week afrondt.
“Mijn doel was een constructiesysteem te ontwikkelen dat alle krommingen kan volgen”, zegt Veltkamp. In de bouw zijn constructies van rechte balken standaard. Daar kan best een gevel met ronde vormen aan vastgemaakt worden. Zo gebeurde dat bijvoorbeeld in het Guggenheimmuseum in Bilbao. En in het paviljoen dat voor Bouwkunde staat. “Maar je moet dan allemaal ruimte opvullen. Dat ziet er niet uit.”
Met Veltkamps Deltaribben is dat opvullen niet nodig. De stalen ribben vormen samen een netwerk dat Veltkamp vergelijkt met het netje om de mandarijnen in de supermarkt. Door de mandarijnen anders te leggen, verandert de vorm van de draden en de gaten in het net. “Je kunt de mandarijnen in iedere vorm leggen, het netwerk past er wel omheen. Zo kun je ook een stalen constructie maken in de vorm van je gebouw.”
Ikea-handleiding
In de werkplaats van Bouwkunde testte de civieltechnisch ingenieur alvast of zijn Deltaribben te bouwen zijn. Hij laste per rib drie stalen platen aan elkaar en maakte zo twee stukken van een constructie op ware grootte. De ribben ‘buigt’ hij in de juiste vorm door die platen in verschillende vormen te snijden en krom te walsen.
Dit proces is ingewikkelder dan het maken van rechte balken. “In plaats van aanzichten en plattegronden heb je driedimensionale tekeningen nodig. Zoals in de handleidingen van Ikea”, vertelt Veltkamp. Bovendien bleek het de eerste keer lastig om heel nauwkeurig te zijn, en om alle onderdelen van het gebouw netjes op elkaar te laten aansluiten.
Maar het systeem is klaar voor gebruik, zegt Veltkamp. Wel moeten de bouwers bereid zijn meer te betalen dan voor een gebouw met standaard bouwmethodes. “Je kiest ervoor omdat het mooi is, niet omdat het goedkoop is”, aldus Veltkamp. Maar hij gelooft dat de prijs snel daalt als het produceren eenmaal routine is. “Je moet de staalplaten snijden, krommen en een netwerk maken. Wel steeds in een andere vorm, maar het blijft dezelfde handeling.”
Als de constructie eenmaal staat, moet er nog een gevel aan. Ook de kromme gevelplaten van een blob kunnen veel duurder uitvallen dan ‘standaard’ rechte gevels. “Voor het Kunsthaus in Oostenrijk is voor iedere gevelplaat een nieuwe mal gemaakt”, aldus Daan Rietbergen, promovendus in dezelfde onderzoeksgroep. “Dat is duur en erg vervuilend.”
Rietbergen zoekt een manier om met één verstelbare mal alle mogelijke vormen te maken in glas, beton en kunststof. Tot het patent is aangevraagd, wil hij er niet veel over kwijt. Alleen dat elektromotoren de vorm van de mal bepalen, door op verschillende punten de mal omhoog te duwen.
Als Veltkamps meest innovatieve idee wordt gebruikt, zijn aparte gevels niet nodig. Hij bedacht tijdens zijn promotie een systeem van driedimensionale componenten. De constructie en de gevel ineen. “Als het werkt sla je twee vliegen in één klap.” Maar de constructie is ingewikkeld omdat hij uit verschillende materialen bestaat. “Om dat te ontwikkelen is meer onderzoek nodig.” De Deltaribben zijn volgens Veltkamp op korte termijn een stuk realistischer.
Het patent voor het stalen mandarijnennet is al aangevraagd en de folder ligt al klaar. Maar Veltkamp is niet van plan zelf een bedrijf te beginnen om zijn ribben te verkopen. “Ik ben technisch en slim, maar niet zo commercieel. Ik hoef er ook niet rijk van te worden, ik wil gewoon dat het gebruikt wordt”, zegt Veltkamp. “Misschien lijkt dit systeem een stap te ver. Maar ik wil de bouwkunde verder helpen. Als de industrie het niet doet, doe ik het.”
Het is iets moeilijker te bouwen en daarom duurder dan een gebouw met standaard rechte gevels. Maar bijzonder is het wel, een blob. Bijvoorbeeld het Kunsthaus in het Oostenrijkse Graz. (Foto: Zepp-Cam)
Een architect kan achter zijn tekentafel iedere mogelijke vorm bedenken voor een gebouw. Maar welke constructie houdt een blob, een gebouw met ronde, onregelmatige gevels overeind? Ir. Martijn Veltkamp rekent bij een Londens ingenieursbureau dagelijks aan vreemd gevormde constructies van grote architecten. Hij hoopt ooit een gebouw te maken met in alle vormen te buigen ‘Deltaribben’. Dit nieuwe constructiesysteem ontwikkelde Veltkamp tijdens zijn promotieonderzoek dat hij volgende week afrondt.
“Mijn doel was een constructiesysteem te ontwikkelen dat alle krommingen kan volgen”, zegt Veltkamp. In de bouw zijn constructies van rechte balken standaard. Daar kan best een gevel met ronde vormen aan vastgemaakt worden. Zo gebeurde dat bijvoorbeeld in het Guggenheimmuseum in Bilbao. En in het paviljoen dat voor Bouwkunde staat. “Maar je moet dan allemaal ruimte opvullen. Dat ziet er niet uit.”
Met Veltkamps Deltaribben is dat opvullen niet nodig. De stalen ribben vormen samen een netwerk dat Veltkamp vergelijkt met het netje om de mandarijnen in de supermarkt. Door de mandarijnen anders te leggen, verandert de vorm van de draden en de gaten in het net. “Je kunt de mandarijnen in iedere vorm leggen, het netwerk past er wel omheen. Zo kun je ook een stalen constructie maken in de vorm van je gebouw.”
Ikea-handleiding
In de werkplaats van Bouwkunde testte de civieltechnisch ingenieur alvast of zijn Deltaribben te bouwen zijn. Hij laste per rib drie stalen platen aan elkaar en maakte zo twee stukken van een constructie op ware grootte. De ribben ‘buigt’ hij in de juiste vorm door die platen in verschillende vormen te snijden en krom te walsen.
Dit proces is ingewikkelder dan het maken van rechte balken. “In plaats van aanzichten en plattegronden heb je driedimensionale tekeningen nodig. Zoals in de handleidingen van Ikea”, vertelt Veltkamp. Bovendien bleek het de eerste keer lastig om heel nauwkeurig te zijn, en om alle onderdelen van het gebouw netjes op elkaar te laten aansluiten.
Maar het systeem is klaar voor gebruik, zegt Veltkamp. Wel moeten de bouwers bereid zijn meer te betalen dan voor een gebouw met standaard bouwmethodes. “Je kiest ervoor omdat het mooi is, niet omdat het goedkoop is”, aldus Veltkamp. Maar hij gelooft dat de prijs snel daalt als het produceren eenmaal routine is. “Je moet de staalplaten snijden, krommen en een netwerk maken. Wel steeds in een andere vorm, maar het blijft dezelfde handeling.”
Als de constructie eenmaal staat, moet er nog een gevel aan. Ook de kromme gevelplaten van een blob kunnen veel duurder uitvallen dan ‘standaard’ rechte gevels. “Voor het Kunsthaus in Oostenrijk is voor iedere gevelplaat een nieuwe mal gemaakt”, aldus Daan Rietbergen, promovendus in dezelfde onderzoeksgroep. “Dat is duur en erg vervuilend.”
Rietbergen zoekt een manier om met één verstelbare mal alle mogelijke vormen te maken in glas, beton en kunststof. Tot het patent is aangevraagd, wil hij er niet veel over kwijt. Alleen dat elektromotoren de vorm van de mal bepalen, door op verschillende punten de mal omhoog te duwen.
Als Veltkamps meest innovatieve idee wordt gebruikt, zijn aparte gevels niet nodig. Hij bedacht tijdens zijn promotie een systeem van driedimensionale componenten. De constructie en de gevel ineen. “Als het werkt sla je twee vliegen in één klap.” Maar de constructie is ingewikkeld omdat hij uit verschillende materialen bestaat. “Om dat te ontwikkelen is meer onderzoek nodig.” De Deltaribben zijn volgens Veltkamp op korte termijn een stuk realistischer.
Het patent voor het stalen mandarijnennet is al aangevraagd en de folder ligt al klaar. Maar Veltkamp is niet van plan zelf een bedrijf te beginnen om zijn ribben te verkopen. “Ik ben technisch en slim, maar niet zo commercieel. Ik hoef er ook niet rijk van te worden, ik wil gewoon dat het gebruikt wordt”, zegt Veltkamp. “Misschien lijkt dit systeem een stap te ver. Maar ik wil de bouwkunde verder helpen. Als de industrie het niet doet, doe ik het.”
Het is iets moeilijker te bouwen en daarom duurder dan een gebouw met standaard rechte gevels. Maar bijzonder is het wel, een blob. Bijvoorbeeld het Kunsthaus in het Oostenrijkse Graz. (Foto: Zepp-Cam)
Comments are closed.